بخشی از متکدیان که اتباع بیگانه و متعلق به دیگر کشورها هستند چند سالی است در خیابان‌ها و محله‌های پایتخت فعالیت می‌کنند. اگر پیش از این متکدیان افغانی، پاکستانی و بنگلادشی در تهران مشاهده می‌شد اکنون متکدیانی از برخی کشورهای عرب‌زبان‌ نیز در قالب جذب کمک‌های مردمی به جمع آنها اضافه شده‌اند. این در حالی است که امروز یکشنبه نیز نشست مشترکی با حضور شهرداری و فرمانداری تهران به‌منظور ساماندهی متکدیان پایتخت برگزار می‌شود.

عیسی فرهادی فرماندار تهران روزگذشته اعلام کرده بود که زمان جمع‌آوری متکدیان رسیده و باید تصمیمات کارشناسی در این خصوص اتخاذ کرد. شهرداری تهران یکی از نهادهای مسئول در جمع‌آوری متکدیان است و چند سالی است که در قالب گشت‌های شبانه‌روزی این افراد را جمع‌آوری کرده و به سامان‌سراها منتقل می‌کند تا روال قانونی در موردشان اجرا شود. مسئولان شهرداری معتقدند دیگر نهادهای مربوط باید همکاری بیشتری دراین حوزه داشته باشند.

• شناسایی کلونی‌های اصلی

نقاط پرآسیب و کلونی‌های حضور متکدیان پایتخت مدتی قبل توسط سازمان خدمات اجتماعی شناسایی شد و قرار است اقدامات ویژه‌ای برای جمع‌آوری متکدیان از این نقاط اجرا شود. 12نقطه نیز به‌عنوان کلونی‌های اصلی شناسایی شدند که البته امکان رسانه‌ای کردن آنها وجود ندارد اما به‌طور کلی در مناطق یک‌، 3، 5 و 6 حضور متکدیان بیشتر به چشم می‌خورد، در منطقه2 نیز کودکان متکدی در مقایسه با دیگر مناطق بیشتر حضور دارند.

متکدیان جمع‌آوری شده توسط شهرداری به سامان‌سرا منتقل می‌شوند. به‌گفته مهدی گلشنی مدیر امور مراکز سازمان خدمات اجتماعی شهرداری، مرکز بعثت ویژه مردان و با همکای شهرداری منطقه16 در حال ساخت است که 500نفر ظرفیت دارد و قرار است بهمن‌ماه افتتاح شود.

ظرفیت سامان‌سرای لویزان ویژه بانوان نیز با افزودن یک ساختمان جدید از 80نفر به 250نفر افزایش یافته است. گلشنی این را هم می‌گوید که جامعه هدف سامان‌سراهای شهرداری، متکدیان هستند، اما به‌گفته مصطفی احمدرضایی مدیر ساماندهی سازمان خدمات اجتماعی، حضور متکدیان یا افراد دارای مشکلات خاص در این سامان‌سراها، ظرفیت آنها را پرکرده و اجازه فعالیت بهتر به شهرداری برای جمع‌آوری متکدیان جدید را نمی‌دهد.

«متکدیان و بی‌خانمان‌های دارای معلولیت، بیمارهای‌روانی و سالمندان باید توسط بهزیستی پذیرش شده و به این مرکز ارجاع شوند اما بهزیستی اعلام می‌کند ظرفیت پذیرش این افراد را ندارد. درواقع سامان‌سرای شهرداری باید در قالب یک مرکز میان‌راهی افراد را جمع‌آوری کرده و به مراکز مربوط تحویل دهد اما این اتفاق نمی‌افتد.» این یکی از مواردی است که قرار است در نشست مشترک امروز عنوان شده و مورد بررسی قرار گیرد. احمدرضایی با تأکید براینکه شهرداری تنها نهادی است که به موضوع متکدیان ورود کرده به همشهری می‌گوید: «تعداد متکدیان شهرستانی و آنهایی که به‌صورت خانوادگی به تهران مهاجرت می‌کنند نیز در حال افزایش است و اگر از حضور آنها در تهران جلوگیری شود و به شهرشان بازگردانده شوند اقدام بزرگی انجام شده است.

