به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در بیشکک، تحلیلگران مسائل بین‌المللی این روزها هشدار می‌دهند، مرحله‌ جدید عملیات جنگی شبه‌نظامیان داعش می‌تواند در آسیای مرکزی فعال شود زیرا اتفاقات اخیر در خاورنزدیک نشان می‌دهد که حملات هوایی نیروهای ائتلاف بین‌المللی به افراط‌گرایان مستقر در عراق و سوریه فعلا نتایج مورد نظر را درپی نداشته است.

**سیاست‌های نادرست واشنگتن؛ منشأ تهدیدات امنیتی معاصر

به نظر کارشناسان، به سختی می‌توان تهدیدات جدید را کاملا خنثی ساخت که این امر نتیجه سیاست‌های نادرست آمریکا می‌باشد.

بنابر بررسی‌های تحلیلگران، عملیات‌های داعش در عراق باعث تقویت دیگر گروه‌های افراطی و تروریستی شده و به آنها اعتماد به نفس داده به همین سبب نمایندگان طالبان و «حرکت اسلامی ازبکستان» برای پیوستن به این سازمان ابزار تمایل کرده‌اند.

** داعش در پی دسترسی به ذخایر آسیای مرکزی 

با در نظر گرفتن این نکته که کشورهای این منطقه به لحاظ داشتن نفت و گاز ثروتمند هستند و گروه داعش به دنبال این منابع می‌باشد، پس آسیای مرکزی ممکن است شامل پروژه «خلافت» این گروه شود که هدف گسترش قلمرو ارضی خود را به کشورهای دیگر دارد و در فهرست این کشورها ترکمنستان که به لحاظ داشتن گاز ثروتمند است، تقریبا جایگاه نخست را داراست.

همچنین قابل ذکر است که امروزه 4000 شبه‌نظامی از آسیای مرکزی در صفوف داعش می‌جنگند.

در این رابطه، کارشناسان در یک کنفرانس بین‌المللی مربوط به امنیت منطقه که در قزاقستان برگزار شد، پیش‌بینی کردند که امکان دارد از شبه‌نظامیان آسیای مرکزی به عنوان ابزار اصلی برای بی‌ثبات‌سازی اوضاع منطقه استفاده شود.

** تاکتیک استانداردهای دوگانه

کارشناسان براین باورند که وخامت اوضاع در آسیای مرکزی می‌تواند به نفع سیاست‌های منطقه‌ای آمریکا به خصوص در حوزه ایجاد مانع برای جریانات همگرایی باشد.

به نظر «آندری کازانتسیف» کارشناس روس، آمریکا و متحدان آن، سیاست خود را در رابطه با یوگسلاوی نیز در دهه‌ 90  با همکاری افراط‌گرایان اسلامی به پیش بردند.

به گفته‌ وی، آمریکایی‌ها پس از اتفاقات سپتامبر سال 2001 با همکاری رژیم‌های اقتدارگرا در کشورهای اسلامی باصطلاح با تروریسم بین‌المللی مبارزه کردند و سپس آنها در هنگام «بهار عربی» از اتحادیه‌های دموکرات‌ها و افراط‌گرایان اسلامی حمایت کردند و به طور غیرمستقیم به سرنگونی برخی رژیم‌های اقتدارگرا مساعدت کردند ضمن آنکه پس از فعال شدن گروه داعش دوباره پرچم مبارزه با افراط‌گرایان اسلامی را به دست گرفته‌اند.

** افسران آمریکایی، فرانسوی و عربستانی؛ گردانندگان داعش

به باور کارشناسان، در فعال شدن گروه داعش حضور آمریکا به خوبی مشاهده می‌شود چراکه طبق گزارش روزنامه‌ آمریکایی «WND»، شبه‌نظامیان این گروه از سال 2012 زیر نظر متخصصان آمریکایی در یکی از پایگاه‌های مخفی اردن در چارچوب برنامه‌ آژانس اطلاعات مرکزی (سیا) به منظور تأمین نیروی کمکی برای گروه‌های دیگر درگیر در سوریه آموزش می‌دیدند.

در این رابطه، متخصصینی از فرانسه و آلمان نیز در آماده‌سازی شبه‌نظامیان سوریه در اردن  شرکت دارند ضمن آنکه مدیریت بخش‌های مختلف گروه داعش برعهده افسران آمریکایی، فرانسوی و عربستانی می‌باشد.

