احمد علی کیخا نماینده مردم زابل و زهک در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با ایلنا درباره وضعیت ذخایر آبی استان سیستان و بلوچستان اظهار داشت: در آخرین جلسه شورای عالی آب که در هفته‌های پایانی سال گذشته برگزار شد اعلام شد که استان سیستان و بلوچستان بیش از 90 درصد کاهش نزولات آسمانی داشته است. این استان از شمال تا جنوبش اقلیم‌های بسیار متنوعی دارد. در جنوب استان یعنی محدوده بلوچستان عامل اصلی برای تامین آب بارندگی است اما در شمال استان آورد رودخانه هیرمند آب را در این منطقه تامین می‌کند که به دو موضوع یعنی به میزان نزولات آسمانی در داخل خاک افغانستان و کنترل آب در بالادست یعنی در کشور افغانستان بستگی دارد.

وی افزود: در سال آبی جاری در کشور افغانستان نیز شاهد کاهش نزولات آسمانی به میزان 30 تا 40 درصد بودیم اما در پایین دست رودخانه هیرمند در مقاطعی از سال رودخانه به طور صددرصد خشک بوده است. بنابراین نبود آب باعث شده در همین سال زراعی از مجموع 130 هزار هکتار اراضی قابل کشت در آنجا حدود 40 هزار هکتار زیر کشت برود. از این میزان زمین زراعی نیز که به زیر کشت رفته 10 هزار هکتار بیمه بوده و مابقی آن بیمه نبوده است.

این نماینده مجلس تصریح کرد: در این منطقه حدود 900 پارچه آبادی وجود دارد که حدود 90 هزار هکتار آن هیچ زارعتی نداشته‌اند آن عده هم که زمین‌هایشان را زیر کشت بردند نه تنها درآمدی حاصل نکردند بلکه هزینه‌هایی نیز به آنها تحمیل شده‌است.

• هشدار نسبت به کوچ گسترده و خالی شدن مرزها

وی در ادامه تاکید کرد: معتقدم باید برای این موضوع نیز ستاد بحرانی در منطقه شکل بگیرد از همین‌رو نامه‌ای برای رییس‌جمهور نوشتم و رونوشت آن را به دفتر مقام معظم رهبری ارسال کردم چراکه اگر به فکر چاره‌ای برای مردم این منطقه نباشیم مانند سال‌های 49، 50 شاهد کوچ عمده بسیاری از مردم این منطقه به مناطق دیگر ایران خواهیم بود.

کیخا با بیان اینکه برخی ناملایمت‌ها به مردم منجر به کوچ آنها شده است، گفت: اگر این هجرت گسترده صورت بگیرد، مرزها خالی می‌شود و دیگر پاسداری نیست که بتواند از مرزهای ایران پاسداری کند.

• ورودی آب هیرمند صفر است

وی با بیان اینکه امسال ورودی آب هیرمند صفر بوده است، اظهار داشت: سیستان به طور کلی وابسته به آب رودخانه هیرمند است که از افغانستان وارد ایران می‌شود. گودل‌های طبیعی در منطقه وجود داشت که مردم محلی به آنها چاه نیمه می‌گفتند. این گودال‌های طبیعی را سامان داده و بخشی از آب رودخانه هیرمند را پس از ورود به ایران در این چاه‌نیمه‌ها ذخیره می‌کنند. هر چاه‌نیمه ۱۰ هزار هکتار وسعت دارد. تمام استخرهای تولید ماهی در ایران به اندازه وسعت یک چاه نیمه هم نیستند.

• هامون خشک شد، 40 هزار صیاد بیکار

نماینده مردم زابل و زهک ادامه داد: متاسفانه 40 هزار خانوار صیاد نیز به دلیل خشک شدن تالاب‌های هامون بیکار شدند در حالی که در نقطه دیگری از کشور برای استخرهایی هزینه شده که بلااستفاده رها شده‌اند. چهار چاه نیمه در این استان وجود دارد که حدود یک میلیارد و چهار صد میلیون متر مکعب ظرفیت ذخیره دارند. اما در حال حاضر در همه این چاه نیمه‌ها کمتر از 500 الی 600 میلیون مترمکعب آب وجود ندارد. با این داشته از آب هم فقط می‌توانیم آب شرب مردم را در منطقه تامین کنیم.

3 هزار روستا با تانکر آبرسانی می‌شوند

وی بیان کرد: سه هزار روستا فاقد شبکه آب‌رسانی هستند و با تانکر آب رسانی می‌شوند و سرانه آب برای هر نفر در دو روز 15 لیتر است. جنس خاک و توپوگرافی آن اجازه ایجاد سازه‌هایی مانند سد را نمی‌دهد ضمن این که احداث سد در منطقه برخلاف اصول مدیریتی صحیح آب است.

• آب آخرین موضوع ارتباط ایران و افغانستان است

کیخا خاطرنشان کرد: مشکلاتی در کلان سیاست وجود دارد و ما به عنوان مردم این منطقه نمی‌دانیم معیار و ملاک تنظیم روابط ایران با افغانستان چیست. تنها بده و بستان و وابستگی ما به افغانستان آب هیرمند است. اگر قرار است حکومت با افغانستان در هر موضوعی وارد مذاکره شود باید در ابتدا تکلیف آب را مشخص کند. اگر قرار است بر سر موضوعاتی مانند امنیت، مواد‌ مخدر، مهاجرین و ... صحبت کنند باید در ابتدا درباره آب تبادل‌نظر شود اما متاسفانه امروز آب آخرین موضوعی است که به آن در ارتباطات بین دو کشور توجه می‌شود.