محمدجواد جمالی گفت: مسئولان وزارت بهداشت باید در مدت 3سال که از اجرای آزمایشی این طرح در استان‌های فارس و مازندران می‌گذرد، توانسته باشند نقاط قوت و ضعف آن را ارزیابی کنند. وی افزود: اکنون زمان آن فرارسیده تا اگر طرح، نقاط ضعفی دارد برطرف شود و اگر نقاط قوتی دارد به کل کشور تعمیم داده شود زیرا بر این باوریم اجرای آزمایشی به‌مدت طولانی به شاکله اصلی طرح پزشک خانواده صدمه می‌زند. یک هفته پیش نیز علی اکبری نماینده شیراز شبیه این سخنان را مطرح کرد. وی گفت: از وزیر بهداشت درخواست کرده‌ایم یا مشکلات این طرح را برطرف و آن را در سایر نقاط کشور نیز اجرا کند و یا اجرای این طرح در استان فارس را هم متوقف کند.

پیش از این نمایندگان استان فارس در مجلس نهم نیز توقف اجرای طرح پزشک خانواده در فارس را خواسته بودند. ازجمله جعفر قادری و محمدمهدی برومند نمایندگان شیراز و مرودشت در مجلس نهم درخواست توقف اجرای این طرح را به‌خاطر نارضایتی مردم داشتند. آنها معتقد بودند اینکه طرح پزشک خانواده که دسترسی به پزشک متخصص را برای مردم محدود می‌کند، تنها در 2 استان کشور اجرا شود، تبعیض علیه مردم این استان‌هاست. قادری پیشنهاد داده بود میزان رضایت مردم از پزشک خانواده در یک برنامه تلویزیونی استانی به‌نظرسنجی گذاشته شود. طرح پزشک خانواده، نخستین بار در قانون بیمه خدمات درمانی همگانی در سال 1373به تصویب رسید اما با گذشت 11سال هیچ اقدامی در جهت اجرای آن صورت نگرفت.

نخستین گام‌ها برای اجرای این طرح به سال 84 برمی‌گردد. اما تا سال 90، اجرای طرح پزشک خانواده تنها به روستاها و شهرهای زیر 20هزار نفر محدود ماند. ازجمله موانع کار، اختلاف نظر بین وزارت بهداشت، بیمه‌ها و وزارت رفاه بود. اردیبهشت 91و پس از جلساتی که مسئولان این دو وزارتخانه با هم داشتند، از نسخه‌02پزشک خانواده (که به پزشک خانواده شهری معروف شد) رونمایی شد. اصلاحاتی در این نسخه انجام شده بود تا نظر بیمه‌ها تأمین شود. نسخه 02 در تیرماه 91 به‌صورت آزمایشی در 2 استان فارس و مازندران به اجرا درآمد. به این ترتیب از اجرای آزمایشی این طرح در 2 استان مذکور 4سال می‌گذرد نه 3سال.

مسئولان وزارت بهداشت دولت یازدهم عوامل متعددی را به‌عنوان موانع توسعه این طرح به سراسر کشور نام برده‌اند. کمبود پزشک، کمبود بودجه، عدم‌همکاری بیمه‌ها و آماده نبودن زیرساخت‌هایی مانند پرونده الکترونیک سلامت برخی از این عوامل است. وزیر بهداشت می‌گوید: برای اجرای کامل پزشک خانواده به 10تا 15سال دیگر زمان نیاز داریم. وی تأکید می‌کند که این حرف جدیدی نیست بلکه از همان ابتدای کار و جلسه رأی اعتمادش در مجلس گفته است. سخنگوی وزارت بهداشت نیز می‌گوید تجربه کشورهای دنیا حاکی از آن است که استقرار پزشک خانواده به‌طور متوسط ۱۰ تا ۴۰سال زمان نیاز دارد.

ایرج حریرچی می‌افزاید: استقرار یک یا دوساله این طرح بی‌تردید کاری تبلیغاتی است. به این ترتیب گویا همچنان قرار است پزشک خانواده به‌صورت آزمایشی اجرا شود چرا که زمانی که در پایان سال گذشته استان بوشهر نیز به مجریان پزشک خانواده پیوست، علی‌اکبر سیاری معاون بهداشت وزیر بهداشت درباره طرح پزشک خانواده می‌گوید اجرای این طرح در بوشهر آزمایشی

است.

• دلالان، مانع اجرای پزشک خانواده‌اند

داریوش طاهرخانی عضو شورای‌عالی سازمان نظام پزشکی: سهامداران کلینیک‌های زنجیره‌ای در کشور به‌علت درآمدهای کلانی که از مراجعات زیاد مردم از نقاط مختلف کشور به این مراکز دارند، به هیچ‌ وجه با اجرای طرح پزشک خانواده موافق نیستند و به همین سبب هم تاکنون این طرح به درستی در کشور اجرا نشده است. بعضی‌ها به غلط تصور می‌کنند اجرای پزشک خانواده بر عملکرد و درآمد متخصصان رشته‌های مختلف پزشکی تأثیر منفی دارد، درحالی‌که واقعیت این است که سهامداران کلینیک‌های زنجیره‌ای از این وضع نفع می‌برند. اجرای این طرح حتی باعث بهبود عملکرد و درآمد متخصصان می‌شود و دست دلالان و سهامداران مراکز درمانی را از درآمدهای نامتعارف کوتاه می‌کند.

• 5وزیر با 5دیدگاه مختلف

سیدحسن امامی رضوی قائم‌مقام وزیر بهداشت: بنده تقریبا در دوره 4وزیر بهداشت در بحث پزشک خانواده حضور داشته و کار کرده‌ام. در دوره دکتر پزشکیان نیز که پزشک خانواده شروع شد، از دور در جریان امور بودم. از 5 وزیری که بنده دیده‌ام جملگی دیدگاه‌های متفاوتی نسبت به اجرای برنامه پزشک خانواده داشتند و در طول 12سال از شروع پزشک خانواده همواره نگرش‌های مختلفی نسبت به آن وجود داشته است. لذا علت اجرایی نشدن در این 12سال به اعتقاد بنده تفاوت دیدگاه‌ها و تغییرات مسئولان بوده و این مشکلی است که در نظام اجرایی ایران حاکم است که در آن تغییر و تحول مدیریتی بسیار زیاد است.