به گزارش خبرگزاری مهر، اولین کنفرانس «قم پایتخت فرهنگی جهان اسلام» به همت مؤسسه آموزش عالی طلوع مهر و اتاق فکر توسعه استان قم با حضور جمعی از مسئولان استانی و ملی در سالن شهید آوینی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم برگزار شد.
در ابتدای این کنفرانس سید موسی حسینی کاشانی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم، با بیان این که قم به عنوان یکی از جایگاه‌های ویژه در جغرافیای اسلام است، گفت: قم آن قدر اعتبار و جایگاه دارد که می‌تواند به عنوان برترین جایگاه علمی و فکری جهان اسلام معرفی شود.
وی تصریح کرد: وجود بارگاه حضرت معصومه(س)، مدرسه علمیه فیضیه و حوزه‌های علمیه، حضور علما و نخبگان، وجود تعداد بالای کتاب خانه‌های تخصصی و تاریخ با شکوه قم ویژگی‌هایی است که هر کدام به تنهایی می‌تواند این جایگاه را برای قم رقم بزند.
حسینی با بیان این که معرفی قم به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام نیازمند راهنمایی مراجع و اندیشمندان است، گفت: ما باید بتوانیم بر اساس خرد جمعی و با استفاده از اندیشه‌های ناب متفکرین این جایگاه را برای قم حفظ کنیم.
قم دارای سابقه چندین هزار ساله در مدنیت و فرهنگ است
در ادامه مراسم، مدیرکل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری قم، با اشاره به این که قم دارای سابقه چندین هزار ساله در مدنیت و فرهنگ است و به عنوان نگین شهرهای مذهبی می‌درخشد، گفت: حرم مقدس حضرت معصومه(س) و بزرگترین حوزه علمیه شیعه و حضور علما و مراجع شیعه که پرچم داران فرهنگ ناب علوی هستند قم را شایسته پایتخت فرهنگی جهان اسلام کرده است.
حمید یزدانی با اشاره به ویژگی‌های منحصر به فرد قم اظهار داشت: وجود ۴۴۴ امام زاده، وجود مسجد مقدس جمکران و ۳۵۰ بنای کهن و تعدادی از بناهای نفیس که قابلیت ثبت جهانی دارند و طبیعت کم نظیر و کویر روح بخش و بکر و هنرمندان صنایع دستی در ۷۵ رشته مختلف در بخش هنرهای بافتی، منبت، جواهرسازی، حجاری و دیگر هنرها و دارا بودن تعداد بالای هتل‌ها و تأسیسات گردشگری با کادر مجرب و کار آمد از جمله ویژگی‌های منحصر به فرد قم است.
وی با اشاره به بهره مندی قم از گردشگران مذهبی اعم از خارجی و داخلی، گفت: بر اساس برآورد حدود ۲۵ میلیون گردشگر داخلی و خارجی که عموماً مذهبی هستند در سال به قم می‌آیند و تعداد زیادی توریست خارجی از کشورهای آسیایی و اروپایی از ظرفیت‌های ویژه شهر قم است.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان قم، قم را مرکز ثقل ترانزیتی چندین استان و برخورداری از سیستم حمل و نقل ریلی و بهره مندی از فرود گاه بین المللی در حال احداث دانست و گفت: داشتن مردمی مهمان نواز، شریف، عاشق دین اسلام و مذهب شیعه بزرگترین سرمایه قم هستند و تکیه به به این مردم می‌تواند بسیاری از مشکلات را حل کند.
وی اظهار داشت: قم به واسطه داشتن مواهب الهی به ستاره درخشان جهان اسلام تبدیل شده و قابلیت تبدیل شدن به پایتخت فرهنگی جهان اسلام را دارد.
یزدانی با اشاره به نیازهای زیر ساختی قم اظهار داشت: امیدواریم بتوانیم زیر ساخت‌های لازم را فراهم کنیم و بخش خصوصی هم می‌تواند بسیار کارآمد و اثر بخش باشد تا قدم‌های مناسبی را برای توسعه قم برداریم.
قم باید به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام معرفی شود
رئیس کنفرانس قم پایتخت فرهنگی جهان اسلام نیز در این مراسم با بیان این که قم باید به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام معرفی شود، گفت: این کار زحمات زیادی دارد و ما به عنوان اتاق فکر توسعه استان قم وارد شدیم و مقالات زیادی در این زمینه کار شده است و موضوعاتی هم به عنوان پایان نامه در دانشگاه کار خواهد شد.
