طهورا شهبازی: ۲اردیبهشت روز بین المللی مادر زمین یا زمین پاک است. روزی که با هدف تغییر جهت دید انسان ها به سمت زمین نام گذاری شده است. بلکه حال زمین خوب شود. شعار امسال، زمین پاک با حفاظت از آب و خاک انتخاب شده است. آب و خاکی که در ایران مدت هاست از خط قرمز گذشته و وضعیت هشدارشان همه را آگاه کرده است. از طرفی در طول سال ها از حجم آب های تالاب ها کاسته شده و خطر خشکسالی بر سراسر ایران سایه افکنده و از طرف دیگر رتبه های اول فرسایش خاک در دنیا نصیب ایران می شود.



سعید متصدی معاون انسانی سازمان حفاظت محیط زیست وضعیت نامناسب خاک را اینگونه توضیح می دهد: استفاده وسیع از کودها و آفت کش ها از یکسو و رهاسازی گسترده پساب فاضلاب های شهری که خود به شدت به انواع مواد شیمیائی مضر آغشته هستند ، فعالیت کداهای بسیار گسترده صنعتی و کشاورزی زمینه‌های تهدید منابع خاک را گسترده‌تر کرده است که در نتیجه، این مواد اثرات نامطلوب و سمی بر محیط زیست و حیات جانوری و گیاهی استفاده کننده از محیط برجا می‌گذارد.

برای حفاظت از زمین و قرار گرفتن صنایع و خدمات در راستای اهداف زیست محیطی هر ساله به مناسبت روز زمین پاک از صنایع برتر در این زمینه تجلیل می شود. لقب صنعت سبز به صنایعی تعلق می گیرد که اقداماتی را برای تحقق اهداف برنامه مدیریت سبز انجام دهند. اطلاع رسانی و ارتقای آموزش کارکنان در زمینه برنامه مدیریت سبز، بهینه سازی مصرف انواع حامل های انرژی، بهینه سازی مصرف آب، کاهش مصرف کاغذ با توجه به نوع فعالیت دستگاه ها و موسسات، کاهش تولید پسماند از طریق بهره گیری از فناوری های مناسب و افزایش بهره وری و کاربرد مواد مصرفی سازگار با محیط زیست از جمله اقداماتی است که صنایع را به صنایع سبز تبدیل می کند.

به همین مناسبت از ۶۸واحد صنعتی و خدماتی سبز تجلیل شد که سازمان حفاظت محیط زیست با مشارکت یونی دو گواهینامه هایی را به آنها اعطا کرد. معصومه ابتکار در این مراسم گفت: اقتصاد پایدار به معنای رشد اقتصادی بدون تخریب و آلودگی محیط زیست است که امروزه از مقوله شعار خارج شده و در تمام دنیا از جمله کشور ما دنبال می شود.

او گفت: بیشتر کشورهای توسعه یافته هم دارای اقتصاد پایدار و هم محیط زیست سالم هستند. به عنوان مثال لهستان در یک دوره 20 ساله موفق به کاهش 30 درصد از انتشار گازهای گلخانه ای شد که همزمان با آن رشد اقتصادی خود را حداقل پنج برابر افزایش داد.قرار بود در برنامه چهارم توسعه محیط زیست ارزش گذاری و خسارات وارد شده بر آن تعیین شود که این کار انجام نشد اما دولت و سازمان محیط زیست با جدیت پیگیر انجام آن است.

تولید زباله کمتر؛ گام اول

تولید زباله کمتر، تصفیه فاضلاب ها، حفاظت و مدیریت منابع آب و خاک جزو محورهای اساسی روز زمین پاک در نظر گرفته شده است که وظایف آن بین مردم و دولت تقسیم می شود.

معصومه ابتکار رییس سازمان حفاظت محیط زیست همزمان با سفر رییس جمهور و اعضای دولت به گیلان در مورد وضعیت نگه داری از خاک و ساماندهی زباله ها گفت: باید یاد بگیریم در گام نخست، زباله کمتری تولید کنیم. باید یک برنامه ریزی جامع داشته باشیم تا زباله ها از منازل تفکیک شوند که در این راه علاوه بر بحث آموزش ، دهیاری ها ، شوراها و شهرداری ها نیز می توانند نقش موثر و مثبتی داشته باشند.

