محمدحسین نجاتی: طی ماه های اخیر طیفی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی دست بر طرحی گذاشته اند که براساس آن، رانندگان زن بدحجاب جریمه می شود، زنان کارمند در صورت عدم رعایت حجاب توبیخ می شوند و مدیران ساختمان ها موظف به جمع آوری دیش های ماهواره هستند.
همچنین توبیخ و درج در پرونده در صورت بدحجابی، دوره آموزشی برای زنان با پوشش غیرشرعی، جزای نقدی و پرداخت جریمه، بخشی دیگر از بندهایی است که در «طرح صیانت از حریم عفاف و حجاب» درج شده، طرحی که مرکز پژوهش‌های مجلس در هفته ای که گذشت در بررسی کارشناسی‌اش کلیات آن را رد کرده و بند به بند آن را تحلیل و ارزیابی کرده است.
بی‌توجهی طرح به ضرورت و لزوم ایجاد مطالبه عمومی و وفاق جمعی در برخورد با بدحجابی، افزایش امکان گسست بین نظام و مردم و تقلیل بدحجابی از امری نابهنجار و غیرارزشی به تخلف‌های راهنمایی و رانندگی و کاستن از ارزش حجاب و گسترش تصور تخطی از ارزش حجاب با پرداخت هزینه نقدی، از جمله دلایل رد کلیات طرح در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس است.
در بخش دیگری از این گزارش تأکید شده «این طرح جرم‌انگاری جدیدی در موضوع عفاف و حجاب انجام نداده، بلکه تلاش کرده جرم‌انگاری‌ای را که در گذشته بوده، از طریق تعیین مجری و تشدید مجازات کارآمد کند».
افزایش جریمه از ٥ تا ٥٠ هزار به ١٠٠ هزارتومان
در ماده یک طرح پیشنهادی مجلس آمده: «چنانچه راننده یا سرنشینان وسائل نقلیه اقدام به کشف حجاب، روزه‌خواری، مزاحمت برای نوامیس یا حرکات غیرمتعارف کنند، افسران کادر یا پیمانی موظف به جریمه صد هزار تومانی و در صورت تکرار، منظورکردن ١٠ نمره منفی و توقیف ٧٢ ساعته خودرو است».
مرکز پژوهش‌ها در بررسی ماده یک این طرح تأکید دارد: «قانون‌گذار در این حوزه با خلأ قانونی مواجه نبوده و ضمن افزایش میزان جریمه از پنج تا ٥٠ هزارتومان به ١٠٠ هزارتومان، معنای حجاب را از امری هویتی - فرهنگی به رفتاری خلاف در سطح نبستن کمربند ایمنی در خودرو تقلیل داده است. چنین ماده‌ای این شبهه را ایجاد می‌کند که به‌راحتی با پرداخت پول و جریمه نقدی یا توقیف ماشین، میتوان از الزام حجاب تخطی کرد و اجرائی‌سازی این ماده نیز در هاله‌ای از ابهام است».
بازداشت مدیر ساختمان در صورت نصب ماهواره
مواد هفتم و هشتم طرح صیانت از عفاف و حجاب وارد ماجرای ماهواره شده و براساس ماده ٧، نصب و تعمیر ماهواره ممنوع و حبس و جزای نقدی در انتظار نصاب است؛ اما ماده ٨ این طرح ایده عجیب و سؤال‌برانگیزی مطرح کرده: «مدیر ساختمان موظف است درخصوص جمع‌آوری تجهیزات مرکزی غیرمجاز ماهواره اقدام و به ساکنان تذکر دهد و در صورت عدم تغییر، موضوع را به نیروی انتظامی گزارش دهد. عدم تذکر به ساکنان و عدم ارسال گزارش موجب محکومیت مدیر ساختمان به جزای نقدی درجه ٧ میشود».
