به گزارش سرویس سیاسی جام نیوز، نشریه نیچر (Nature) در جدیدترین شماره خود نوشت: توافق هسته ای ایران امیدها را به نفع علم افزایش داده است.

به گزارش این نشریه، فیزیکدانان ایرانی از فرصت احتمالی برای ایجاد یک آزمایشگاه فیزیک جدید و همکاری های گسترده تر با بقیه دنیا هیجان‌زده هستند.

این نشریه در سرمقاله خود، با بیان اینکه "علم ایران نیز می تواند به جهت توافق صورت گرفته یک برنده باشد" می نویسد: «هرچند هنوز مسائل قابل توجهی هست که تا پیش از ضرب الاجل 30 ژوئن نیاز به حل و فصل آن ها وجود دارد، اما محققین در داخل و خارج ایران به طور محتاطانه ای پیشاپیش به  جنبه ای فوق العاده از توافق خوش بینند: پیشنهاد تبدیل سایت غنی سازی فردو به یک آزمایشگاه فیزیک بین المللی و در کنار آن، فرصت هایی برای همکاری ها[ی بین المللی] در صورت تسهیل تحریم ها.»

این نشریه به نقل از شاهین روحانی، فیزیکدان پژوهشگاه دانش های بنیادی و رئیس انجمن فیزیک ایران، می نویسد: «گزینه احتمال تغییر فردو به تأسیسات تحقیقات فیزیک قطعاً برای جامعه فیزیک ایران هیجان انگیز است.»

روحانی ادامه می دهد: «البته آنچه در واقع اتفاق خواهد افتاد بستگی به توافق نهایی در چندماه آینده دارد و همینطور زیرساخت دقیقی که در فردو در دسترس خواهد بود.»

نیچر می نویسد: «تأسیسات فردو که زیر یک کوه مدفون است، به این دلیل برای آمریکا و متحدینش مورد توجه است که نابودی آن مشکل است، و از این نظر پیشنهاد تبدیل آن به یک آزمایشگاه بیش از همه یک ابزار دیپلماتیک به نظر می رسد.»

"فرانک وان هیپل" فیزیکدان تسلیحات هسته ای و عدم اشاعه در دانشگاه پرینستون در نیوجرسی آمریکا در گفتگو با نیچر می گوید: «فکر می کنم در مرتبه اول، این اقدام راهی است برای پل کشیدن میان الزام ایران به تعطیل نشدن هیچ یک از تأسیسات هسته ای و الزام آمریکا به این که غنی سازی در آنجا متوقف شود.»

بر اساس توافق ارائه شده، بعضی از سانتریفیوژهای غنی سازی اورانیوم در سایت فردو به منظور تولید ایزوتوپ هایی نظیر مولیبدن-99 بازطراحی خواهد شد که به شکل گسترده نیاز مبرمی به آن در تصویرپردازی پزشکی وجود دارد.

"رودیگر واس" مسؤول روابط عمومی سازمان پژوهش های هسته ای اروپا (CERN) - آزمایشگاه فیزیک ذرات اروپا در نزدیکی شهر ژنو در سوییس - گفته است که چنین توانایی می تواند کمبود جهانی این ایزوتوپ ها را جبران کند.

او می افزاید: «قسمت های دیگر این سایت زیرزمینی میزبان تأسیسات فیزیک آزمایشگاهی خواهد بود که فایده آن بستگی زیادی به چگونگی این تأسیسات خواهد داشت که در حال حاضر در هاله ای از ابهام قرار دارد.»

"ارنست مونیز" فیزیکدان و وزیر نیروی آمریکا مذاکره  کننده ارشد حاضر در گفتگوها، از احتمال نصب یک شتاب‌دهنده ذره ای در این مکان خبر داد. همچنین رضا منصوری اخترشناس پژوهشگاه دانش های بنیادی و معاون سابق وزیر علوم گفته است فیزیکدانان ایرانی هم اکنون نیز در تدارک این موضوع هستند.

نیچر می افزاید: «به گفته منصوری، انجمن فیزیک ایران تصمیم دارد در نامه ای به سیاستمداران درخواست کند در انتخاب طرح های آینده سهیم باشد و روحانی در نظر دارد با تشکیل کارگروهی به بررسی امکانات بهره برداری از فردو بپردازد. او از احتمال ساخت یک تشخیص دهنده نوترینو خبر می دهد و منصوری تحقیقات بر روی پرتوهای کیهانی را پیشنهاد می کند.»

نیچر با اشاره به برخورداری ایران از جامعه فیزیک پویا، می نویسد: «در حال حاضر این کشور میزبان تأسیساتی نظیر چشمه نور ایران در قزوین است که ارائه دهنده پرتوهای قوی اشعه ایکس برای پژوهش در زمینه های مختلف است.

این نشریه همچنین به همکاری های گسترده بین المللی فیزیکدانان ایرانی با مراکز بین المللی از جمله CERN اشاره کرده است.

این نشریه همچنین  به نقل از حمید جوادی عضو شورای فیزیکدانان ایرانی-آمریکایی، به تأثیر تسهیل تحریم ها بر افزایش توانایی تحقیقاتی ایران و همکاری با دانشکندان خارجی اشاره کرده است.

شورای فیزیکدانان ایرانی-آمریکایی از  سال 2007 با هدف نمایندگی اعضای ایرانی جامعه فیزیکدانان آمریکا شروع به کار کرده است.

جوادی گفته است: دانشمندان خارجی اغلب از ترس شکستن قوانین محکم تحریم ها از تماس با همکاران ایرانی خود بر حذر هستند. او اضافه می کند تاکنون تهیه ویزا برای سفرهای خارجی دانشمندان نیز با مشکل مواجه بوده است.

همچنین "وارن پیکت" فیزیکدان دانشگاه کالیفرنیا که سال گذشته برای همکاری با دانشگاه صنعتی شریف به توافق دست یافت می گوید: تحریم ها تجهیزات آزمایشگاهی و عضویت در نشریات علمی را برای پژوهشگران ایرانی پرهزینه کرده است.

او همچنین گفته است: بانک های سوییسی از پذیرش پرداخت های ایران در ازای بدهکاری های مالی به CERN سر باز می زنده اند، هر چند به گفته او در نهایت این سازمان موفق شده بانکی را پیدا کند که به این موضوع رضایت دهد.

"کریستوفر لوییلین-اسمیت" مدیر تحقیقات انرژی دانشگاه آکسفورد و رئیس شورای سِـسِـمی(SESAME، پروژه تابش سینکروترون برای تحقیقات علوم کاربردی و بکارگیری خاورمیانه، یک شتابگر سینکروترون در حال ساخت در کشور اردن)  نیز به مشکلات بانکی مشابهی در بازپرداخت بدهکاری های ایران به این مرکز اشاره کرده است.

او می گوید: «این یک دلگرمی واقعی برای سِـسِـمی خواهد بود چرا که به ایران اجازه خواهد داد شروع به بازپرداخت بدهی های خود کند که از زمان شروع تحریم ها بر روی هم انباشت شده است.»

505