گوناگون 08:32 - 25 تیر 1399

کرونا و بحران معنا/ مرگ اندیشی به زندگی انسان‌ها معنا می‌دهد

به گزارش خبرنگار مهر، متن زیر گفتاری از حجت الاسلام محمد جعفری، مدیر گروه فلسفه دین مجمع عالی حکمت اسلامی با موضوع «کرونا و بحران معنا در زندگی» است که در ادامه می خوانید؛

کرونا در ذهن خیلی از انسان ها این سوال را متبادر کرد که زندگی ما چه معنایی دارد؟ ما قبلاً هم در طول تاریخ اتفاقات، اپیدمی ها، سونامی ها و… داشتیم که حتی بدتر از کرونا بوده است ولی شاید بتوان گفت در قرن بیست و یکم، کرونا یک اتفاق بزرگ و فراگیر بود و یکی از پیامدهایش بحران معنا بود. برای معنای زندگی چند ساحت تعریف کردند، گاهی به معنای هدف زندگی و گاهی به معنای ارزش زندگی است.

مهم ترین نقطه عزیمت معنای زندگی، رو در رو شدن با مرگ و تنهایی است. خیلی ها در این مدت از خودشان پرسیدند که خب زندگی برای چیست و من چرا باید چنین زندگی داشته باشم. با وجود چنین بلاهایی زندگی ارزش زیستن دارد؟ دشواریها و مصائب چه جایگاهی در زندگی ما دارد؟ در یکی از خطبه های نهج البلاغه آمده است: الدّنیا دارٌ بالبلاء محفوفةٌ انگار دنیا را در بلا و مصیبت پیچانده اند.

در چنین شرایطی این بحث پیش می آید که مکتبهای مختلف که برای اتفاقات مختلف نسخه های خودشان را دارند آیا نسخه هایشان کارآمد است یا خیر؟ طبیعتاً هم الهیات دینی ما مورد آزمون قرار می گیرد که در برابر این بحران معنا چه پاسخی دارد و هم تفکرات ماتریالیستی و ضد دینی از جمله معنویت های نوظهور.

الهیات دینی با توجه به جهان بینی توحیدی که در ذهن مومن حاکم می کند به او درک منظومه ای می دهد و در این درک منظومه ای جهان معنا پیدا می کند. مومن چون همه حوادث را از جانب خدا می داند و معتقد است که خداوند چیزی جز زیبایی نیست و جز زیبایی نمی آفریند، لذا همه حوادث برای او زیباست، حتی همین بحران کرونا چون معتقد است که آنچه آن خسرو کند شیرین بود. بنابراین مومن هیچوقت در چنین حوادثی کم نمی آورد و مواجه اش با این حوادث، مواجهه مثبت است.

یکی از مهم‌ترین مسائل در خصوص بحران معنا این است که رنج برای بشر بحران ایجاد می کند، هم رنج روحی و هم جسمی. در فضای تفکر غربی رنج را دو قسم می دانند؛ «رنج از» / «رنج برای». «رنج از» همین رنج هایی است که می کشیم مثل رنج از بیماری و نداری و ناتوانی ولی «رنج برای» مثل رنجی است که مادر برای بزرگ کردن بچه ش می کشد، در واقعی رنجی است که برای یک مقصود کشیده می شود. در «رنج برای» خیلی سوال ایجاد نمی شود، چون رنج برای یک هدف بالاتر کشیده می شود، ولی در «رنج از» دچار بحران می شویم. تفکر الهی و جهان بینی توحیدی «رنج از» را هم مانند «رنج برای» تعریف می کند. بر این اساس تمام این مصیبت ها و بلاها همه هدف دارد و خدا بدون هدف این بلایا را نازل نمی کند. در همین بحران کرونا ما دیدیم که چقدر برخورد مردم کشورمان با این بلا نسبت به غرب متفاوت بود چنانکه به تعبیر رهبری، غرب، فلسفه اجتماعی و اخلاقی اش را در این آزمون باخت و نتوانست سربلند بیرون بیاید.

مهم ترین چیزی که در معنای زندگی ما اثر بخش است، هدف گذاری صحیح زندگی است و در نگاه الهیاتی این هدف گذاری صحیح را خداوند برای ما رقم زده است. آنچه که در تفکر غیرالهی و اومانیستی به عنوان بحران تعبیر می شود در فضای تفکر ایمانی طور دیگری نگریسته می شود. مثلاً خیلی ها کرونا را فقط به چشم تهدید نگاه می کنند، ولی ما در تفکر الهیاتی می توانیم از جنبه فرصت به آن نگاه کنیم. چنانکه آیه ای هم داریم با عنوان: ان مع العسر یسرا؛ برخی به اشتباه می گویند آخر هرسختی آسانی است در حالی که آیه می گوید همراه سختی، آسانی است. یعنی همین الان که در عمق فاجعه کرونا هستیم، فرصت های بسیاری هم خدا برای ما رقم زده است. هیچ وقت شر و مصیبت برای مومن اضطراب ایجاد نمی کند، چون همه را در پازل معنایی الهیاتی می بیند.

در این دوران، مرگ اندیشی برای خیلی ها دغدغه و بحران ایجاد کرد. در تفکر دینی و زاویه نگاه توحیدی، مرگ اندیشی باعث افزایش آستانه تحمل انسان می شود و تاب آوری انسان را بیشتر می کند. لذا مرگ اندیشی باعث حیات قلبی و روحی انسان می شود و به زندگی انسان معنا می دهد و این یکی از بزرگترین تفاوت های مکتب الهیات دینی و جهان بینی توحیدی نسبت به مکاتب نوظهور و تفکرات غیردینی است.


10619401
 
پربازدید ها
پر بحث ترین ها
صفحه اصلی | درباره‌ما | تماس‌با‌ما | تبلیغات | حفظ حریم شخصی

تمامی اخبار بطور خودکار از منابع مختلف جمع‌آوری می‌شود و این سایت مسئولیتی در قبال محتوای اخبار ندارد

کلیه خدمات ارائه شده در این سایت دارای مجوز های لازم از مراجع مربوطه و تابع قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد.

کلیه حقوق محفوظ است