به گزارش سرویس علمی ایسنا، جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی که توسط بنیاد نوبل اداره می‌شود، هر سال برای اکتشافات بزرگ در زمینه‌های علوم حیات و پزشکی اهدا می‌شود.

جایزه نوبل پزشکی 2014 مشترکا به «جان او کی‌یف» آمریکایی، «می‌ بریت موزر» و «ادوارد موزر» نروژی برای اکتشاف سلولهایی که سیستمهای مکان‌یابی در مغز را تشکیل می‌دهند، اختصاص یافته بود.

این جایزه یکی از پنج جایزه نوبل است که توسط آلفرد نوبل، شیمیدان سوئدی و مخترع دینامیک در وصیتنامه‌اش ذکر شده است. نوبل به شخصه به فیزیولوژی تجربی علاقه‌مند بود و قصد داشت جایزه‌ای را برای پیشرفت اکتشافات علمی در آزمایشگاه‌ها تاسیس کند.

جایزه نوبل طی مراسمی که سالانه‌ برگزار می‌شود، 10 دسامبر (19 آذر) مصادف با سالگرد مرگ نوبل به همراه یک دیپلم و یک گواهی برای جایزه نقدی به برندگان اهدا می‌شود. روی مدال طلای نوبل پزشکی تصویری مشابه مدالهای نوبل فیزیک، شیمی و ادبیات است اما پشت آن برای هر مدال متفاوت است.

تا سال 2014، 105 جایزه نوبل در بخش پزشکی به 206 مرد و 11 زن اعطا شده است. اگرچه این جایزه در زمان جنگ جهانی اول (1918-1914) و جنگ جهانی دوم (1945-1939) شامل سال‌های 1915، 1916، 1917، 1918، 1921، 1925، 1940، 1941 و 1942 میلادی، اهدا نشد.

نخستین‌ها و ترین‌های نوبل

نخستین جایزه نوبل پزشکی در سال 1901 به امیل آدلف فون برینگ آلمانی برای کار در زمینه سرم درمانی و تولید واکسن ضد دیفتری اعطا شد. نخستین زنی که موفق به دریافت جایزه نوبل پزشکی شد، کرتی کوری بود که در سال 1947 به دلیل ایفای نقش در تشریح متابولیسم گلوکز که در بسیاری از جبنه‌های پزشکی از جمله درمان دیابت اهمیت دارد، توانست این مدال را از آن خود کند.

«فردریک بانتینگ» در سن 32 سالگی با کشف انسولین موفق به دریافت جایزه نوبل پزشکی 1923 شد و عنوان جوان‌ترین دریافت‌کننده جایزه این بخش را به نام خود ثبت کرد.

«پیتون راس» با دریافت جایزه نوبل پزشکی 1966 در سن 87 سالگی، نام خود را بعنوان مسن‌ترین دریافت‌کننده جایزه این بخش ثبت کرد.

میانگین سنی دریافت‌کنندگان جایزه نوبل پزشکی از 1901 تا 2014 میلادی 58 سال است.

اغلب دریافت‌کنندگان جایزه نوبل پزشکی متولد 21 مه (هفت برنده) و 28 فوریه (هشت برنده) هستند.

جوایز بحث‌برانگیز نوبل

برخی جوایز بحث‌برانگیز بوده‌اند، از جمله مدال آنتونیو اگاس مونیز در سال 1949 برای برداشتن قشر جلوی مغز (پروفرونتال لاکتومی) که با وجود اعتراضات جامعه پزشکی به وی اعطا شد. از دیگر جنجال‌هایی که منجر به اختلاف در انتخاب افراد برای جایزه، نوبل 1952 برای سلمان واکسمان بود که علیه وی طرح دعوی شد و حق ثبت اختراع بین وی و همکارش در این کشف، آلبرت شاتز که نامی از وی در جایزه برده نشده بود، تقسیم شد. نوبل پزشکی 1962 جیمز واتسون، فرانسس کریک و موریس ویلکینز برای کار پیشگامانه در زمینه ساختار و ویژگیهای دی‌ان‌ای، کار سایر دانشمندان از جمله اوسوالد آوری و روزالیند فرانکیلن که در زمان نامزد شدن از دنیا رفته بودند، در نظر گرفته نشد.

از آن جایی که قوانین جایزه نوبل نام‌نویسی از مردگان را ممنوع کرده است، طول عمر یک دارای ارزشمند است؛ زیرا ممکن است این جایزه 50 سال پس از کشف به دانشمند اهدا شود. همچنین این جایزه به بیشتر از سه نفر اعطا نخواهد شد و از آنجایی که در نیم قرن اخیر تمایل دانشمندان به کار تیمی افزایش یافته است، این قانون منجر به محرومیت‌های بحث‌برانگیزی شده است.

برندگان نوبل خانوادگی:

زن و شوهر: «گرتی کوری» و «کارل کوری» در سال 1947 میلادی؛ پدر و پسر : «هانس فون اویلر چلپین» نوبل شیمی و «اولف فون اویلر» نوبل پزشکی، «آرتور کورنبرگ» نوبل پزشکی و «راجر کورنبرگ» نوبل شیمی؛ برادر: «یان تینبرگن» نوبل اقتصاد و «نیکولاس تینبرگن» نوبل پزشکی، «می‌ بریت موزر» و «ادوارد موزر» نوبل پزشکی

ممنوعیت دریافت جایزه نوبل:

«آدولف هیتلر» دریافت جایزه نوبل را برای سه محقق آلمانی ممنوع اعلام کرد که این افراد شامل «گرهارد دوماگ» برنده جایزه نوبل پزشکی 1939، «ریچارد کان» برنده نوبل شیمی 1938 و «آدولف بوتانت» برنده نوبل شیمی 1939 بودند.

انتهای پیام