خبرگزاری مهر-گروه بین الملل: روز چهارشنبه هفته جاری سالگرد ارتحال امام خمینی (ره) بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران برگزار خواهد شد. رهبری که در دیدگاه بسیاری از شخصیت‌های جهانی شناخته شده است. کسی که ویژگی‌های متفاوتی از دیگر رهبران جهان دارد و این نکته را می‌توان در تفسیر مواضع و دیدگاه‌هایشان در سخنان رهبران بزرگ جهان دید.
در همین ارتباط، «طلال حاطوم» عضو جنبش أمل و مدیر شبکه رادیویی الرسالة لبنان با خبرگزاری مهر گفتگویی انجام داده است که در ادامه می آید.
*نقش امام خمینی در دمیدن روح جدید در جنبش های سیاسی و اجتماعی معاصر چیست؟
آنچه به دست امام خمینی (ره) رخ داد نقطه تحول مهمی در تاریخ جهان به شکل کلی و مسلمین به شکل خاص است. آنچه رخ داد؛ عملی کردن طرح اصلاح طلبی و بیداری اسلامی برای اولین بار در تاریخ جدید بود که در قالب تشکیل دولت اسلامی در ایران نمایان شد که تلاش آن پویایی طرح اسلامی به شکل عملگرایانه است تا طرح اسلام سیاسی حضور موثر و فعالی داشته باشد و در میان معادلات سیاسی جهانی و منطقه ای جایی داشته باشد.
جنبش امام خمینی و نهضت آن در تاریخ جنبش هایی که از سوی متفکران و علمای مسلمین و غیر مسلمین با هدف ایجاد اصلاحات و تغییر و نوگرایی رخ داده است، پیشتاز است و آثار مثبت متفاوتی به دنبال داشته است که بارزترین و مهمترین آن زنده نگه داشتن روحیه نهضت در میان مسلمانان و باقی نگه داشتن امید نزد مسلمانان برای بازیابی موقعیت و جایگاه تمدنی آن است.
افکار و دیدگاههای ایشان در امور دینی و حیات و جامعه بشری آشکار است. این علاوه بر بعد سیاسی اجتماعی و عملی است که به طرح تمدنی اسلامی می دهد که اهمیت آنرا مورد تاکید قرار داد. تفکر اسلامی اصیل در کتب مرجعیت موجود است و چیزی به اصول آن از سوی امام افزوده نشد؛ اما امام روحی در کالبد آن دمید و آنرا پویا کرد و در راستای اجرایی کردن نزد مردم حرکت کرد. این مستلزم از بین بردن فاصله دین و سیاست و بازگشت اسلام به حیات و ایفای نقش امت اسلامی در جامعه بشری است که در وهله اول از بین بردن تفکر جدایی دین از سیاست را لازم و ضروری می داند.
روابط جنبش امل با ایران و امام خمینی (ره) قبل از پیروزی انقلاب اسلامی از طریق رابطه با امام موسی صدر که در لبنان گسترش دهنده تفکر انقلابی و نوگرایی و نهضتی بود که امام خمینی بنا نهاد، شکل گرفت. مقرر شد شهید مصطفی چمران به عنوان اولین مسئول جنبش امل باشد و رابطه با نبیه بری رئیس جنبش امل استمرار یافت و این رابطه از حیث فکری و ساختاری و رهبری با تفکر مقاومت و عملیات اصلاح گرایانه و تغییر مطلوب در جوامع عربی و اسلامی رابطه ای ریشه دار است.
*امام خمینی چگونه ملت ها را برای مقابله با هیمنه غرب و شرق برانگیزاند و دعوت به پایان تبعیت جهان سوم از استبکار جهانی کرد؟
برخی بر این باورند که موج استقلالی که بیشتر کشورهای آسیایی و آفریقایی را پس از جنگ جهانی دوم درنوردید؛ لزوماً به تحقق استقلال اقتصادی، فرهنگی و رسانه ای منجر شده؛ اما در واقع تا نیمه دهه هفتاد میلادی هیچ کشوری از کشورهای جهان سوم نتوانست حاکمیت کامل و مستقلی داشته باشد.
علاوه بر آن نشانه های تبعیت اقتصادی در جهان سوم برای همه آشکار است. تبعیت فکری و فرهنگی و رسانه جز به شکل محدود آشکار نشده است. تاکنون با گذشت دهه های طولانی تلاش های بسیاری برای خروج از دایره تبعیت انجام شده است اما جز در موارد اندکی موفقیتی نداشته است و بیشتر ملت های جهان سوم به دنبال رهایی کامل هستند. اینجاست که اهمیت جنبش امام خمینی و انقلاب که تبعیت از شرق و غرب را نپذیرفت و بر ریشه شجره اسلامی اصرار کرد، نمایان می شود.
