نوبخت قطع یارانه برخی شهروندان را در شرایطی تکذیب کرد که اسناد محکم حاکی از قطع یارانه نقدی شهروندان از فروردین‌ماه سال 94است. این در حالی است که یارانه برخی افراد که عمدتا مقیم خارج هستند، از اسفند‌ماه سال 93قطع شده است. روزنامه همشهری روز دوشنبه گزارشی را منتشر کرد که نشان می‌دهد یارانه نقدی گروه‌های پنجگانه قطع شده است.

برخی شهروندان در گفت‌وگو و یا تماس با همشهری تأیید کردند که یارانه نقدی‌شان از فروردین‌ماه قطع شده است. انتشار این گزارش بازتاب وسیعی داشت. برخی مقامات وزارت رفاه، نمایندگان مجلس و حتی علی طیب نیا، وزیر اقتصاد خبر قطع یارانه نقدی برخی شهروندان را تأیید کردند. اما در این میان محمدباقرنوبخت، سخنگوی دولت، نه‌تنها این خبر را تکذیب کرد که انتقاد تندی هم از انتشار این خبر بر زبان آورد. ایرنا، خبرگزاری رسمی دولت دیروز نوشت: سخنگوی دولت از رسانه‌ها خواست تشویش ایجاد نکنند و گفت: حذف 5گروه یارانه بگیر، گمانه زنی رسانه‌ای است و واقعیت ندارد.

براساس گزارش ایرنا، محمدباقر نوبخت روز سه‌شنبه در نشست هفتگی با خبرنگاران درباره خبر برخی رسانه‌ها مبنی بر حذف 5گروه یارانه بگیر اظهارداشت: روز دوشنبه برخی از رسانه‌ها این کشف جدید خود را رسانه‌ای کردند، احساس می‌کنم این داستان هیچ‌گاه فراموش نخواهد شد.

وی با بیان اینکه در تبصره 21قانون بودجه 94چگونگی اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها مشخص شده است، افزود: شناخت خانوارها نیاز به دقت بیشتری داشت و پایگاه‌های اطلاعاتی ما کامل نیست. ما به حقوق شهروندی و آرامش خانوارها بسیار توجه داریم.

وی افزود: در سال 93هم بارها در این‌باره اطلاع‌رسانی کردم که در جریان آن هستید. در سال 94چگونگی اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها در تبصره 20تبیین و در آن تصریح شد که اجرای این تبصره باید مطابق آیین‌نامه اجرایی مصوب دولت باشد. رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور اضافه کرد: به‌دلیل تأخیر در تصویب بودجه و ارسال آن از مجلس به دولت، هنوز آیین‌نامه اجرای آن تصویب نشده است تا ابلاغ کنیم.

نوبخت از رسانه‌ها خواست تا پیش از ابلاغ آیین‌نامه به هیچ منبع رسمی از دولت مبنی بر اینکه دولت قصد دارد یارانه 5گروه را حذف کند، اشاره نکنند و همچنین قبل از تصویب آن در جامعه تشویش ایجاد نکنند. وی یادآور شد: به محض تصویب آیین‌نامه به مردم اطلاع‌رسانی می‌شود.

• اسناد همشهری درباره قطع یارانه نقدی

با این حال اسناد همشهری نشان از قطعی بودن حذف یارانه نقدی برخی شهروندان دارد. روز گذشته خبرنگار همشهری به سازمان هدفمندی یارانه‌ها واقع در خیابان فلسطین، پایین‌تر از میدان فاطمی، بعد از شرکت مدیریت منابع آب کشور مراجعه کرد و در آنجا با تعدادی از شهروندان که یارانه‌شان از فروردین‌ماه و بعضا اسفند‌ماه قطع شده است، گفت‌وگو کرد.

تعدادی از شهروندان هم در تماس با روزنامه همشهری ضمن تأیید قطع یارانه نقدی‌شان اعلام کردند که از اظهارات سخنگوی دولت متعجب شده و نمی‌دانند چرا سخنگوی دولت خبری را تکذیب می‌کند که واقعیت دارد.(صدای این شهروندان در سامانه هم‌افزای همشهری قرار دارد و شما می‌توانید سخنان این شهروندان را مستقیما بشنوید.) همچنین فرم توزیع شده در سازمان هدفمندی یارانه‌ها نشان می‌دهد دولت آماده پذیرش شکایت کسانی است که یارانه نقدی‌شان از مرحله 49به بعد(اسفند‌ماه 93) قطع شده است.

