اکنون معاون مدیرکل دفتر برنامهریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو با اعلام اینکه همه شاخصهای جهانی و بینالمللی حاکی از ورود ایران به بحران آب است، میگوید:«باید هوشیار باشیم؛ هرگونه اهمال در کنترل و مدیریت این موضوع به بروز تنشهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی میانجامد.»
هدایت فهمی به ایرنا گفت: آب در ایران اینک به یک بحران اجتماعی تبدیل شده است و گاهی در کوچکترین شهرها و روستاهای کشور تنشها و درگیریهایی بر سر آن رخ میدهد.
وی افزود: با دستیابی به یک وفاق ملی در زمینه حفظ منابع آبی، بازنگری در مصرف آب و فراخوانی مردم برای کمک به دولتمردان و تصمیمگیران، امکان کنترل این بحران با صرف هزینههای پایینتر وجود دارد.
وی تأکید کرد: باید در همه سطوح دولتی، تصمیمسازان و آحاد مردم عزم ملی بر تغییر الگوی مصرف باشد در غیراین صورت، خطری بسیار جدی حیات سیاسی و اجتماعی کشور را تهدید میکند؛ مسئلهای که در برخی کشورهای حوزه «منا» به عاملی برای فروپاشی این کشورها تبدیل شد.
فهمی در حالی نسبت به بروز تنشهای ناشی از بحران آب هشدار میدهد که صاحبنظران و منتقدان همواره نسبت به پیامدهای ناگوار انتقال آب ازجمله تنشهای قومی هشدار دادهاند. سازمان حفاظت محیطزیست و سازمان جنگلها ومراتع کشور هم از منتقدان جدی طرحهای انتقال آب هستند تا آنجا که معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیطزیست چندی پیش با تأکید براینکه سازمان حفاظت محیطزیست تنها با طرح انتقال آب برای شرب موافق است اعلام کرد که انتقال آب باید آخرین گزینه باشد.با وجوداین، مدیریت منابع آب کشور بر اجرای طرحهای انتقال آب پافشاری میکند.
- پافشاری بر انتقال آب
مدیریت منابع آب کشور در حالی اجرای طرحهای انتقال آب را در دستور خود قرار داده است که تا پیش از جدی شدن اجرای این طرحها و طی چند دهه اخیر، منتقدان با انتقاد از سدسازیهای لجام گسیخته بدون پیوست زیستمحیطی نسبت به بروز فاجعه و بحران کم آبی در کشور هشدار دادند اما باوجود همه این هشدارها طی 60 سال گذشته 641 سد با توجیه توسعه کشاورزی، تولید برق، مهار سیل و تأمین آب شرب در کشور ساخته شد. ولی بهرغم آنکه هدف از ساخت این سدهای پرهزینه، تأمین آب اعلام میشد این سدها نهتنها در تأمین آب کارساز نبود که نابودی بخش قابل توجهی از رویشگاههای جنگلی و تخریب حوضههای آبخیز را در پی داشت. علاوه براین، ساخت این سدها باعث قطع حقابه موروثی میلیونها خانوار کشاورز و نابودی کشتوکار این جوامع مولد بومی شد. با وجود توصیههای مشفقانه منتقدان و کارشناسان، گزینههای کارآمدی چون مدیریت یکپارچه منابع آب و آبخیزها، حفظ و نگهداری روشهای بومی تأمین آب که از سوی سازمانهای جهانی بهعنوان روشهای پایدار تأمین آب معرفی شده مانند قنات، گردآوری آب باران (که در شمال ایران سابقه دیرینه دارد و به آببندان معروف است) نادیده گرفته شد وحتی استفاده از انرژی خورشیدی طی همه این سالها سهمی در تولید برق نداشت.
- سدسازی به قوت خود باقی است
مشاور وزیر نیرو روز گذشته با اعلام اینکه ۱۳۰سد در دست اجرا در کشور وجود دارد، گفت که با تمرکز روی ۹۰سد، بقیه را مورد بازنگری قرار دادیم و عجلهای در بهرهبرداری از آنها نداریم. به گزارش مهر، محمد حاج رسولیها با بیان اینکه ۶۰ مورد از این سدها مربوط به تأمین آب شرب مناطق مختلف است، ابراز امیدواری کرد که این ۹۰سد در برنامه ششم توسعه به بهرهبرداری برسند. وی با اشاره به اینکه تاکنون ۴۴سد در برنامه پنجم توسعه به بهرهبرداری رسیده است، گفت: حجم کل ذخیره این سدها افزون بر ۱۲میلیارد مترمکعب است و تا پایان سالجاری بهرهبرداری از ۶سد دیگر در دستور کار است.
- بحران آب خطرناکتر از داعش
بحران آب تا آن اندازه نگرانکننده است که اخیرا پایگاه اینترنتی «بیزنس اینسایدر» در مطلبی به موضوع بحران آب در خاورمیانه پرداخته و این بحران را حتی خطرناکتر از داعش و نیز دیگر چالشهایی دانسته که منطقه هماینک با آنها روبهروست. سایت تابناک به نقل از این پایگاه اینترنتی نوشت بنا به پیشبینیهای سازمان ملل با ادامه روند کنونی، جهان با کمبود 40درصدی منابع آب مواجه خواهد شد و درصورتی که این تلاش برای دستیابی به منابع آب کنترل و مدیریت نشود، تنها سبب جنگهای داخلی و میاندولتی بیشتر خواهد شد. براساس این گزارش خاورمیانه وآسیای مرکزی با خطر جدی بحران آب مواجه هستند.
8062228