قطر به دلیل کوچک بودنش احساس می کند مورد ستم مضاعف و زور گویی برادربزرگتر!! عربستان سعودی قرار گرفته است.یک شهروند عادی و دانشجوی دانشگاه قطر که خود را" سلیم محمد الدوری" معرفی می کند، با غرورمی گوید" کشور ما کوچک اما دارای رهبران بزرگی ست. الدوری که اکنون در لندن بسر می برد در پاسخ به این سوال که فکر نمی کند همین رهبران در ایجاد شرایط کنونی مقصر باشند؟ سکوت کرده،تنهامی گوید "خواهان افزایش تنش ها نیست".حس برادر بزرگتر بودن طی تقریبا 4 دهه اخیر، عربستان را عملا به نقطه محوری اعراب عضو شورای همکاری خلیج فارس تبدیل کرده است. اما این کشور که هیچگاه نتوانسته سیادت خودرااعمال کند، کاملا محافظه کارانه، نقطه محوری سیاست خارجی و دفاعی خود را بر اساس سنت های نیمه قبیله یی - نیمه مدرن ،حول استیلا بر کشور های کوچک شورای همکاری خلیج فارس قرار داد. سنتی که رئیس (یا برادر بزرگ تر) همه کاره و تصمیم گیرنده اصلی تلقی می شود. بی جهت نیست ریاض می گوید"این اختلاف میان برادران است .فقط توقع داریم قطرهر آنچه را از او خواسته ایم بپذیرد!".عادل جبیر وزیر خارجه عربستان تاکید کرده"اگر قطر به خواسته های برادران خود توجه نکند به شدت مجازات خواهد شد".از موضع عربی ،مسیر تحولات جاری به کجا ختم خواهد شد؟ نمی دانیم.اما این موضع ایالات متحده است که شرایط را متفاوت و نگران کننده کرده است. هرج و مرج تمام عیار و دوستگی حاکم بر سیاست خارجی و دفاعی واشنگتن شرایط را به مراتب با تیرگی روبرو کرده است چراکه کاخ سفید و شخص آقای رئیس جمهور اکنون خود به بخشی از مشکل تبدیل شده اند.شان اسپایسر روز گذشته در یک همسوئی آشکار با عربستان، بحران را یک اختلاف داخلی و خانوادگی توصیف کرد . از آن طرف وزارت خانه های خارجه و دفاع جانب قطر را گرفته اند.منابع دیپلماتیک غربی مقیم نیویورک می گویند نحوه مواجهه واشنگتن با بحران خلیج فارس آنها را نگران کرده است ؛هیچکس نمی داند در آنجا چه خبر است. از طرفی خروجی و نتیجه چنین چنین آشفتگی بر منطقه و تاثیر آن بر قطر و احتمالا دیگر متحدان واشنگتن چه خواهد بود؟ در حالی که هیچ کنترلی بر اقدامات سعودی ها وجود ندارد.کاخ سفید از خانوادگی بودن اختلافات متحدان و مقصر بودن قطر سخن می گوید و دوحه را رها کرده!از آن طرف وزارتخارجه از منطقی نبودن خواست های 13 گانه عربستان و امارات سخن می گوید! و از سوی سوم وزارت دفاع از ضرورت توسعه همکاری و متحد ماندن با قطر دفاع می کند !. واشنگتن هیچگاه تا به این حد آشفته نبوده است. منابع خاص در وزارت دفاع که مایل به افشای نام خود نیستند اذعان کرده اند ژنرال متیس و مقامام های ارشد وزارت دفاع، از کاخ سفید خواسته اند در هواداری یک طرفه به نفع سعودی ها جانب احتیاط را رعایت کند.هر چند منابع مستقل چنین خبری را تایید نکرده اند.اینکه رئیس جمهور ترامپ در کتک کاری میان دوستان و متحدان ایالات متحده، نهایتا تسلیم کدام دیدگاه در کابینه خود خواهد شد؟نمی دانیم. تا آنجا که به آقای رئیس جمهور مربوط می شود طرح این سوال خارج از توانایی ذهنی وارزیابی های شخصی اوست. اما در بازنگری های کلان صورت گرفته در سیاست خارجی ایالات متحده اهمیت یافتن پاسخی برای این سوال به شدت اهمیت دارد .چراکه اولا موضع گیری واشنگتن در قبال بحران کنونی (نفیا یا اثباتا به نفع یکی از طرفین ) ترسیم کننده استراتژی آتی ایالات متحده در منطقه خلیج فارس و خاورمیانه عربی خواهد بود. ثانیا اگر قرار باشد ریاض در دوحه متوقف نشود، پیام مشخص خطرناکی به سایر متحدان ارسال می شود که در قبال رفتار های مشابه سعودی در آینده موضع واشنگتن دقیقا چه خواهد بود؟. یک مقام مطلع وزارتخارجه کویت که در تلاش های اخیر میان قطر و عربستان و امارات نقشی فرعی داشته اما ترجیح می دهد هویتش مخفی بماند می گوید" موضع امروز واشنگتن، مشخصا به عربستان این پیام را خواهد داد که در آینده باما ومنطقه چه کند؟ آیا مجاز است با دیگر اعضای شورای همکاری خلیج فارس و سایر متحدان ایالات متحده در اتحادیه عرب رفتار مشابهی در پیش بگیرد؟".او می گوید"ما و عمان در حاشیه بحران قرار گرفته ایم، اما مشخص است بحران محدود به قطر نخواهد ماند. اگر ریاض بتواند حرف خودرا با حمایت ترامپ پیش ببرد، هویت مستقل کشور های عربی منطقه چه خواهد شد؟ کمتر کسی به این جنبه بحران توجه می کند".آیا منطقه خاورمیانه و خلیج فارس در آستانه هرج و مرجی تمام عیار قرار گرفته است ؟پاسخ مثبت نگران کننده و پاسخ منفی بیش از حد خوشبینانه خواهد بود!.خاورمیانه و خلیج فارس هیچوقت تا به این اندازه در ابهامی دیوانه کننده فرو نرفته بودند. چه خواهد شد ؟ نمی دنم!.matinmos@gmail.com