خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ: رایزنی فرهنگی ایران در قرقیزستان

فرهنگ قرقیزستان تحت تاثیر زندگی عشایری شکل گرفته است. بر این فرهنگ همچنین فرهنگ‌های روس، ایران و ترکیه نیز تاثیر گذاشته‌اند ولی با وجود آن؛ این فرهنگ کاملاً متمایز و منحصر به فرد باقی مانده است. ارتباط فرهنگ قرقیزی با طبیعت را در همه پدیده‌ها می‌توان ردیابی و مشاهده کرد: از طراحی گرفته تا موسیقی. یکی از مهمترین و معروف‌ترین نمونه‌های فرهنگ قرقیز، حماسه «ماناس» است: اشعاری فوق العاده و طولانی که به صورت شفاهی از نسلی به نسل جدید منتقل شده است.

قرقیزها به عنوان مردم عشایری، همواره ارتباط نزدیکی با طبیعت داشته و دارند. همه چیز آنها از مسکن و خانه تا لباس‌هایشان به طبیعت نزدیک است. یورت‌ها (خانه سنتی قرقیزها) به راحتی از جایی به جای دیگر منتقل می‌شود و آن را می‌توان مطابق با تمام فصول سال گرم یا خنک کرد. شیردک و توش کیئز (فرش نمدی و گلدوزی برای روی دیوار) که در یورت‌ها به چشم می‌خورند و کاربرد دارند، همچنین از اشکال طبیعی الهام گرفته‌اند. حتی لباس‌ها نیز از مواد طبیعی تولید می‌شود؛ لباس‌هایی که هم زیبا است و هم برای پوشیدن راحت و مناسب.

اسب در فرهنگ قرقیز بعنوان یک حیوان نمادین بوده و هنوز هم هست. قرقیزها از این حیوان به عنوان وسیله نقلیه استفاده می‌کردند و در جنگ‌ها و نبردها نیز اسب برای قرقیزها نقش مهم داشته است. گوشت اسب در برخی غذاهای سنتی قرقیزها استتفاده می‌شود و از شیر آن نوشیدنی سنتی قرقیزها یعنی «کیمیز» درست می‌شود. همچنین مراسم‌های عروسی و ازدواج قرقیزها بدون اسب برگزار نمی‌شود. برخی سازهای موسیقی مخصوصاً جوری ساخته شده‌اند که بر سوار اسب امکان نواختن آن وجود داشته باشد و در موسیقی قرقیزی می‌توان صدای سم اسب را نیز شنید.

بنابراین تعجب آور نیست که اسب سواری همیشه در فرهنگ قرقیز نقش مهمی داشته است. ورزش اسب سواری قرقیزها شیوه ای برای تمرین وممارست اسب سواران و هم خود اسب‌هاست که به آمادگی بهتر برای شکار و نبرد کمک می‌کند.

درگذشته مسابقات مربوط به اسب، سگ و پرندگان وحشی، بهترین شکارچیان را نشان می‌داد که در زمستان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بودند. با وجود اینکه امروزه قرقیزستان کشوری مدرن و جدید شده است اما بسیاری از ویژگی‌های فرهنگ قرقیزی هنوز هم در این جامعه زنده بوده و میان مردم رواج دارند. قرقیزها برای فرهنگ خود افتخار می‌کنند و سالانه برای حفظ و گسترش این فرهنگ مراسم‌ها و جشنواره‌های مختلفی برگزار و ضمن پاسداشت، آنها را به جهانیان نیز معرفی می‌کنند.