خبرگزاری مهر، فرهنگ و اندیشه، زهرا زمانی: سال ۱۳۶۶ روزنه‌های ایران برای عملیات نظامی درجبهه جنوب بسته شد وایران کاملاً متوجه خلیج فارس شد. برای ایران خلیج فارس میدان نبرد با آمریکایی‌ها بود. آن سال ایران برابر هر حمله دریایی عراق درخلیج فارس یک هدف را میزد. در سال ۱۳۶۶، نخستین بار در دوران جنگ عملیات‌های دریایی ایران از عراق بیشتر شد. آمریکایی‌ها هم از اروپایی‌ها کمک خواستند در مین روبی خلیج فارس کمک شأن کنند. بلژیک، ایتالیا و هلند قول همکاری دادند و انگلستان و فرانسه بلافاصله مین روب هایشان را به خلیج فارس فرستادند.
آن روزها عملیات‌های دریایی و مانورهای ایران آمریکایی‌ها را وحشت زده می‌کرد. اما نبرد مین آمریکایی‌ها را بیش از همه وحشت زده می‌کرد. امریکایی‌ها اعلام کردند: «ناوگان نظامی آمریکا از این پس به هر شناوری که در حال مین ریزی در دریا باشد حمله می‌کند.» ۳۰ شهریور ۱۳۶۶ در اولین حمله به کشتی تدارکاتی «ایران اجر» در آب‌های بین المللی حمله کردند و پنج نفر از خدمه کشتی را شهید کردند و تعدادی را اسیر.
آمریکا اعلام کرد: «این کشتی را از لحظه خروجش از بندر تا زمانی که این کشتی به نقطه‌ای در ۵۰ مایلی شمال شرقی بحرین و شمال قطر رسید زیرنظر گرفته است. احتمالاً، احساس کشتی ایرانی این بود که در تاریکی شب در امان خواهد بود، اما کشتی‌ها و بالگردهای امریکایی به اشعه مادون قرمز مجهز بودند و بلافاصله پس از اینکه کشتی مین ریزی را آغاز کرده است به آن حمله کرده اند.» آمریکایی‌ها کشتی ایرانی را در مراسمی رسمی غرق کردند و فیلم‌هایی را از این کشتی، که خدمه آن را دست و پا بسته روی عرشه کشتی کنار مین‌ها انداخته بودند، در سراسر جهان منتشر کردند.
آیت الله خامنه ای، رئیس جمهور وقت ایران آن روزها در سازمان ملل بود ودر سخنرانی عمومی اش گفت: «من مایلم از این تریبون این سوال را مطرح کنم که چرا دولت‌هایی که به روشنی و قاطعیت دانسته اند که رژیم عراق برافروزنده آتش جنگ و اقدام کننده به تجاوز است- و کم نیستند کسانی که این حقیقت را می‌دانند- در مقابل این جرم بزرگ و گناه بین المللی سکوت کرده اند و چرا رسانه‌های گروهی عالم مسئولیت عظیم خود را در برابر وجدان بشریت و استیضاح تاریخ را در این مورد به فراموشی سپرده اند؟ ممکن است آشنایی به وضع رابطه سیاسی در دنیای امروزو هندسه معیوبی که سلطه قدرتهای بزرگ در روابط جهانی به وجود آورده کلید حل این معما باشد. این از نظر ملت ما پوشیده نیست. این بدان معنا بود که بخشی از وجود خود و بخشی از شرف خود را در زیر دست و پای دشمن رها کنیم و به امید بازگرداندن ان به دریوزگی این یا آن کمیته بین المللی برویم.
لازم میدانم در مجمع عمومی سازمان ملل و نیز افکار عمومی ملت آمریکا را به خطر بسیار بزرگ و بسیار نزدیکی که اکنون رژیم آمریکا با اقدام اخیر خود در خیلج فارس همه دنیا را- و نه فقط منطقه را- با آن تهدید می‌کند معطوف سازم. دیروز ناوهای امریکایی یک کشتی تجاری ایرانی به نام «ایران اجر» را مورد حمله قرار دادند که پنج کشته و چهار مجروح به جای نهاد. کشتی را تصرف و تعدادی را دستگیر کردند و به گروگان گرفتند. دیروز تلویزیون آمریکا این را به عنوان زدن یک قایق در حال مین ریزی پخش کرد و طبق معمول به افکار عمومی دنیا دروغ گفت. اما من اینک اعلام می‌کنم که این یک کشتی تجاری و موسوم به «ایران اجر» بوده است و نه یک قایق تندرو جنگی. این آغازی است برای حوادثی که بی شک عواقب تلخ آن به خلیج فارس منحصر نخواهد ماند و مسئولیت همه پیشامدهای بعدی به عهده شروع کننده یعنی آمریکاست. آیا ادعاهای بی تابانه آمریکا برای صلح در خلیج فارس را باید باور کرد یا این آتش افروزی عملی یا آشکار را؟ من صریحاً اعلام می‌کنم که آمریکا پاسخ این اقدام زشت را دریافت خواهد کرد.»
