مسعود نصرتی ـ مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان ـ گفت: کاخ گلستان گنجینه‌ای از هنر دوره قاجار است که به جهت معرفی این گنجینه، سه نمایشگاه در هفته میراث فرهنگی برگزار می‌شود، در نمایشگاه «گزیده نامه‌نگاری‌های قاجار در کاخ گلستان» بیش از ۱۰۰ پاکت نامه مصرف شده و نشده، انواع سربرگ‌های مصور و غیر مصور، برچسب پاکت‌ها و نامه‌ها، نمونه‌هایی از نامه‌ها، تلگراف‌ها و برخی از اشیای مورد استفاده در نامه نگاری از دوره ناصرالدین شاه قاجار تا انقراض این سلسله به نمایش گذاشته می‌شود.
مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان از نمایش سربرگ‌های مصور قاجاری برای نخستین بار در موزه مردم شناسی خبر داد و افزود: ورود مؤسسات تمدنی اروپایی در دوره قاجار و تاثیر آن بر هنر و فرهنگ این مرز و بوم از یک طرف و ذوق، استعداد و ابداعات هنرمندان و کارگزاران ایرانی از طرف دیگر باعث شد تا آثار قابل توجهی در زمینه پاکت نامه و سربرگ بوجود آید، برقراری نظام پست مدرن به سبک اروپایی از زمان ناصرالدین شاه آغاز شد و یکی از ویژگی‌های دوره قاجار رویایی تجدد و سنت است.
نصرتی بیان کرد: قدیمی‌ترین اثر، مربوط به پاکت و سربرگ مظفرالدین شاه و برچسب زمان ناصرالدین شاه است، همچنین حدود ۶۰ هزار پاکت نامه و سربرگ استفاده شده و نشده قاجاری در کاخ گلستان وجود دارد.
او اظهار کرد: سیر تحول نامه و نامه نگاری در ایران در این نمایشگاه با محوریت کاخ گلستان و قاجار با دیدگاه فرهنگی و تاریخی به نمایش گذاشته شده است. مجموعه کاخ گلستان به دلیل داشتن کاخ‌های گوناگون سیستم‌های نامه رسانی ویژه خود را داشته است به همین دلیل برخی از سربرگ‌ها مخصوص یک کاخ بوده و نامه نگاری بر روی آنها انجام می‌شده است.
مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان درباره زمان ورود سربرگ‌های مصور به ایران گفت: ورود و استفاده از سربرگ‌های مصور در دنیا به اوایل قرن ۲۰ باز می گردد و مظفرالدین شاه از آن در نامه نگاری‌ها استفاده می‌کرد، البته این سربرگ‌ها با سلیقه ایرانی‌ها سفارش داده می شده و می توان بیان کرد که دوره قاجار ترکیبی از سنت و مدرنیته است.
نمایش ۱۳ تخته قالیچه‌های قاجاری کاشان در چادرخانه
نصرتی از چهارمین نمایشگاه فرش‌های قاجاری با موضوع «قالیچه‌های کاشان» به مناسبت هفته میراث فرهنگی در عمارت چادرخانه خبر داد و افزود: با تأسیس سلسله قاجاریه و تحکیم موقعیت سیاسی ایران فرصت دوباره تجدید حیات به صنعت قالی بافی داده شد به طوری که پادشاهان قاجار نقش موثری در تجدید حیات هنری ایران داشته‌اند، در این دوره مردم علاقه و توجه خاص به قالی بافی و تجارت قالی پیدا کردند و در نتیجه کارگاه‌های زیاد در شهرهای مختلف به وجود آمد که دلیل آن بیشتر توسعه تجارت خارجی و صدور فرش به خارج از کشور بوده است.
او بیان کرد: رموز، فنون و روش تهیه مواد و مصالح لازم برای قالی بافی همیشه ثابت بوده است؛ البته در طرح و نقش قالی تغییراتی زیادی در عصر صفویه ایجاد شد و طراحانی که در این دوره مورد تشویق پادشاهان قرار گرفتند توانستند با ترکیب نقش‌های گذشته یک سلسله طرح‌های عالی از گل و بته و نقش حیوان به وجود آورند، این طرح‌ها در دوران قاجاریه هم مورد تقلید و استفاده قالی بافان قرار گرفت.
مدیرمجموعه میراث جهانی کاخ گلستان درباره فرش‌های کاشان گفت: از جمله مناطقی که بافت قالی‌های آن تا به امروزه مایه افتخار موزه‌ها بوده، شهر کاشان است که نقش زیادی در تجدید حیات هنر قالیبافی ایران داشته است. قالیبافی در این شهر به طور کلی شامل شهر کاشان و حومه آن نطنز و جوشقان است، قالی‌های اواخر قرن سیزدهم هجری شمسی در کاشان به واسطه بافت بسیار ظریف و پشم لطیف آن بسیار قابل تشخیص است، این لطافت به دلیل پشم مرینوسی بود که به واسطه صاحبان کارگاه‌ها برای بافت سفارشات مخصوص خودشان وارد می‌شده است.
او افزود: طرح‌های فرش کاشان متأثر از طرح های اصفهان و نقش‌های سنتی ایران است، با این تفاوت که در نقوش فرش‌های کاشان از گل و بته و طرح‌های افشان و نقوش ساده‌تر مربوط به پارچه بافی استفاده بیشتری می‌شود، از نظر طرح و نقش می‌توان گفت انواع لچک و ترنج شاه عباسی و گل و بوته‌های زیبا در زمینه سرخ برای مدت‌ها نقش قالی‌های قدیمی کاشان بوده است. انواع طرح‌های افشان، شاه عباسی، گلدانی، لچک و ترنج، اسلیمی، شکارگاهی، شیخ صفی و گل فرنگ، بخش مهمی از نقوش فرش‌های کاشان به شمار می رود.
در نمایشگاه فرش کاشان، ۱۳ تخته قالی و قالیچه به نمایش گذاشته شده است که یکی از آثار شاخص نمایشگاه قالیچه بافت محتشم بوده و همچنین یکی از قالی‌ها نیز از پشم منچستر بافته شده است.
تا کنون سه نمایشگاه فرش با موضوعات «برگزیده‌ای از قالیچه های قاجار»، «فرش های باغی» و «فرش ملایر» برگزار شده است.
نمایش ۳۰ قطعه عکس لیتوگرافی در آلبوم خانه
مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان همچنین درباره برگزاری نمایشگاه عکس با چاپ لیتوگرافی برای نخستین بار در این مجموعه گفت: در این نمایشگاه ۳۰ قطعه عکس با چاپ لیتوگرافی و تکنیک باسمه و گراور به نمایش گذاشته می شود، این تکنیک ها اروپایی بوده و متعلق به اواخر قرن ۱۸ تا ۲۰ میلادی است. موضوعات مورد نظر معرفی شخصیت‌های شاهزادگان و تصویری از ناپلئون بناپارت، زن عثمانی، دختر فرانسوی، جشن روستایی، یگان پیاده نظام، نمایی از کلیسا در مسکو، مناظری از فواره، اقوام مختلف، پرندگان شامل طوطی و دارکوب است.
نمایشگاه‌های «گزیده نامه نگاری‌های عهد قاجار»، عکس «باسمه‌ای آلبوم خانه کاخ گلستان»، «فرش‌های کاشان در کاخ و تأثیر آن در مناطق دیگر» دوم خرداد ساعت ۱۴ افتتاح و به مدت دو هفته در مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان واقع در میدان ارگ از ساعت ۹ تا ۱۸ میزبان هنردوستان است.
انتهای پیام
