نام شیراز در کتاب‌های تاریخی، به نام‌های مختلفی نظیر «تیرازیس»، «شیرازیس» و «شیراز» ثبت شده است. همچنین در برخی منابع از شیراز به معنی شهر راز اشاره شده است،  شیر در فارسی اوستایی به معنی شهر است و راز به معنی اسرار می‌باشد. آغاز شکل گیری شهر نشینی و تمدن در استان فارس و شیراز کنونی در سال ۵۱۸ پیش از میلاد و با بنیان نهادن شهر مدرن پارسه به عنوان پایتخت جدید هخامنشیان آغاز گردید، که امروزه از آن تمدن و شهر عظیم تنها بنای تخت جمشید برجای مانده است. بعد از حمله اسکندر و ویرانی پارسه و تخت جمشید ، مردم آن زمان شهر اصطخر را بنا نهادند که در زمان خود یکی از بزرگترین و پرونق ترین شهرهای دوران خود بوده است . با تسلط اعراب بر ایران شهر اصطخر رفته رفته رو به نابودی رفت، تا در نهایت هسته اولیه شیراز فعلی در محل قصر ابونصر یا تخت مادر سلیمان بوده که امروزه بقایای سنگی فرو افتاده آن در شش کیلومتری شرق شیراز، بر بالای یک تپه برجا مانده است، شکل گرفت. و در نهایت پس از فراز و نشیب‌های فراوان طی هزاران سال زندگی جدیدی در این ناحیه آغاز شد که منتهی به شکل گیری شیراز فعلی شد. .این شهر تاریخی ، در دوران صفاریان، بوییان و زندیان پایتخت ایران بوده‌است.