به گزارش خبرنگار مهر، در سالی که گذشت جنجال های زیادی در عرصه علم و فناوری توجه کارشناسان و مردم را به خود جلب کرد.

تحریم های آمریکا علیه هواوی و دیگر شرکت های چینی، رسوایی بویینگ برای بی توجهی به اختلال در هواپیما و ساخت کپسولی که بدون آزمایش های دقیق به فضا فرستاده شد و شکست خورد، ماه نورد رژیم صهیونیستی که روی ماه سقوط کرد یا ماه نورد هندی که پس از سقوط اثری از آن یافت نشد، برخی از این اخبار جنجالی بود. 

هرکدام از این رویدادها پیامی در خود داشتند. برخی نشان از بی توجهی مدیران و غفلت آنها از تولیدات بودند، برخی دیگر نشان دادند علم و فناوری در قرن بیست و یکم همچنان با آزمون و خطاهای بسیاری روبرو است.

در این گزارش به برخی از مهم ترین جنجال های حوزه علم وفناوری در سال گذشته اشاره می کنیم:

بویینگ گرفتار هزارتوی سهل انگاری مدیران و محققان  

در سالی که گذشته نام بویینگ بارها در تیتر خبرهای مختلف دیده شد. اما لزوما این تیترها خبر خوشی نداشتند.  یکی از این موارد مربوط به شکست بویینگ در عملیات پرتاب آزمایشی کپسول سرنشین دار استارلاینر بود.

این شرکت در اواخر دسامبر ۲۰۱۹ کپسول استارلاینر بویینگ به طور آزمایشی و بدون سرنشین به فضا پرتاب شد تا به ایستگاه فضایی بین المللی برود. اما به دلیل اختلال نرم افزاری کپسول ۳۰ دقیقه پس از پرتاب در مدار اشتباهی قرار گرفت.

البته تیم کنترل پرواز توانستند از راه دور کنترل کپسول را برعهده گیرند. به این ترتیب کپسول ۲ روز پس از پرتاب روی زمین فرود آمد.

تحقیقات ناسا نشان داد ۳ مشکل اصلی به اختلال در این ماموریت انجام شده است. همچنین طبق این تحقیقات بویینگ تست یکپارچگی «انتها به انتها» (end to end) نرم افزار را به طور کامل انجام نداده است.

ناسا پس از انجام این تحقیقات اعلام کرد بویینگ باید ۶۱ اقدام اصلاحی در کپسول انجام دهد تا اجازه پرواز دوباره برای آن صادر شود.

عذرخواهی برنده نوبل به دلیل تحقیق اشتباه

فرانسیس آرنولد برنده جایزه نوبل شیمی ۲۰۱۸ میلادی، تحقیق منتشر شده در سال گذشته را بازپس گرفت و اعتراف کرد این پژوهش به شیوه نامناسبی انجام شده است.

در پژوهش بازپس گرفته شده، آرنولد اشاره کرده بود آنزیم‌هایی که در باکتری «ای. کولای» وجود دارند احتمالاً به اجبار به شیوه‌ای تکامل یافته‌اند که به آنها اجازه می‌دهد به طور دقیق مکان واکنش شیمیایی را کنترل کنند.

او در توئیتر نوشت: برایم دردناک اما مهم است که به این امر اعتراف کنم. از همه عذرخواهی می‌کنم. هنگام انتشار تحقیق مشغولیت‌هایی داشتم و کارم را خوب انجام ندادم.

جنجال حضور دختر ترامپ در نمایشگاه سی ای اس ۲۰۲۰

یکی از جنجال های حوزه فناوری در سال گذشته به حضور ایوانکا ترامپ در نمایشگاه سی ای اس ۲۰۲۰ تعلق داشت. دختر رییس جمهور آمریکا در این نمایشگاه سخنرانی کرد که با واکنش منفی بسیاری از زنان فعال در صنعت فناوری روبرو شد.