متکدیان خارجی و اتباع بیگانه نیز بخش دیگری از متکدیان پایتخت هستند.» افزایش مراکز نگهداری، بازگرداندن اتباع بیگانه و متکدیان شهرستانی با مشارکت وزارت کشور، پذیرش افراد خاص توسط سازمان‌های حمایتگر و افزایش حمایت‌ها از نیازمندان واقعی ازجمله پیشنهادهایی است که در جلسه امروز از سوی شهرداری عنوان خواهد شد. مسئولان سازمان خدمات اجتماعی امیدوارند با ورود فرمانداری به این مسئله، ‌مدیریت یکپارچه‌ای در مورد ساماندهی متکدیان اجرا شود.

فرزاد هوشیار مدیرعامل سازمان خدمات اجتماعی نیز اعلام کرده که 50درصد متکدیان تهران نیاز مالی ندارند و تکدیگری نوعی شغل برای کسب درآمدشان است. 35درصد متکدیان به‌صورت خانوادگی فعالیت می‌کنند. نوعی دیگر از متکدیان اتباع بیگانه افغانی، آفریقایی، عرب و... هستند که با تکیه بر شیوه «کمک به آوارگان سوری» فعالیت می‌کنند. با وجود تمام فعالیت‌ها و هماهنگی‌های مورد نیاز، اصلی‌ترین و مهم‌ترین شیوه کاهش متکدیان، کمک نکردن شهروندان به آنهاست و دراین زمینه باید فرهنگسازی گسترده‌ای انجام شود. مانند آنچه سال‌هاست در تبریز رخ داده و شهروندان درصورت مشاهده اتفاقی متکدیان، آنها را به مؤسسه خیریه‌ای که ویژه این افراد است معرفی می‌کنند.

• افزایش قابل توجه پیام‌های137 درمورد حضور متکدیان

تماس شهروندان با سامانه137 شهرداری درمورد حضور متکدیان در شهر، در بازه زمانی مرداد94 تا مرداد95 با 54.2درصد رشد نسبت به بازه زمانی مرداد93 تا مرداد94 روبه‌رو بوده است. این آمار مربوط به حضور متکدیان بزرگسال است. میزان تماس مربوط به متکدیان کودک و خردسال نیز در همین بازه زمانی با 54.1درصد رشد همراه بوده است.

میزان تماس مربوط به حضور متکدیان خارجی در همین بازه زمانی 65.5درصد رشد کرده است. به‌گفته مهدی خلیلی معاون آموزش و اطلاع‌رسانی سامانه137 این میزان افزایش هم به‌معنای رشد تماس‌ها و مشارکت شهروندان در اطلاع‌رسانی است که به‌دلیل آموزش‌های ارائه شده در مدارس، سرای محله‌ها و... ایجاد می‌شود و هم می‌تواند به‌معنای افزایش تعداد متکدیان در سطح محلات پایتخت باشد.

همچنین طبق آمار اعلام شده از سوی سازمان خدمات اجتماعی در سه ماهه اول سال‌جاری در مجموع 6432نفر توسط گشت‌های فوریت شهرداری جمع‌آوری شدند. 1057نفر آنها متکدی مرد و 172نفر آنها متکدی زن بوده‌اند. این آمار در فصل تابستان به‌دلیل مهاجرت متکدیان از دیگر شهرها به تهران، ‌افزایش می‌یابد. به‌طوری‌که اگر در فصل زمستان روزانه 20متکدی از سطح شهر جمع‌آوری می‌شوند در تابستان این میزان تا دو برابر افزایش می‌یابد.