آمریکایی‌ها در پاسخ اعلام کردند که صحنه‌های جدیدی را نمایش می‌دهند که خدمه کشتی «ایران اجر» را در حال انداختن مین در دریا نشان می‌دهد. اما بعد اعلام کردند که فیلم‌هایشان سوخته است. وزیرخارجه ایران به شدت به آمریکایی‌ها حمله کرد که دروغ میگویند و اگر فیلمی داشتند آن را پخش می‌کردند.
۱۶ مهر خلیج فارس دوباره میدان رویارویی ایران و آمریکا شد. شب ۱۶ مهر گروهی از نیروی دریایی سپاه در جزیزه فارسی مشغول گشت زنی بودند که بالگردهای امریکایی به قایق‌ها و شناورهایشان حمله کردند. هشت نفر از رزمندگان شهید شدند و شش نفر اسیر. چهار شناور ایرانی را هم نابود کردند. رزمنده‌های ایرانی هم با تنها موشک استینگرشان یک بالگرد آمریکایی را زدند. بیژن گرد، نادر مهدوی و چند نفر از بهترین نیروهای ایران در این درگیری شهید شدند. ایران اعلام کرد که آن قدر موشک استینگر دارند که پس از این هر وقت خواستند آمریکایی‌ها را بزنند. ایران اعلام کرد حمله آمریکایی‌ها به نیروهای گشتی ایران را تلافی خواهد کرد.
عملیات انتقامی ایرانی‌ها بسیار زود انجام شد. ۲۳ مهر ایران بچه‌های رزمنده ما یک نفتکش غول پیکر آمریکایی را در ترمینال الحمدی کویت با موشک کرم ابریشم زد و روز بعد هم یک نفتکش کویتی دیگر که پرچم آمریکا داشت. در همان اسکله با همان نوع موشک جدیدآسیب دید. فشارهای داخلی بر آمریکا بسیار بیشتر شد و این بار ریگان شخصاً دستور داد تا آمریکایی‌ها عملیات ایرانی‌ها را تلافی کنند. آنها چند روز بعد به تلافی سکوی نفتی رشادت ایران حمله کردند و با چهار ناو جنگی این سکو را به توپ بستند و سکو را نابود کردند. سکوها نظامی نبودند و حمله به آنها نشانه ضعف آمریکایی‌ها بود. در نهایت ایران ۲۸ مهر نامه‌ای اعتراض آمیز به سازمان ملل نوشت که آمریکا به سکوهای غیرنظامی اش حمله کرده است و ایران این حمله را بی جواب نخواهد گذاشت. ایران چند موشک دیگر به ترمینال نفتی کویت پرتاب کرد و خسارت زیادی به کویت وارد شد. آمریکا هیج واکنشی نشان نداد و اعلام کرد که این حمله علیه کویت صورت گرفته است نه کشتی‌های حامل پرچم آمریکا. آمریکایی‌ها از درگیری‌هایشان در خلیج فارس کم کردند و به رایزنی‌های سیاسی برای منزوی کردن بیشتر ایران پرداختند.
سوم آبان ۱۳۶۶ آمریکا هم زمان با تحریم اقتصادی ایران قطعات رایانه‌ای پیشرفته‌ای را به عراق داد که با آنها عراقی‌ها می‌توانستند برد موشک‌های اسکاد بی را به ۱۲۰۰ کیلومتر برسانند. روز چهارم آبان ریگان لایحه تحریم اقتصادی ایران را برای ممنوعیت خرید نفت و کالاهای دیگر از ایران امضا کرد.
منبع: جنگ و ایران و عراق، جعفر شیرعلی نیا