منتقدان معتقد بودند حضور دختر دونالد ترامپ در این نمایشگاه پیام اشتباهی را منتقل کرده است. زیرا ایوانکا ترامپ از زنان فعال در صنعت فناوری نیست. او هیچ پیش زمینه‌ای در این خصوص ندارد. این اقدام تلاشی نابجا برای ایجاد تنوع جنسیتی در نمایشگاه است و واقعی به نظر نمی‌رسد. بسیاری از افراد با «هشتگ بایکوت CES» نسبت به حضور دختر ترامپ در این نمایشگاه اعتراض کردند.

 ۳ سال زندان و جریمه نقدی سرانجام مهندسی ژنتیک نوزادان

در سال ۲۰۱۸ میلادی هی جیانکوی یک محقق چینی پروژه ای اجرا کرد که طی آن نخستین نوزادان  مهندسی ژنتیک شده جهان متولد شدند. دولت چین پس از این رویداد تحقیقات وسیعی انجام داد و در نهایت دادگاهی «هی جیانکویی» را به ۳ سال زندان و ۳ میلیون یوان جریمه نقدی( ۴۳۰ هزار دلار آمریکا)  محکوم کرد.

طبق حکم دادگاهی در شهر شنژن چین، جرم او  مهندسی ژنتیک غیرقانونی نطفه انسانی به منظور تولید مثل بود. علاوه بر جیانکوی دو کارمند انستیتوهای پزشکی در ایالت گوانگ دانگ چی نیز به زندان محکوم شدند.

آتش گرفتن«کرو دراگون» و تعویق در برنامه های اسپیس ایکس

سال گذشته برای اسپیس ایکس پرفراز و نشیب بود. این شرکت قراردادی برای ساخت کپسول حمل فضانوردان به مدار زمین از خاک آمریکا امضا کرد. اما طی یک پرتاب آزمایشی  کپسول فضایی کرو دراگون آتش گرفت و نابود شد. نتیجه‌های اولیه تحقیقات نشان داد نوعی خطا در اتصال بین محفظه سوخت و موتورهای سوپردراکو کپسول فضایی سبب این انفجار شده است.

خسارت وارد شده به کپسول فضایی بسیار زیاد بود. به طوری که به گفته کارشناسان استفاده دوباره از آن امکان پذیر نبود. اما اسپیس ایکس چندماه بعد پس از برطرف کردن مشکلات توانست این کپسول را به طور آزمایشی به ایستگاه فضایی بین المللی بفرستد.

ناکامی هند برای تبدیل شدن به قدرت فضایی

هند در ۲۰۱۹ میلادی مأموریت چاندرایان -۲ را انجام داد و قصد داشت با فرستادن لندری روی سطح ماه به چهارمین کشوری تبدیل شود که یک ابزار رباتیک به ماه می‌فرستد. در ۶ سپتامبر سال جاری لندر ویکرام آماده فرود روی ماه شد و سپس به طور ناگهانی ارتباط آن با زمین قطع شد.سازمان فضایی هند دو ماه سعی کرد تا با لندررباتیک کوچک ارتباط برقرار کند. اما این تلاش‌ها بی نتیجه بود. 

پس از ماهها گم شدن ماه نورد، سازمان فضایی هند در گزارشی اعلام کرده لندر ویکرام در فاصله ٥٠٠ متری محل تعیین شده برای فرود، سقوط کرده اما ٨ ابزار علمی آن هنوز کار و اطلاعات ارزشمند فراهم می‌کنند.

شرکت خودروسازی متقلب جریمه شد

در سال گذشته شرکت های خودروسازی نیز از جنجال دور نبودند. دادستانی آلمانی شرکت دایملر(شرکت مادر مرسدس بنز) را ۸۷۰ میلیون یورو جریمه کرد. این شرکت متهم شد که حداقل ۶۸۴هزار خودرو را فروخته که مجهز به نرم افزاری برای  دستکاری انتشار گازهای گلخانه ای بوده اند تا به این ترتیب تست های رسمی را بدون اشکال پشت سر بگذارند. طبق گزارش ها تقلب در میزان انتشار گازهای گلخانه ای خودروهای این شرکت از سال ۲۰۰۸ میلادی شروع شده بوده است.

