به گزارش خبرگزاری مهر، برنامه گفتگوی فرهنگی با موضوع ترسیم سیمای مقاومت در ادبیات داستانی با حضور منیژه آرمین داستان نویس و هنرمند سفال گر و محمد علی گودینی نویسنده و منتقد ادبیات دفاع مقدس از آنتن رادیو گفتگو پخش شد.
آرمین در آغاز با بیان اینکه ادبیات مقاومت شامل حال بسیاری از داستان ها می شود، گفت: ساختار داستان یک هویتی دارد که خودش یک نوع مقاومت را مطرح می کند اما وقتی دفاع مقدس را مطرح می کنیم، ادبیات مقاومت را به حوزه هشت سال دفاع مقدس محدود کرده ایم.
وی افزود: البته درست است که دفاع مقدس تنها هشت سال بود اما پیشینه بسیار گسترده ای در تاریخ به ویژه تاریخ ایران و اسلام دارد زیرا اساسا مسئله وجود حماسه یک مسئله جهانی است اما آنچه به ایرانیان نزدیک است هشت سال دفاع مقدس است.
این داستان نویس ادامه داد: نویسندگان حوزه دفاع مقدس وارث و پاسدار پیشینه تاریخی از جمله عاشورا و دیگر حماسه ها هستند. بنابراین سیر دفاع مقدس ادامه یک روند تاریخی است. اساسا هر بصیرتی یاد و ذهن انسان را به نهضت عاشورا می اندازد و باید این مقاومت را از امام حسین (ع) و این واقعه گرفت. ریشه واژه مقاومت به مبارزه فلسطینیان بر می گردد و بعد از آن در سایر کشورها نیز استفاده شد و یک مفهوم کلی گرفت. عجیب هم نیست ادبیات دفاع مقدس را در زیر مجموعه ادبیات مقاومت بررسی کنند زیرا ادبیات مقاومت یک فراگیری بسیار جدی تر و گسترده تری پیدا کرده است.
وی همچنین با اشاره به اینکه از سال ۶۰ به خلق آثار در حوزه دفاع مقدس در بخش های مختلف مشغول شدیم یادآور شد: در سینما فیلم هایی مانند مرز و برزخی ها شکل گرفت؛ اینها آثاری بودند که به صورت و ظاهر جنگ پرداختند و حتی در برخی از آن فیلم ها حالت ستاره سازی و قهرمان سازی فیلم فارسی های قبل از انقلاب نیز دیده می شد و با این وجود همه اینها در زیر مجموعه هنر مقاومت شکل می گیرند. در ادبیات نیز وضعیت همین طور بود و کم کم بعدها عمق پیدا کرد و به ژرفا نزدیک شدیم و فقط مسائل تهییجی و تبلیغی و فیزیکی جنگ نبود و تبدیل به پشت صحنه جنگ و تاثیرات جنگ در صحنه اجتماع، روانشناسی و جامعه شناسی شد.
آرمین با بیان اینکه نویسنده و جامعه هر دو مخاطب هستند، گفت: مطمئنا مطالبی که در دهه ۶۰ نوشته شده است زبان متفاوتی دارد زیرا محتوای آن متفاوت است. امروز خیلی ها می گویند آن مطالب شعاری بوده اما حقیقت آن است که مخاطب آن روز همین را می طلبد و اساسا آن دوره و زمان، این هویت را می طلبید.
در ادامه برنامه محمد علی گودینی با بیان اینکه باید مفهوم و ریشه ادبیات دفاع مقدس را در تاریخ معاصر جستجو کرد، گفت: البته ادبیات حماسی از هزاران سال پیش در جریان بوده اما در ۳۰ یا ۵۰ سال گذشته، ادبیات مقاومت شکل گرفته که بعد از آن ادبیات دفاع مقدس در راستای ادبیات مقاومت به عنوان مهمترین زیر مجموعه آن تشکیل شد.
وی ادامه داد: از دوران مشروطیت و بعد دوران فلسطین می توان ادبیات مقاومت را ریشه یابی کرد. ۳۰ سال پیش داستانی درباره مقاومت فلسطین نوشتم اما در آن زمان مفهومی به نام ادبیات مقاومت برای بنده شکل نگرفته بود و فقط می خواستم مظلومیت فلسطینیان را بیان کنم. اما در حال حاضر که ادبیات مقاومت در کشورهای مختلف مطرح شده است، تعریف جدیدی نیز برای آن شکل گرفته است.
این نویسنده و منتقد ادبیات دفاع مقدس با اشاره به اینکه اساسا شکل گیری همه ژانرها و مکاتب ادبی نیز به شیوه ادبیات مقاومت است، عنوان داشت: در ابتدا نویسندگان و شاعران کتاب هایی در این زمینه نوشتند و بعد بر اساس نگاه به آن آثار این مکاتب شکل گرفت. در ابتدای فعالیت، بنده نیز برای انجام وظیفه و دفاع از یک فکر برای فلسطینیان می نوشتم اما بعدا تبدیل به یک ژانر شد. البته بدون تردید با گذر زمان و اضافه شدن این مکتب به عنوان یکی از مکاتب ادبی، کیفیت نیز تغییر کرده و همه چیز بهتر شده است و با کارهای اولیه فاصله گرفته شده است.
گودینی با بیان اینکه وظیفه داریم در ایران پیام رسان مقاومت باشیم، گفت: مقاومت در ایران نام دفاع مقدس را به خود گرفته است.