*چرا امام خمینی تاکید کرد که قدس باید در صدر موضوعات اسلامی و عربی باشد؟
موضوع قدس و فلسطین در نزد امام خمینی (ره) از اهمیت بسیاری برخوردار بود و هنگامی که سخنان امام خمینی (ره) را مورد کاوش و بررسی قرار دهید متوجه می شوید که موضع قدس و فلسطین دارای اهمیت است. در ابتدا، هدف امام سقوط شاه بود و این هدف در اولویت قرار داشت و در مواضع و بیانات امام خمینی نمایان بود چه در مرحله ای که در ایران بود چه در دوران تبعیدش در کشورهای مختلف.
پس از اینکه هدف اصلی محقق شد و شاه ساقط شد و شوکت طاغوت و آمریکا که در ایران جای پایی داشت که از طریق آن به اقدامات خصمانه علیه ملت های خاورمیانه دست می زد؛ از بین رفت، موضوع آزادی قدس و فلسطین به اولویت تبدیل شد و این در بیانات و مواضع امام مشهود بود.
امام خمینی، عرش طاغوت را در هم شکست و پرچم آمریکا را برکند و پرچم آبی که ستاره داوود روی آن قرار داشت را سوزاند و روز جهانی قدس را تعیین کرد؛ آنهم صرف نظر از قومیت و جغرافیا تا همه آزادگان در سراسر دنیا حول آن متحد شوند و آخرین جمعه ماه مبارک رمضان هر سال به عنوان روز قدس انتخاب شد.
قدس اولین قبله مسلمانان تحت اشغال است مشابه ایرانی که از حیث سیاسی، فرهنگی و اقتصادی تحت اشغال بود. اما در فلسطین اشغال به شکل نظامی و تروریستی است. امام خمینی اعلام کردند که انقلاب جز با نابودی و زوال اسرائیل، کامل نمی شود و این فقط با راندن صهیونیستها از تهران و کل ایران میسر نمی شود. ایشان مسجد الاقصی را مورد توجه قرار داد و تاکید کرد که آزاد خواهد شد و لو اینکه پس از مدتی باشد.
امام خمینی به این موضوع یعنی آزادی فلسطین با کل خاکش اهتمام ویژه ای نشان داد و آنرا به مثابه نماد اسقاط تروریست صهیونیستی از سویی و مظلومیت ملت فلسطین از سوی دیگر محسوب کرد. امام همچنین در سخنان و بیانات خود به پیش زمینه درگیری با دشمن که در قلب امت اسلامی نهفته است، اشاره فرمودند.
امام خمینی تببین کردند که این نبرد یک نبرد عقیدتی و دینی، یک نبرد تمدنی و یک نبرد فکری است. افزون بر این، ایشان برای دور نگاه داشتن جزئیات و ابعاد مختلف این موضوع از منافع سیاسی و تاکتیکیِ دولتها اهتمام داشتند؛ زیرا اگر چنین نمی شد، کسی نمی توانست به عمق استراتژیک نبرد پی ببرد.
امکان تباه شدن فلسطین در صورت توجه به منافع زودگذر از سوی کشورهای عربی و اسلامی که منافعشان با آمریکا به عنوان حامی اسرائیل گره خورده است، وجود داشت زیرا نوعی سازش با اسرائیل به زیان حقوق امت اسلامی و حقوق ملت فلسطین به بهانه حمایت یا تحقق منافع ملی را تحمیل می کند. این منافع که معمولاً تابع تاکتیک هایی است که کشورها برای رسیدن به اهداف موسوم به ملی دنبال می کنند را امام خمینی مغایر با آرمان برحق یعنی آرمان فلسطین دانست.
موضوع فلسطین قابل چانه زنی نیست و باید اشغالگران بیرون رانده شوند و فلسطین آزاد شود و اسرائیل از هستی ساقط شود و این باید صرف نظر از جانفشانی ها و توجه به تبعات آن باشد. از نگاه امام خمینی، موجودیت اسرائیل در این مکان از جهان اسلام به مفهوم تحقیر امت اسلامی است. اگر به پا خیزد و حتی نتواند کاری از پیش ببرد و جانفشانی کند، ضرری ندارد. اوضاع کاملاً متفاوت است و امکانات بزرگی برای تحقق آزادی فلسطین وجود دارد و اگر امت اسلامی به بخشی از مسئولیت خود و وظیفه جهاد عمل کند، وعده نصرت الهی حتمی است.