حجت الاسلام علی بنایی با بیان این که ما بنا نداریم به کارهای مربوط به دستگاه‌های دولتی ورود و مداخله کنیم، گفت: این کار به عهده وزارت ارشاد و استانداری‌ها است و ما به عنوان سازمان‌های مردم نهاد و افرادی که به قم دل بسته‌ایم، کار می‌کنیم و امیدواریم کارهای ما در راستای توسعه و تعالی قم باشد.
وی با بیان این که باید برای تعالی قم بدون نگاه‌های فردی و جناحی و با نگاه این که قم حرم اهل بیت(ع) است کار کنیم، گفت: قم با این شأنیت و جایگاه، بر اثر بی توجهی‌ها به جای این که محور باشد در حاشیه قرار می‌گیرد و نظر ما این است که قم را از حاشیه به متن علمی برگردانیم.
رئیس کنفرانس قم پایتخت فرهنگی جهان اسلام افزود: هدف ما از تلاش برای پایتخت فرهنگی شدن قم این است که قابلیت‌ها و ظرفیت‌های قم به مردم ایران و جهان شناسانده شود و تاریخ هزاران ساله و رونق و نشاط علمی قم به جهان معرفی شود.
وی با بیان این که علم خاصیت توسعه و پیشرفت دارد، گفت: قم به عنوان یک شهر علمی ظرفیت دارد که به عنوان پایتخت فکری و فرهنگی جهان اسلام معرفی شود.
حجت الاسلام بنایی افزود: ظرفیت علمی قم چندین و چند برابر دیگر مراکز علمی جهان اسلام است زیرا تولید علم در قم متوقف نمی‌شود و امام صادق(ع) هم در این زمینه فرمودند «از قم علم به سایر نقاط دنیا منتشر می‌شود».
وی با بیان این که قم به عنوان یک شهر دانش محور به تنهایی می‌تواند برای کشور و برای جهان اسلام تولید علم و اندیشه کند، خاطرنشان کرد: علم نرخ ندارد و تولید اندیشه قابل قیمت گذاری نیست ولی ما از این ظرفیت قم غافل هستیم و عقب نشینی کرده‌ایم بنابراین ما باید برای قم راهبرد بلند مدت تعریف کنیم و برای قم، افق علمی تعریف کنیم.
رئیس کنفرانس قم پایتخت فرهنگی جهان اسلام با بیان این که باید نهادهای علمی قم هم پوشانی داشته باشند، گفت: قم به عنوان دروازه تمدنی نیاز به زیرساخت‌هایی مثل فرودگاه دارد و برنامه ریزی وآینده نگری برای شهر قم به عنوان شهر دانش محور باید انجام شود زیرا دانش همه چیز را متحول خواهد کرد.
وی افزود: کاری که ما به عهده‌مان است این است که نیازهای شهر را شناسایی کنیم و نیروهای شهر را بسیج کنیم، با این انگیزه که قم به عنوان شهر کریمه اهل بیت(س) که برای ظهور حضرت مهدی(عج) نقش تعیین کننده دارد باید کاری کنیم که ساکنان این شهر احساس هویت کنند زیرا مردم این شهر بر خلایق حجت هستند.
حوزه‌های زیادی در قم وجود دارد که مغفول مانده است
مدیر عامل انجمن ایرانی همکاری با یونسکو نیز با بیان این که پایتخت شدن فرهنگی جهان اسلامی اعتباری برای قم نیست، گفت: در حال حاضر قم پایتخت علمی و فکری جهان اسلام است و من بارها گفته‌ام که عقبه فکری ما در یونسکو قم است و هر چه در قم تولید علم بشود ما هم توفیق خواهیم داشت.
محمدرضا مجیدی افزود: داستان پایتخت فرهنگی شدن قم شناساندن ظرفیت‌های قم برای جهان اسلام است و ما باید وظیفه خود را نسبت به قم به عنوان پایگاه انقلاب اسلامی انجام دهیم.
وی با بیان این که قم از منظرهای مختلف ظرفیت‌های عظیمی دارد و یکی از مراکز تولید علم جهان است، افزود: اگر تولیدات علوم اسلامی قم به زبان روز بین المللی ترجمه شود ایران دهها پله در رنکینگ علمی جهان ارتقاء پیدا می‌کند ولی این اتفاق رقم نخورده است و باید از این تریبون‌ها استفاده کنیم و فرصت سازی کنیم.
