به گفته مسئولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، به سیگار تولید داخل هر نخ ۷۵ ریال، تولید مشترک ۱۵۰ ریال و برای هر نخ سیگار وارداتی ۶۰۰ ریال اضافه شده است و مجموع مالیات تعیین شده برای سیگار با در نظرگرفتن مالیات قبلی ۲۰ درصد است.

گرچه وزارت بهداشتی‌ها از اقدام نمایندگان مجلس شورای اسلامی، تشکر کرده اند اما معتقد هستند که هنوز با معیار جهانی که تخصیص ۷۰ درصد مالیات به سیگار است، فاصله زیادی وجود دارد.

ما هم در همشهری آنلاین، همواره نوشتیم و تاکید کردیم که یکی از راهکارهای کاهش مصرف سیگار و مواد دخانی در بسیاری از کشورهای جهان، افزایش مالیات است. تجربه ای که در بسیاری از کشورهای جهان به کاهش مصرف سیگار کمک کرده و راهکاری موفق بوده است به طوری که افزایش مالیات بر سیگار در نیویورک،  قیمت سیگار در این شهر را به بالاترین نرخ در آمریکا یعنی به حدود 11 تا 15 دلار در هر پاکت سیگار یا 75 سنت به ازای هر نخ سیگار رساند.

امارات متحده عربی، مالیات تنباکو و نوشابه‌های انرژی‌زا را ۱۰۰ درصد افزایش داد. عربستان سعودی هم قبل از آن در اقدامی مشابه مالیات تنباکو را ۱۰۰ درصد بالا برد. در فرانسه از سال 2007 برای کاهش مصرف سیگار اقدامات جدی انجام می‌شود و قانون‌شکنی در این مورد در کشور جریمه‌ای 450 یورویی دارد.

در روسیه، خرید و فروش سیگار به افراد زیر  18 سال در برخی فروشگاه‌ها و استعمال دخانیات در مراکز عمومی از قبیل ایستگاه‌های مترو، سینماها و مراکز دولتی ممنوع اعلام شده است.

در اسپانیا برای کاهش استفاده از سیگار در اماکن عمومی لایحه ای به تصویب رسید که براساس آن مصرف سیگار در محل کار و اماکن عمومی تا 600 یورو جریمه خواهد داشت. جریمه ای که برای اولین بار 30 یورو و تکرار آن تا 600 یورو خواهد بود.

در انگلستان تقریبا در تمام اماکن عمومی سیگار کشیدن ممنوع است. افرادی که در ادارات، رستوران‌ها، وسایل نقلیه عمومی و مانند آن سیگار بکشند تا 80 دلار جریمه خواهند شد.

در مالزی، اروگوئه، ترکمنستان، برزیل، نروژ، افریقای جنوبی، لبنان، چین، یونان، اسپانیا، ترکیه، ونزوئلا، سوئد، کانادا و بسیاری دیگر از کشورها هم همچنان قوانین تازه‌تر و جدی‌تری برای کاهش مصرف مواد دخانی وضع و اجرا می‌شود.

این در حالی‌است که قیمت سیگار در ایران از ۱۸۱ کشور دنیا ارزان‌تر است و بعد از افغانستان در خاورمیانه، کمترین نرخ مالیات بر سیگار را دارد. قیمت سیگار در کشورهای سازنده و صادر کننده سیگار هم ۵ برابر ایران است.

آمارهای مصرف سیگار در ایران بسیار تلخ و هشدار دهنده است.

*بر اساس گزارش مسئولان وزارت بهداشت، در ایران ۷ میلیون نفر از جمعیت بالای ۱۵ سال و ۱۰۰ هزار نفر نوجوان ۱۳ تا ۱۵ سال سیگار مصرف می‌کنند.

*شیوع مصرف سیگار بین جوانان ۳.۴ درصد است که ۴.۸ درصد پسران و ۲.۱ درصد دختران سیگار مصرف می‌کنند.

*سالانه در ایران، ۵۵ هزار نفر به دلیل مصرف سیگار و دخانیات فوت می‌کنند وبیش از ۹۰ درصد از موارد ابتلا به سرطان ریه ناشی از مصرف سیگار است.

*در ایران سالانه ۱۰ هزار میلیارد تومان صرف خرید سیگار می‌شود. هزینه درمان مستقیم بیماری‌های ناشی از مصرف سیگار ۲۰ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان و همچنین هزینه غیرمستقیم آن حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان است.

* سالانه حدود ۸۰ هزار میلیارد تومان صرف خرید، هزینه درمان مستقیم و غیرمستقیم بیماری‌های ناشی از سیگار می‌شود در حالی که کل بودجه وزارت بهداشت از محل هدفمندی یارانه‌ها ۴ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان است.

* سن مصرف سیگار به شدت کاهش یافته است و گرایش به مصرف سیگار و قلیان در بین زنان و دختران ایرانی در سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته است.

سید حسن هاشمی،  وزیر بهداشت هم چند روز قبل بر لزوم افزایش مالیات بر دخانیات به منظور کاهش مصرف آن تاکید کرده و گفته بود به هر نسبت که مبلغ سیگار افزایش یابد، دسترسی کاهش خواهد یافت و در این زمینه لازم است از تجربیات بین‌المللی استفاده شود. البته طبیعی است که در این میان صنفی که درگیر تولید یا واردات است، به منافع‌شان فکر می‌کنند ولی این که تعدادی از نمایندگان محترم مجلس وارد صحنه شوند و با تعصب از افزایش عوارض سیگار جلوگیری کنند یا مصرف قلیان در برخی مجموعه‌ها آزاد شود، برای خود من واقعا جای سوال است؛ چرا که این افراد انسان‌های شریفی هستند و قطعا نمی‌خواهند آسیبی به موکلان‌شان وارد شود، بر همین اساس تصورم آن است که اطلاعات ناقص به آنها داده شده و اگر اطلاعات دقیق‌تری در اختیارشان قرار گیرد، حداقلش این است که از یک رویه غلط حمایت نخواهند کرد.

ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت هم اعلام کرده است که کل بودجه طرح تحول سلامت ۴۸۰۰ میلیارد تومان است که به طور کامل هم اختصاص نیافته اما با اصلاح مالیات بر عرضه مواد دخانی می‌توانیم علاوه بر ایجاد سالانه ۱۱ هزار میلیارد تومان اعتبار برای نظام سلامت، مصرف دخانیات را نیز کاهش دهیم.

در هر حال، گرچه مالیات بر قیمت خرده فروشی سیگار با عزم نمایندگان مجلس شورای اسلامی افزایش یافت اما یادمان نرود برای مبارزه جدی با این بلای خانمانسوز هنوز راهی طولانی در پیش است چرا که همه وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و نهادهای اجرایی باید کمک کنند تا وضع از این که هست بدتر نشود.

سلامت نوجوانان و جوانان ایرانی به شدت در خطر است. در دانشگاه‌ها، پارک‌ها، کافه‌ها و ...... تعداد نوجوانان و جوانانی که گرایش به مصرف سیگار و قلیان پیدا کرده‌اند روز به روز در حال افزایش است و این همه جای نگرانی و دلواپسی دارد چرا که سرمایه انسانی آینده این مملکت در حال تباهی و نابودی است.

• مجله مقابله با سیگار