او ادامه داد: البته دستگاه های زباله سوز نیز می تواند مشکل زباله را حل کند چون علاوه بر از بین بردن زباله ها، این دستگاه ها می توانند از زباله، برق نیز تولید کنند.

خوزستان رتبه اول متوسط حجم فاضلاب 

از میزان کل زباله های تولیدشده در کشور 20درصد زباله های تولیدشده توسط روستاییان است و 80درصد مابقی را ساکنان شهرهای کشور تولید می کنند. با این همه، آمار و ارقام اعلام شده از سوی مسوولان نشان می دهد از این میزان تنها 20درصد زباله های شهری بازیافت می شود. 20درصد زباله شهری به نسبت کل زباله های تولیدی در کشور برابر با سه میلیون و160هزار تن می شود. این عدد حکایت از آن دارد که سالانه 16میلیون و 610 هزار تن زباله تولیدشده در زمین دفن می شود.

بر اساس آخرین آمار مرکز آمار ایران که به سال ۱۳۹۲ بر می گردد متوسط حجم فاضلاب جمع آوری شده استان های ایران بر اساس متر مکعب در روز آمده است. بر اساس این آمار شهر خوزستان با ۵۱۸هزار مترمکعب فاضلاب در روز رتبه اول میان استان های ایران را دارد.در صورتی که با نگاهی به آمار حجم این فاضلاب ها در دو سال گذشته آن فاضلاب های این استان به صورت چشمگیری کاهش پیدا می کند. به طوری که در سال ۱۳۹۱ به ۱۳۶هزار مترمکعب در روز می رسد. بعد از استان خوزستان استان تهران با ۴۷۷هزار مترمکعب فاضلاب جمع آوری شده در روز رتبه دوم میان استان های ایران را دارد. البته تهران نسبت به سال های قبل از خود کاهش محسوسی داشته است چرا که در سال های قبل حدود ۵۷۲هزار مترمکعب متوسط حجم فاضلاب جمع آوری شده آن بوده است. رتبه سوم بعد از تهران به استان اصفهان می رسد که ۴۳۲هزار مترمکعب در روز فاضلاب جمع آوری شده دارد. اصفهان نیز مانند تهران وضعیت بهتری نسبت به ۲سال قبل دارد. استان خراسان رضوی وضعیتی مشابه خوزستان دارد چرا که وضعیت فاضلاب سال ۹۲ این استان نسبت به سال های قبل بدتر شده و میزان فاضلاب جمع آوری شده آن افزایش پیدا کرده است.

کردستان، ۹۱درصد جمعیت تحت پوشش خدمات فاضلاب

از میان شهرهایی که بیشترین میزان فاضلاب جمع آوری شده را داشتند هیچ کدام جزو شهرهایی که جمعیت بیشتری را تحت پوشش خدمات جمع آوری و دفع بهداشتی فاضلاب شهری دارند نیستند. کردستان با ۹۱درصد جمعیت تحت پوشش اولین استان به حساب می آید بعد از آن قزوین ۶۷درصد و کرمانشاه ۶۵درصد جمعیت خود را تحت پوشش خدمات فاضلاب شهری دارند.

کردستان که در صدر شهرهای دارای فاضلاب قرار دارد ۵۵درصد جمعیت خود را تحت پوشش این خدمات قرار می دهند. شهر تهران نیز تنها ۳۰درصد جمعیت خود را تحت پوشش قرار می دهند.

اما این شهرها در تعداد تصفیه خانه های فاضلاب نیز وضعیت مناسبی ندارند. تعداد تصفیه خانه های فاضلاب ایران در مجموع به ۱۵۰عدد می رسد. بیشترین تصفیه خانه ها متعلق به استان اصفهان با ۲۱تصفیه خانه است. بعد از آن استان مرکزی است که با وجود ۷۹هزار مترمکعب فاضلاب ۱۰تصفیه خانه دارد. تهران نیز که رتبه دوم در تولید فاضلاب را دارد تنها ۹تصفیه خانه دارد.

46233