به گزارش خبرگزاری مهر، عبدالرحیم گواهی، رییس مؤسسه پژوهشی ادیان جهان در سخنرانی خود که با عنوان «ملاحظاتی پیرامون انسان: طبیعت و آزادی» در روز دوم هفتمین دور از گفت‌وگوهای دینی ایران و اتریش انجام شد، با اشاره به آزادی بشر بطور ذاتی و فطری، یکی از مظاهر این آزادی را انتخاب دین بیان کرد و در ادامه گفت: حدود نیمی از افراد بشر به ادیان مسیحی و اسلام و همین حدود هم به ادیان شرقی ـ بودیسم و هندوئیسم و شینتوئیسم و تاتوئیسم و کنفوسیوسیسم ـ پایبند هستند؛ هر چند که با گذشت زمان عده‌ای همه به مکاتب و ایدئولوژی‌های جدید روی آورده‌اند. اکنون این سؤال مطرح می‌شود که با وجود این صبغه دینی بشر، سرچشمه مسایل و مصایب زیست‌محیطی انسان متمدن و متجدد از کجاست؟ از خود دین یا برعکس، از بی‌توجهی به دین؟
وی ادامه داد: حدود نیم قرن پیش، کنراد لورنتس اتریشی، وقتی از «هشت گناه بزرگ انسان متمدن» نام می‌برد، یکی از این گناهان کبیره را تخریب و نابودی محیط زیست عنوان کرد. در فرهنگ و تمدن اسلامی هم در عصر حاضر، عده‌ای تلاش کرده‌اند تا از پیوند عمیق بین اسلام و قرآن با مباحث زیست محیطی و حفظ محیط زیست سخن به میان آورند که از میان آنها می‌توان به آیت‌الله سید مصطفی محقق‌داماد و حمید محمد قاسمی، اشاره کرد. همچنین بی‌تردید علمای معاصر مسیحیت و سایر ادیان زنده جهان نیز کوشش‌های مشابهی در جهت تبیین پیوندهای زیست محیطی سنت‌های دینی خود با طبیعت و محیط زیست بومی بشر به عمل آورده‌اند.
گواهی افزود: تردیدی نیست که حداقل در دهه‌های اخیر، زیاد از بحران زیست‌محیطی، گرم‌ترشدن زمین، سوراخ‌شدن لایه اوزون، ذوب‌شدن یخ‌های قطبی، نابودی جنگل‌ها، خشک‌شدن زمین، توفان‌های شن در خاورمیانه، پدیده ال‌نینو، آلودگی محیط زیست، نابودی بعضی از گونه‌های حیاتی و ... سخن گفته‌ایم؛ حاصل کار همانی است که می‌بینید. شرق و غرب، هر کدام به دلایل و انگیزه‌های مخصوص به خود و گاهی هم مشترک، به تخریب این تنها زیست‌بوم بشر مشغولند و دایم هر چه بیشتر آب و خاک و هوا را مصرف می‌کنند و یا آلوده می‌سازند.
رییس مؤسسه پژوهشی ادیان جهان در ادامه سخنانش نظریه‌های رنه‌گنون، آنتونی آربلاستر، لستر تارو و ... درباره برخی علل و عوامل انسانی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، دینی، روانی، حقوقی، اخلاقی و غیره بحران زیست‌محیطی امروز را به صورت خلاصه معرفی کرد و پس از آن بحث آزادی را به میان کشید.
گواهی در این بخش از سخنانش گفت: ما از کدام آزادی سخن می‌گوییم؟ آزادی‌ای که پیامبران خدا برای ما به ارمغان آورده‌اند و ما را از قید رقیت هم‌نوعان خودمان و صاحبان زر و زور و تزویر رهایی بخشیده‌اند؟ یا آزادی افراط و تفریط حیوانی در خور و خواب و خشم و شهوت؟ یا آزادی انتخاب دموکراتیک لنین و موسولینی و هیتلر و استالین و اخیراً هم ترامپ توسط مردمان کشورشان؟ یا آزادی توهین به پیامبران الهی و آتش‌زدن قرآن و نوشتن کتاب آیات شیطانی؟
وی تأکید کرد: مسلماً منظور همان آزادی نوع اول است. آزادی مبتنی بر کرامت و حیثیت انسانی، آزادی متعهدانه و مسئولانه.
رییس مؤسسه پژوهشی ادیان جهان همچنین گفت: به نظر ما آزادی، به معنای مصطلح کلمه، رابطه مستقیمی با حفظ طبیعت و زیست‌بوم انسانی ما ندارد. امروزه دو تا از کشورهایی که بیشترین گازهای گلخانه‌ای را تولید می‌کنند یکی آمریکا (آزاد) و دیگری چین (غیرآزاد) است که اتفاقاً این اواخر آن کشور اول (آمریکا) زیر تعهدات حفظ محیط زیست خود زده است.
وی تأکید کرد: سیاست ما و شما، به‌عنوان دو دین توحیدی بزرگ و دو فرهنگ و تمدن کهن، باید به جای رقابت در صحنه جهانی، برای حفظ میراث مشترک بشری‌مان، همزیستی و رفاقت و تعاون باشد. امروزه عمر کشورگشایی و تبلیغات میسیونری و جهاد ابتدایی یا تهاجمی و ... دیرزمانی است که به سر آمده است.
گواهی در پایان گفت: به عنوان رییس انجمن علمی آینده‌نگری ایران عرض می‌کنم که آینده مطلوب، چیزی نیست که ما آن را کشف و پیدا کنیم؛ بلکه جایی است که خود آن را می‌سازیم و به سمت آن حرکت می‌کنیم. با روندی که مشهود است، آینده جهان چندان جای امید و خوشبینی ندارد. مگر آن که دستی از غیب برون آید و کاری بکند.
هفتمین دور گفت‌وگوی دینی ایران و اتریش، به همت مرکز گفت‌وگوی ادیان و تمدن‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با حضور آیت‌الله محمدعلی تسخیری، مشاور مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) در امور جهان اسلام، حجت‌الاسلام والمسلمین علی یونسی، دستیار ویژه رئیس جمهور ایران در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی، سید مصطفی محقق‌داماد، رییس گروه اسلام فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران، استفان هامر، مسئول گفتگوی ادیان اتریش و رییس گروه فلسفه حقوقی دانشکده حقوق دانشگاه وین، اشتفان شولتز، سفیر اتریش در تهران و جمعی از اندیشمندان مسلمان و مسیحی در محل این سازمان، افتتاح شد.