مدیر عامل انجمن ایرانی همکاری با یونسکو با بیان این که برای انقلاب اسلامی و ایران اسلامی حضور قم به عنوان پایخت فرهنگی جهان اسلام ضروری است، اظهار داشت: حوزه‌های زیادی در قم وجود دارد که مغفول مانده و اگر به ترویج معارف اهل بیت(ع) هم معتقد باشیم این یک ظرفیت برای معرفی این معارف به جهان است.
وی با اشاره به این که یکی از حوزه‌های مهم، حضور دیپلماسی مؤثر ما در عرصه بین الملل است، گفت: ما علاوه بر دیپلماسی سیاسی، دیپلماسی فرهنگی، علمی، دینی و دیپلماسی مرجعیت هم داریم و قم می‌تواند به انقلاب اسلامی کمک کند و یکی از استلزاماتش این است که در ظرفیت‌های بین المللی حضور مؤثر داشته باشیم.
مجیدی با بیان این که ما باید اعتبار موجود استان قم را جهانی کنیم، گفت: این گونه نیست که الگوهای توسعه غربی را بخواهیم در قم پیاده کنیم بلکه قم را باید الگو سازی کنیم و یکی از وظایف تبلیغی ما این است که یک شهر در تراز انقلاب اسلامی را به جهان معرفی کنیم.
وی با بیان این که دستگاه‌های مرتبط باید وارد شوند و رئیس این کار باید استاندار قم باشد، گفت: باید اراده جمعی شکل بگیرد که ما بعد از کلیات وارد جزئیات شویم و از میراث تاریخی و فرهنگی قم گرفته تا دانشگاه‌ها، مشاهیر، اساتید و علمای قم را برای دنیا معرفی کنیم.
مدیر عامل انجمن ایرانی همکاری با یونسکو با بیان این که قم برای پایتخت فرهنگی شدن جهان اسلام رقبای داخلی و خارجی زیادی دارد، افزود: کشور ما یک سهمیه بیشتر ندارد و باید با اراده جمعی تصمیم جمعی گرفته شود و وقتی تصویب شد پروژه ملی می‌شود و شورای شهر و شهرداری قم باید زیر ساخت‌ها و کارهای مدیریت شهری و فرهنگی و کتاب خوانی را فراهم کند.
وی حضور طلاب خارجی را یک فرصت بسیار خوب برای قم دانست و گفت: باید از تمام ظرفیت‌های بالفعل و بالقوه قم در این زمینه استفاده شود.
باید در مجامع بین المللی حضور فعال داشته باشیم
دبیر کل کمیسیون ملی آیسسکو در ایران نیز در این همایش با اشاره به روال کار شهرهایی که به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام معرفی می‌شوند، ابراز داشت: ظرفیت قم باید در حوزه جهان اسلام معرفی شود و ما در این چند سال نتوانستیم فرصت‌ها و پتانسیل‌های انقلاب را به محیط بین المللی معرفی کنیم.
غلامرضا کریمی با بیان این که هر کسی هر اقدامی را بخواهد در محیط بین المللی انجام دهد باید ارتباطات بر قرار شود، گفت: نسخه ویژه‌ای وجود ندارد که یک شهر بتواند به سرعت در محیط بین‌المللی معرفی شود بلکه باید گام‌های مقدماتی را برداشت و همکاری کرد تا این اتفاق بیفتد.
قائم مقام وزیر آموزش و پرورش در امور بین الملل در معرفی سازمان آیسسکو اظهار داشت: این سازمان سال ۱۹۸۰ تأسیس شده و انقلاب اسلامی با تأخیر ده ساله به این سازمان پیوست و مقر سازمان در رباط مغرب است و ۵۴ کشور عضو دارد؛ این سازمان دو دفتر منطقه‌ای در تهران و شارجه دارد و هدف کلان این سازمان تقویت هویت اسلامی از طریق ابزارهای آموزش، علوم، فرهنگ و ارتباطات است.