• یارانه چه کسانی قطع شده است؟

بررسی‌های بیشتر همشهری نشان می‌دهد که اسفند‌ماه سال گذشته یارانه نقدی حدود 50هزار نفر از شهروندان که عمدتا خارج نشین هستند، قطع شده است. فروردین هم یارانه نقدی دست‌کم 200هزار نفر قطع شده است و اردیبهشت‌ماه هم یارانه نقدی 700هزار تا یک میلیون نفر قطع خواهد شد. نکته جالب این است که در برخی موارد یارانه نقدی تمام افراد خانواده حذف نشده است. بلکه یک یا 2نفر از افراد خانواده مشمول حذف شده و مابقی هم یارانه نقدی دریافت کرده‌اند. یارانه نقدی برخی خانوارها هم کامل قطع شده است. بیشترین تمرکز دولت بر کسانی است که خودروی لوکس مدل بالا دارند یا به سفر خارجی می‌روند. البته در این میان کسانی هم مراجعه کردند که دارای خودروی لوکس نبوده و یا شغل پردرآمدی نداشته‌اند و ظاهرا به اشتباه تحت عنوان پردرآمدها یارانه‌شان قطع شده است.

• دلیل نامعلوم تکذیب به جای شفاف‌سازی‌

قطع یارانه نقدی پردرآمدها یکی از خواسته‌هایی است که طی 2سال گذشته مطالبه شده است. خود آقای نوبخت و بیژن زنگنه، وزیر نفت تأیید کرده‌اند که فشار هزینه‌ای یارانه‌ها بر دولت و وزارت نفت له‌کننده است. حذف یارانه پردرآمدها یکی از راه‌هایی است که می‌تواند باعث کاهش فشار بر دولت شود.

از همین رو مجلس در قانون بودجه 94دولت را ملزم کرده به میزان 3هزار میلیارد تومان از بار یارانه‌ای خود را کم کند. کارشناسان اقتصادی و طیف وسیعی از رسانه‌ها ازجمله همشهری هم بارها به دولت توصیه کرده‌اند یارانه نقدی پردرآمدها را قطع کند. از این‌رو قطع یارانه نقدی شهروندانی که از درآمد بالایی برخوردار بوده و یارانه 45هزار تومانی تأثیری در حد صفر بر سفره آنان دارد، اقدام خوبی است که تن دادن به آن در واقع اجرای قانون مصوب مجلس هم محسوب می‌شود.

آنچه در این میان قابل انتقاد است، نوع برخورد سخنگوی دولت با مسئله وتکذیب خبری است که واقعیت دارد. اگر یارانه نقدی هیچ‌کس و هیچ گروهی قطع نشده است، چرا سازمان هدفمندی یارانه‌ها رسما اعتراض به قطع یارانه نقدی از اسفند‌ماه 93به این طرف را می‌پذیرد؟ شهروندانی که به سازمان هدفمندی مراجعه کرده و رسما شکایت خود را از قطع یارانه نقدی‌شان از فرودین‌ماه اعلام می‌کنند، نشان می‌دهند قطع یارانه تعدادی از شهروندان از فروردین‌ماه عملیاتی شده است.

به‌نظر می‌رسد تکذیب خبری که رسما از سوی وزیر اقتصاد، نمایندگان مجلس، مقاماتی ازوزارت رفاه و شهروندان معترض تأیید شده است، یک خطای فاحش ازسوی سخنگوی دولت است. البته این خطا سابقه دارد. سال گذشته هم که خبر برداشت دولت از صندوق توسعه ملی منتشر شد، سخنگوی دولت خبر را تکذیب و با عباراتی تند رسانه‌ها را مورد خطاب قرار داد. اما کمی بعد معلوم شد نه‌تنها خبر صحت داشته که مقامات دولت بی‌جهت به تکذیب موضوع پرداخته‌اند. به‌نظر می‌رسد این تجربه دوباره در حال تکرار است. اسنادی که در روزنامه امروز همشهری منتشر شده، آشکارا صحت خبر «حذف یارانه نقدی برخی شهروندان» را نشان می‌دهد.