شب گذشته بر حسب تصاذف بخشی از  قسمت چهارم سریال معما را در جایی می‌دیدیم که یکی از دوستان پرسید آقای مختاباد روح‌الله خالقی! این توجه را هم از آن جهت داده بود که می‌دانست من کتابی درباره آن شادروان و زندگی اش نوشتم.

نگاه غلامحسین صدری افشار به کتاب زندگی‌نامه روح‌الله خالقی

 به همین دلیل شاید فکر می‌کرد که من حساسم که بدانم برای نخستین بار در تاریخ موسیقی ایران چه کسی نقش روح‌الله خالقی را بازی کرده و چگونه؟ و البته که حساسیت او به جا بود.  دقت کردم و متوجه شدم بازیگری که گریم او نشان می‌دهد بالای شصت سال است نقش روح‌الله خالقی را بازی می‌کند، تعجب کردم.

 فیلم پیرمردی فرتوت را نشان می‌دهد که از دیدن نمایش بیرون آمده و در سرسرای سالن تاتر عده‌ای تماشاگر دوره‌اش کرده‌اند در حالی که قد او از همه کوتاه‌تر است . سپس دیالوگی بین او(بازیگر نقش روح‌الله خالقی) و محمدرضا شریفی‌نیا و و سعید نیکپور و امیر یل ارجمند بعد از دیدن نمایش هملت برقرار می‌شود که از کار آقای خالقی تعریف و تمجیدی می‌کنند.

اما مشکل در اینجاست که روح‌الله خالقی در آن تاریخ( سال ۱۳۲۰) بیش از ۳۵ سال نداشت و قالب کردن مردی با گریم بالای ۶۵ سال به جای خالقی عملا نوعی دیگر از تحریف تاریخ است که به سراغ این سریال آمده است. ضمن آنکه روح‌الله خالقی فردی بلند‌قد بود و استفاده از هنرپیشه‌ای کوتاه قد به جای او هم باز تحریفی دیگر است.

روح‌الله خالقی متولد ۱۲۸۵ بود و در سال ۱۳۲۰ اوج انرژی و توان او به شمار می‌رود. عکس‌هایی هم که از او در فاصله سال‌های دهه ۲۰ تا ۴۰  وجود دارد هیچکدام چنین هیبت ضعیف و فرتوتی را نشان نمی‌دهد. ضمن آنکه استاد خالقی در سال‌ ۱۳۴۴ فوت کردند و اخیرا هم پنجاهمین سال درگذشت ایشان بود(۲۱ آبان۱۳۴۴) و حتی ضعیف‌ترین وضعیت جسمی او در زمان بیماری و فوت در سالزبورگ اتریش نیز چنین فرتوت و شکسته نبود.

حال با چنین وضعیتی که دست اندرکاران سریال حتی ظاهر کار را هم رعایت نمی‌کنند چگونه می‌توان به محتوای آنها اعتماد کرد؟