سقوط لندر رژیم صهیونیستی روی ماه

یکی دیگر از جنجال های فضایی سال گذشته به  سقوط لندر رژیم صهیونیستی در ماه تعلق داشت. قرار بود در آوریل ۲۰۱۹ میلادی رژیم صهیونیستی یک لندر به نام Beresheet را در ماه فرود بیاورد. این لندر همراه یک موشک فالکون ۹ اسپیس ایکس به آسمان پرتاب شد. اما هنگامیکه لندر به ماه رسید، مأموریت طبق برنامه پیش نرفت.این لندر به جای فرود ایمن در منطقه تعیین شده، روی سطح ماه سقوط کرد.

جنجال هواوی و تحریم های آمریکا

سال گذشته برای شرکت چینی هواوی سال سختی بود. دولت آمریکا با ادعای محافظت از امنیت ملی این شرکت را تحریم کرد و در نتیجه آن بسیاری از شرکت های فناوری از جمله گوگل، مایکروسافت  مجبور به قطع همکاری با آن شدند. این اقدام آمریکا پیامدهای زیادی داشت و حتی ارتباط هواوی با کارمندانش در آمریکا قطع شد. در پی این اقدام گوگل نیز مجبور به قطع روابط با هواوی شد. در نتیجه این امر هواوی دیگر نمی تواند از سیستم عامل اندروید در دستگاه هایش استفاده کند.

از آنجا که هواوی یکی از بزرگترین تهیه کنندگان فناوری نسل پنجم اینترنت است، دولت آمریکا به هم پیمانان خود در اروپا هشدار داد تا با این شرکت همکاری نکنند.

این در حالی بود که بسیاری از کریرهای مخابراتی در آمریکا برای ادامه سرویس رسانی  به فناوری ها و تجهیزات هواوی وابسته بودند. از سوی دیگر شرکت های بزرگ مانند گوگل نیز درباره تحریم ها به دولت فشار می آوردند زیرا یکی از بزرگترین مشتریان خود را از دست داده بودند. در نتیجه وزارت بازرگانی آمریکا مجبور شد با تعیین فرجه هایی همچنان به برخی از شرکت های آمریکایی اجازه دهد با هواوی همکاری کنند.  همچنین بسیاری از هم پیمانان آمریکا از جمله  انگلیس، آلمان و فرانسه اعلام کردند برای توسعه نسل پنجم اینترنت همچنان با هواوی همکاری می کنند.

در این میان هواوی نیز بیکار نبود. این شرکت که پس از تحریم ها دیگر به سیستم عامل اندروید و اپ استور گوگل دسترسی نداشت، سیستم عاملی مخصوص خود ساخت و در این اواخر نیز اپ استوری برای موبایل های خود طراحی کرد تا به این ترتیب خدمات حذف شده را به شیوه ای دیگر برای کاربران موبایل هایش  فراهم کند.

موبایل تاشو سامسونگ نیامده رسوایی به پا کرد 

سال گذشته سامسونگ تصمیم داشت با عرضه نخستین موبایل با نمایشگر تاشو انقلابی در صنعت تلفن همراه ایجاد کند. اما این موبایل به کابوسی برای شرکت کره ای تبدیل شد. آبروریزی سامسونگ در خصوص گوشی تاشو از روزی شروع شد که سامسونگ تصمیم گرفت تعدادی محدود از گوشی های گلکسی فولد یا همان گوشی تاشو خود را در اختیار برخی خبرنگاران بگذارد. اما این تبلیغات شکست خورد و با یک رسوایی بزرگ همراه شد. چند روز پس از این اقدام گزارش هایی درباره ضعف های قابل توجه موبایل تاشو منتشر شد. خبرنگاران در گزارش هایشان به مواردی مثل شکسته شدن صفحه نمایشگر، از هم گسسته شدن لولای گوشی، از بین رفتن رنگ بخشی از صفحه نمایشگر گوشی و مواردی مشابه و عجیب اشاره کردند. درهمین راستا سامسونگ عرضه این دستگاه را به تعویق انداخت تا کیفیت آن را ارتقا دهد.