از اینها گذشته در این ماده هزینه جریمه از ١٠٠ تا ٥٠٠ هزارتومان به دو تا هشت میلیون تومان افزایش یافته و در صورت تکرار به بیش از شش ماه تا دوسال حبس منجر میشود. این در حالی است که وزیر ارشاد سال گذشته درباره آمار ضریب استفاده از ماهواره در تهران به عدد ٧١ درصد اشاره کرده بود و حالا سؤال کارشناسان مرکز پژوهش‌ها این است که آیا نیروی انتظامی امکان و اراده برخورد با تمامی این ٧١ درصد را دارد؟
مخالفان و موافقان چه می گویند؟
اما آنچه در بررسی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی از چشم رسانه ها باز مانده است، نظر ۹ فعال فرهنگی درباره این طرح است. فعالانی که موافقت یا مخالفت خاص خود را دارند و در مهم ترین آنها، محمد رضا زائری روحانی سرشناس تهرانی و فعال فرهنگی پیش بینی کرده است که این طرح می تواند منجر به لجبازی مردم با نظام شود. او می گوید:« من مخالف ماده (1) هستم به چند دلیل اول آنکه توان اجرای آن در کشور وجود ندارد سبب میشود صرفا بهصوررت ظاهری و تنها مقابل دیدگان مأموران راهنمایی و رانندگی به رعایت حجاب بپردازند، دوم آنکه سبب لجبازی مردم با نظام میشود، سوم نیز این طرح صراحتا میگوید اگر هزینه بدحجابی خود را پرداخت کنی میتوانی بدحجاب باشی »
با این حال آنچه در ادامه می آید متن کامل نظرخواهی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی است که بدون هیچ کم و کاستی در جدول قابل رویت است.
|
نام کارشناس |
نظر موافق یا مخالف |
اظهارنظر |
|
حجةالاسلام و المسلمین علی جعفری فعال فرهنگی و حوزوی |
مخالف |
مخالف تشدید مجازات بدحجابی بدون توسل به سیستم هوشمند تربیتی و مشاوره ای هستم. در حال حاضر ما نیازمند مدیریت بدحجابی در جامعه هستیم و این مستلزم توجه به بعد ایجابی و سلبی در کنار یکدیگر است. در مورد جریمه مالی نیز نیازمند پردازش اطلاعات متناسب با میزان و نوع بدحجابی هستیم که به نظر نمی رسد راهنمایی و رانندگی بتواند در این زمینه موفق باشد.
|
|
سید مجید امامی استاد دانشگاه امام صادق |
مخالف |
بدحجابی یک کجروی و نیازمند زمینه سازی فرهنگی و اجتماعی است. جرم انگاری بدحجابی تنها در شرایطی میتواند اثرگذار باشد که جامعه بدحجابی را جرم بداند. علاوه بر این ایجاد قانون جدید زمینه اجرا را سخت تر و هزینه اجتماعی را افزایش می دهد. بهتر است برای اثر بخشی بهتر، هر یک از مواد به قوانین اصلی خود الحاق شوند.
|
|
محمد تقی کرمی عضو هیئت علمی گروه مطالعات زنان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی |
مخالف |
به علت ایجاد بازتاب منفی در جامعه و تبدیل آن به ضد حجاب با این طرح مخالفم. در شرایط حاضر حجاب نمادی از حاکمیت شده و به پدیدهای سیاسی تبدیل شده است. در این شرایط اعمال مجازات بیشتر باعث تنفر از نظام میشود به جای اینکه بر روی رفتار بدحجابان تأثیرگذار باشد. ازسوی دیگر مسئله اصلی نظام ما در حوزه زنان حجاب نیست، بلکه حجاب به علت عینی بودن بیشتر به چشم می آید. برخی از مسائل ازجمله از بین رفتن مرزهای اخلاقی خانواده در حال حاضر از اهمیت بیشتری برخوردار است. |
|
وحید شالچی
|
مخالف |
این طرح به ویژه ماده یک سبب تقلیل بدحجابی از یک امر زشت و نابهنجار به یکی از تخلفات راهنمایی و رانندگی می شود که میتوان با پرداخت جریمه از زیر بار ننگ اجتماعی آن خارج شد. بدحجابی یک ناهنجاری اجتماعی است به همین علت نیز مخالفت با آن باید مطالبه مردم باشد. علاوه بر این هرکدام از مواد طرح میتواند به قوانین و طرحهای خود الحاق گردد و در این زمینه نیازمند قانون جدید نیستیم. علاوه بر این نظام توان اجرای این قوانین را نیز ندارد. در نهایت آنکه اگرچه منکر ضرورت فعالیت های تنبیهی نیستم، اما معتقدم این نوع اعمال اثر کمی دارد
|
|
حجةالاسلام و المسلمین زیبایی نژاد فعال فرهنگی و حوزوی |
مخالف |
در صورتی این طرح می توانست موفق اجرا شود که دولت و دستگاههای دولتی همگی همراه بودند و کار فرهنگی و آموزشی نیز در کنار آن وجود داشت. اما در حال حاضر به علت عدم هماهنگی اجزای مختلف مدیریتی، سیاستگذاری و نظارتی در کشور و همچنین عدم توافق و همگرایی در خصوص حجاب در دستگاه ها و دولت و مجلس موافق طرح نیستم.