وی با بیان این که این سازمان از سه رکن تشکیل شده است، افزود: یک رکن آن مجمع عمومی است که نمایندگان در هر سه سال جمع می‌شوند و رکن دوم شورای اجرایی است که سالانه تشکیل می‌شود و دبیرخانه دارد که در مراکش است و سالانه بیش از ۳۰۰ برنامه در کشورهای مختلف در زمینه علوم، آموزش، فرهنگ و ارتباطات اجرا می‌کند و همچنین تمامی اقلیت‌های مسلمان را هم تحت پوشش قرار می‌دهد.
کریمی با بیان این که عدم حضور در مجامع بین المللی با توهم این که همه کشورها و سازمان‌ها بر علیه ما توطئه می‌کنند در حقیقت سرپوش گذاشتند بر روی نقطه ضعف‌های خودمان است، گفت: ما باید در مجامع بین المللی حضور فعال داشته باشیم و از تمام ظرفیت‌های این مجامع در راستای اهداف خود استفاده کنیم.
دبیر کل کمیسیون ملی آیسسکو در ایران با بیان این که تا ۶ سال آینده شهرهای مختلف برای پایتخت فرهنگی جهان اسلام معرفی شده‌اند، گفت: رقابت هم در میان شهرهای ایران وجود دارد و برخی از شهرها مکاتباتی را با آیسسکو انجام داده‌اند ولی به خاطر مزیت‌هایی که شهر قم دارد می‌تواند در اولویت قرار بگیرد.
شهر اسلامی باید تعریف شود
عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت نیز در ارائه بحث خود با عنوان «چشم انداز هویت بصری شهر قم با نگا به معیارهای پایتخت فرهنگی جهان اسلام» اظهار داشت: اولین مسأله این است که اسلام چه نسبتی با فرایندهای انسانی، آثار هنری، معماری و شهرسازی دارد.
عبدالحمید نقره کار ابراز داشت: امروز بزرگترین چالش ما در دانشگاه‌ها و بین مدیران رده یک کشور این است که هنوز نسبت اسلام با مناسبات انسانی مشخص نیست و در سطح مدیریت هنوز فرق اسلام با ایران را نمی‌توانند تشخیص دهند.
وی با بیان این که انقلاب به خاطر این بوده که نسبت اسلام را با نظام تمدن نوین مشخص کند، گفت: دومین سؤالی که مطرح است این است که چه راهبردها، راهکارها و راه حل‌هایی در جهت تحقق تمدن نوین اسلامی که شامل شهرسازی هم می‌شود وجود دارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت افزود: سومین مسئله این است که راهکارهای عملی و اجرایی ما در میان مدت و کوتاه مدت چه باید باشد.
وی با توجه به مراحل تحقق تمدن نوین اسلامی، اظهار داشت: ما برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی پنج مرحله داریم که اول پیروزی انقلاب، دوم تثبیت نظام جمهوری اسلامی مبتنی بر قانون اساسی و جایگاه ولی فقیه، سوم تحقق دولت اسلامی است که همه مدیران باید در تمام قوا در امور خود متخصص و متعهد باشند، چهارم تحقق جامعه اسلامی و پنجم تحقق تمدن نوین اسلامی است و ما الان در مرحله سوم هستیم.
نقره کار در رابطه با این سؤال که نسبت اسلام با معماری و شهرسازی چیست، گفت: با توجه به بیانات حضرت آیت الله جوادی آملی، دین راجع به هیچ یک از علوم کلی یا جزئی بی‌نظر یا بی‌تفاوت نیست بلکه نسبت به همه آنها کلیّت و یا اصولی را مطرح کرده است؛ در مورد روش این کار هم آیت الله جوادی آملی می‌فرمایند: که اسلام مبتنی بر عقل و نقل با روش‌های استدلال منطقی و تفسیری کلیات همه علوم را مطرح و اثبات نموده است.
وی با بیان این که بین اسلام، مسلمانان، آثار مسلمانان، ایران و ایرانیان مغالطه وجود دارد، گفت: اسلام تنها مکتب الهی تحریف نشده است که برای همه کل و جزء افکار و اعمال انسان‌ها برنامه دارد ولی مسلمانان نسبی و متکثر هستند و آثار مسلمانان هم به توان دو متکثر است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت با بیان این که وجود یک مزار متبرک شهر را اسلامی نمی‌کند، گفت: شهرسازها هم باید شهر اسلامی را معرفی کنند و استانداردهایش را تعریف کنند تا بتوانیم شهر اسلامی را محقق کنیم.
