این خبری است که اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی پس از بازدید از این مؤسسه اعلام کردند. آنها هفته گذشته پس از بازدید از این موسسه از وجود دستگاه‌های فرسوده در این مؤسسه به‌شدت انتقاد کردند. 90سال پس از آنکه با رواج طاعون در ایران سنگ‌بنای مؤسسه سرم‌سازی‌ رازی بنا نهاده شد، حالا تعدادی از نمایندگان مجلس از حال و روز این مرکز علمی قدیمی گلایه دارند.

سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی با اشاره به سابقه 90ساله سرم‌سازی‌ رازی می‌گوید: «ما متاثر شدیم که مجموعه‌ای با این عظمت، با دستگاه‌های 50سال قبل کار می‌کند. کسی به فکر این مجموعه نیست و صدای آن در جایی شنیده نمی‌شود. وزارت جهادکشاورزی که متولی این سازمان است اهمیت این تشکیلات را نمی‌داند و نمی‌تواند به نحو شایسته از آن دفاع کند با این وضعیت شاید در 3-2سال آینده، مجبور شویم بنشینیم و به حال این سازمان گریه کنیم.»

دکتر محمدحسین قربانی در گفت‌وگو با ایرنا با تأکید بر اینکه با شرایط فعلی نمی‌توان نگاه استراتژیک در این زمینه داشت، از نیاز مجموعه سرم‌سازی‌ رازی به اعتبار 100میلیارد تومانی می‌گوید که البته از توان وزارت جهادکشاورزی خارج است.

• گلایه از بی‌توجهی

نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم درباره این موضوع به همشهری می‌گوید: به‌دلیل عدم‌مدیریت و عدم‌پشتیبانی از این مؤسسه، متأسفانه این مؤسسه عقب‌ماندگی‌های زیادی دارد و این درحالی است که بیشترین ارزش افزوده در نظام سلامت مربوط به واکسیناسیون مطلوب و مؤثر است. دکترعبدالرحمان رستمیان با تشریح اهمیت تولید و تزریق یک واکسن می‌گوید: واکسیناسیون فراگیر، می‌تواند از صرف هزینه‌های زیاد برای درمان جلوگیری کند. به همین دلیل معتقدم که بی‌توجهی به بحث تولید واکسن آنهم واکسن‌های باکیفیت و مؤثر می‌تواند به سلامت کشور آسیب بزند. به‌نظر می‌رسد مسئولان این مؤسسه کوتاهی کرده‌اند و باید با اطلاع‌رسانی بموقع و مناسب از کمبودها و مشکلات‌شان می‌گفتند.»

رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم وزارت جهادکشاورزی را مسئول این کوتاهی می‌داند و می‌گوید: ظرفیت علمی و تولیدی مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی‌ رازی شگفتی‌ساز است لیکن وزارت جهادکشاورزی برای توسعه این مؤسسه کم‌توجهی کرده است. این مؤسسه از افتخارات ایران اسلامی است و نباید برای بودجه‌های 100یا 200میلیارد تومانی دچار مشکل شود.

استمرار این مشکلات سبب می‌شود تا به واردات واکسن از کشورهایی روی‌بیاوریم که پژوهشگران ما، دانش واکسن‌سازی‌ را به آنها آموزش داده‌اند. دکتر حسین علی شهریاری همچنین از اختصاص بودجه از محل منابع مالی وزارت بهداشت و درمان برای حل بخشی از مشکلات این مؤسسه در سال‌جاری خبر می‌دهد و می‌گوید: انتظار می‌رود در بودجه سال95 برای این مؤسسه اعتبارات مناسبی اختصاص یابد.

درعین حال دکتر مصطفی کریمی معاون فنی اداره کل نظارت بر دارو و مواد‌مخدر سازمان غذا و دارو هم به همشهری می‌گوید: در این زمینه باید بررسی کنیم که آیا دستگاه‌ها معتبر‌سازی‌ شده‌اند یا خیر؟

اگر دستگاه‌ها به فراخور نیاز به‌روز شده باشند، قابلیت این را دارند که حتی پس از 50سال عمر هم عملکرد مطلوب داشته باشند. در غیراین صورت جای شک و شبهه در این مورد باقی می‌ماند.»

• همه‌چیز کنترل می‌شود

رئیس مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی‌ رازی، در گفت‌وگو با همشهری درباره گلایه نمایندگان کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی می‌گوید: «قطعا منظور نمایندگان مجلس، مدیریت‌های قبلی بوده است چرا که در این یک‌و‌سال نیم گذشته اقدامات خوبی انجام شده. بودجه 100درصد افزایش یافته و اطلاع‌رسانی‌ها هم از بابت اعلام کمبودها و پیشرفت‌ها خوب بوده است. در یک‌سال اخیر 2بار کمیسیون بهداشت و درمان مجلس از رازی بازدید داشته‌اند و این خود نشانه تعامل است.»

دکتر حمید کهرام، این سؤال که آیا وقتی دستگاه‌ها و تجهیزات متعلق به 50سال قبل است، می‌توان به کیفیت واکسن‌های تولیدی اعتماد کرد را چنین پاسخ می‌دهد: «محصولات نهایی ما به‌طور جدی کنترل می‌شود و تا زمانی که مجوزهای بین‌المللی را اخذ نکند، مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.»

او همچنین در واکنش به برخی نمایندگان که معتقد هستند که اگر مؤسسه رازی از وزارت جهادکشاورزی منفک و به وزارت بهداشت ملحق شود، وضعیت بهتر خواهد شد هم می‌گوید: «من این نظر را قبول ندارم چرا که در حال حاضر، مؤسسه پاستور زیرنظر وزارت بهداشت است و وضعیتش از ما بهتر نیست.»

کهرام در عین حال فرسوده بودن زیرساخت‌های این مؤسسه را تایید کرده و توضیح می‌د‌هد: «بیشتر تجهیزات بالای 50سال عمر دارند. با وجود نگهداری و کنترل مناسب تجهیزات توسط متخصصان داخلی اگر در سال‌های آینده مؤسسه رازی نوسازی نشود به‌طور قطع تولید واکسن‌ها تعطیل می‌شود که یک فاجعه برای کشورخواهد بود. زیرا احتمال می‌رود تا 3سال آینده مجبور به واردات واکسن فلج اطفال شویم.»

هرچند هم‌اکنون 100هزار دز از این نوع واکسن فلج اطفال در این مؤسسه ذخیره شده اما به‌نظر می‌رسد صدای زنگ خطر این بار بلند‌تر از همیشه است. برای ما که 40سال تولید‌کننده قطره فلج اطفال بوده‌ایم، واردات در این زمینه حتما یک عقبگرد بزرگ است. وقتی قطب اصلی تولید واکسن و سرم کشور با دستگاه‌های 50سال قبل، فعالیت می‌کند آیا می‌توان به کیفیت واکسن و سرم‌های تولیدی اطمینان داشت؟ افزایش بودجه یا واگذاری بخش‌های مرتبط با درمان به وزارت بهداشت؛ راه‌حل هرچه که باشد باید هرچه سریع‌تر چاره‌ای اندیشید.