|
|
حجةالاسلام و المسلمین اموری فعال فرهنگی و حوزوی |
مخالف |
این جنس قوانین اجتماعی نیازمند پشتوانه اجتماعی و زمینههای فرهنگی ـ اجتماعی هستند. مسئله حجاب و عفاف جزء حساس ترین مسائل اجتماعی در حوزه زنان و خانواده می باشد که با واکنش های متفاوتی روبرو است. این طرح فاقد زمینه فرهنگی اجتماعی است و مسلما سبب واکنش هایی خواهد شد و نه تنها حرکت رو به جلو محسوب نمی شود، بلکه آسیب زا خواهد بود.
|
|
حجةالاسلام و المسلمین زائری فعال فرهنگی
|
مخالف و موافق برخی بند ها |
موافق مواد مرتبط با لزوم رعایت حجاب در ادارات هستم چرا که ادارات دولتی حق دارند در خصوص پوشش کارکنان خود اظهارنظر کنند. هرچند که معتقدم این مواد اجرایی نمیگردد چون اراده آن در ادارات وجود ندارد. با وجود این مخالف ماده (1) هستم به چند دلیل اول آنکه توان اجرای آن در کشور وجود ندارد سبب می شود صرفا به صوررت ظاهری و تنها مقابل دیدگان مأموران راهنمایی و رانندگی به رعایت حجاب بپردازند، دوم آنکه سبب لجبازی مردم با نظام می شود، سوم نیز این طرح صراحتا می گوید اگر هزینه بدحجابی خود را پرداخت کنی میتوانی بدحجاب باشی |
|
عبد الحسین کلانتری جامعه شناس |
موافق با کلیت ـ مخالف مواد ممنوعیت نصب و استفاده از ماهواره |
اگرچه معتقد به عمیق تر بودن اقدامات فرهنگی و آموزشی در حوزه حجاب و عفاف هستم، اما با توجه به اینکه هر دستگاهی باید در حوزه حجاب وظیفه خود را انجام دهد و برخورد با بدحجابان وظیفه دستگاه های انتظامی، قضایی است، با طرح موافقم. به نظرم این طرح اثر سوء ندارد و حداقل در حوزه ادارات موفق خواهد بود. با وجود این لازمه موفقیت بیشتر کار توجه به ابعاد فرهنگی کنار آن است. ازسوی دیگر با ممنوعیت نصب ماهواره به علت سویه های دیگر آن فارغ از موضوع حجاب مخالفم. در مورد ماده (6) نیز تردید دارم. |
|
امیر حسین بانکی پور فعال فرهنگی |
موافق مشروط
|
موافق کلیت با رعایت شروطی در برخی از مواد هستم: - ضوابط بدحجابی و برخورد با آن مشخص شود. - ضوابط حضور کارمندان در ادارات مشخص شود و لباس فرم در کنار توجه به تنوع در لباس طراحی شود. - جهت برخورد با کارکنان صرفا از طریق حراست عمل شود و از روشهایی چون کسر حقوق استفاده نشود. - ماده (3) درخصوص ضرورت رعایت حجاب توسط مراجعان (حتی در حرم امام رضا (ع)) قابلیت اجرا ندارد حذف شود بهتر است. ماده (4) نیز امکان اجرا ندارد. - در خصوص ماده (1) خلأ قانونی وجود ندارد. باید سامانه ای طراحی شود برای گزارش مردم، تا صنف متخلف جریمه نقدی شود. - در ماده (1) الزام فرد بدحجاب به تعهد در خصوص شرکت در جلسات آموزشی نه اجرایی است و نه مفید. - در خصوص ماده (7) و (6) خلأ قانونی وجود ندارد و مشکل اجرایی نشدن قانون است.
|
منبع جدول: گزارش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی
۴۲۴۲
7004141
مهمترین اخبار اجتماعی