براساس گزارش پایگاه خبری «یورونیوز»، بیش از 3000 تبعه اروپایی نیز برای گروه داعش می‌جنگند.

در این زمینه، «مارس ساریف» کارشناس مسائل بین‌المللی از کشور قرقیزستان تصریح می‌کند که در صورت فعال‌سازی گروه داعش در آسیای مرکزی، واشنگتن این موقعیت را برای حضور نظامی خود در منطقه با در نظر گرفتن خروج ائتلاف از افغانستان استفاده می‌کند.

** داعش؛ مهره واشنگتن برای آغاز جنگ در‌ آسیای مرکزی

این کارشناس قرقیز معتقد است که رهبران گروه داعش به طور اتفاقی یک فرد تاجیک را به  عنوان امیر یکی از شهرهای تصرف شده توسط شبه‌نظامیان این گروه تعیین نکرده‌اند و بدین جهت آمریکایی‌ها می‌توانند از داعش برای آغاز جنگ در منطقه‌ آسیای مرکزی استفاده کنند. 

در چارچوب این شکل از جنگ، بی‌ثبات سازی اوضاع اجتماعی- سیاسی انجام می‌گیرد و ناآرامی‌ها شروع می‌شوند ضمن آنکه درگیری‌های مذهبی، مرزی و یا قومی نیز می‌توانند باعث آغاز چنین جنگی شوند.

به نظر این کارشناس، پس از آنکه درگیری‌ها وارد مرحله‌ جدی‌تری شوند، قطعا آمریکایی‌ها تلاش می‌کنند تا باصطلاح «کمک» خود را توسط ناتو ارائه دهند تا با این امر موقعیت خود را در مناطق استراتژیک تاجیکستان و ازبکستان تقویت کنند.

به باور این تحلیلگر قرقیز، واشنگتن دارای تجربه‌ زیادی در ایجاد درگیری‌های مختلف است و آمریکایی‌ها پس از رخ دادن ناآرامی‌ها خودشان را به عنوان منجی صلح جلوه می‌دهند، در حالی که آنها تنها در راستای منافع ملی خود عمل می‌کنند.

ساریف تأکید می‌کند: همچنین باید در نظر داشت که در سال 2016 احتمالا در کشورهای همسایه قرقیزستان دولت‌ها تغییر یابند و استراتژیست‌های سیاسی غرب دیگر مجبور نیستند استراتژی‌های جدیدی را طراحی کنند چراکه آنها می‌توانند با کمبود‌ها و مشکلات موجود در این کشورها از قبیل رشد ملی‌گرایی، اوضاع نامساعد اقتصادی، از میان رفتن ساختارهای عمودی قدرت، فساد مالی و دیگر موارد کار ‌کنند. بنابراین سناریوی «بهارهای» انقلابی جدید برای منطقه‌ آسیای مرکزی طراحی شده است.

** شباهت سناریوی فعال شدن داعش و اوضاع اوکراین

در این رابطه، «قادر ملک‌اف» کارشناس مسائل دینی قرقیزستان در مورد فعالیت گروه داعش شباهت‌هایی را با اوضاع اوکراین می‌بیند.

به نظر این کارشناس، جالب‌ترین نکته آن است که تاکتیک داعش منطبق با طراحی‌های معاصر جنگ نامتقارن است چراکه در این نوع جنگ، انجام عملیات نظامی در بین مردم عادی با هدف پیدا کردن مخالفان که کشتن عده‌ای زیادی از جمیعت غیرنظامی را به همراه دارد، جابجایی‌های گسترده مردم و افزایش تعداد پناهندگان، جایگاه اصلی را داراست که این مسئله باعث فاجعه انسانی یا هرج‌ومرج قابل‌کنترل می‌شود (ما در حال حاضر سناریوی مشابه را در اوکراین مشاهده می‌کنیم).

با این وجود، اکثر کارشناسان براین باورند که گروه‌های افراطی مختلف که تحت حمایت غرب تشکیل شده‌اند، تلاش می‌کنند تا در آسیای مرکزی اوضاع «هرج‌ومرج قابل‌کنترل» ایجاد کنند که به نفع طراحان و گردانندگان این سناریوها خواهد بود.