به‌گزارش خبرنگار مهر، به نقل از روابط‌عمومی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان مرکزی، مصطفی مرزبان اظهار کرد: ثبت جهانی این اثر تاریخی، اتفاقی بسیار مهم برای استان مرکزی و شهرستان ساوه است که تحقق آن نیاز به همکاری و مشارکت مسئولان و مالک خصوصی دارد.
وی افزود: کاروانسرای باغ شیخ یا عبدالغفارخان یکی از گزینه‌های سال ۲۰۲۰ به منظور ثبت جهانی در یونسکو است که مقدمات این رخداد مهم در دست انجام است. کاروانسرای باغ شیخ مربوط به دوره قاجار به عنوان یکی از کامل‌ترین و جامع‌ترین کاروانسراهای ایران به لحاظ فرم پلان، تزئینات، رعایت تناسبات و الگوی چینش فضاهای کاربردی در پلان، است.
مرزبان بیان کرد: هزینه مطالعات و تهیه طرح مرمت این کاروانسرا نیز به منظور ثبت جهانی از سوی میراث فرهنگی پرداخت می‌شود.
به گفته مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، این اداره کل حامی حفظ آثار تاریخی در استان است و در صورت ثبت جهانی کاروانسرای باغ شیخ تسهیلات و مشوق‌های ویژه‌ای اعطا می‌شود.
وی در ادامه: به‌طور قطع ثبت جهانی کاروانسرای باغ شیخ در استان مرکزی جدای از معرفی فرعی از معماری ایرانی به جهان با شاخصه‌ها و عملکردهای خاص خود، زمینه‌های رونق گردشگری، ایجاد اشتغال و توسعه پایدار در شهرستان تاریخی ساوه با جاذبه‌های تاریخی و طبیعی متنوع را فراهم می‌آورد.
قدیمی‌ترین کاروانسرای استان مرکزی مربوط به دوره آل بویه است
محسن رحمتی معاون میراث فرهنگی استان مرکزی گفت: کاروانسرای باغ شیخ از بناهای دوره زندیه است که علاوه بر فضای کاروانسرایی دارای یک آب انبار، حسینیه و محراب است که در چهاردهم مهر سال ۱۳۵۴ خورشیدی به ثبت ملی رسید.
وی افزود: «کاروانسراها در ایران حداقل از دوره هخامنشی نقش ویژه‌ای داشته و نقش عملکردی و کارکردی خود را به خصوص در ارتباط با راه بزرگ شاهی یا راه بزرگ خراسان در دوره‌های بعدی یعنی دوره اشکانی، ساسانی و بعدها در تمام طول دوره اسلامی حفظ کرده‌اند.
رحمتی با اشاره به اینکه این کاروانسرا در اوایل دوره قاجار، توسط عبدالغفارخان خلج در مسیر قم، اصفهان به همدان و قزوین و تبریز ساخته شده است. خاطر نشان کرد: توجه به پلان چهار ایوانی و بخصوص توجه به سرسرای ورودی با رسمی بندی پرکار و جانمایی دقیق فضاهای مورد نیاز، کاروانسرای باغ شیخ را به عنوان یکی از آخرین تجارب ساخت کاروانسرا در ایران معرفی می‌کند.
وی ادامه داد: همین شاخصه‌ها به علاوه سلامت کالبدی بنا باعث شده تا اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان با همکاری مالکین نسبت به ایجاد زمینه برای تهیه مستندات لازم شامل نقشه عرصه و حریم، نقشه‌های به‌روز بنا، گزارش‌های حفاظتی و مرمتی، باستان‌شناسی و کلیه اسناد مرتبط تاریخ و معماری بنا اقدام شده و برای ثبت در فهرست جهانی به سازمان یونسکو ارسال خواهد شد.
معاون میراث فرهنگی استان مرکزی بیان کرد: در استان مرکزی تعداد ۲۰ کاروانسرا شناسایی شده که قدیمی‌ترین آنها مربوط به دوره آل بویه و جدیدترین مورد آن مربوط به اواخر دوره قاجار است و از این تعداد تاکنون تعداد ۱۱ کاروانسرا در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
