بین اتفاقهای تلخ و ناراحتکنندهای که در سال95 رخداد، حالا رسیدن اسکار به ایران میتواند قدری از آلام بکاهد و مردم را خوشحال کند. گفته میشود فرمان ترامپ موجب ایجاد جوی سیاسی شد که حاصلش رسیدن اسکار به نماینده ایران بود.
اصولا سینما چه در شکل جهانی و چه در مختصات منطقهای و بومیاش هیچوقت از بازتابهای سیاسی و اجتماعی جدا نبوده، چه در اسکار، چه در فستیوالهای اروپایی مثل کن و چه حتی در جشنواره فجر خودمان نمیشود کاملا خطکشی کرد و گفت در اهدای جوایز جنبههای هنری در رده بالای اولویتها قرار داشته و بازتابهای سیاسی و اجتماعی در رده پایینتر یا برعکس، اینها با یکدیگر کاملا ممزوج است چون سینما به شکل ذاتی به شدت از شرایط سیاسی و اجتماعی متأثر است و نسبت به آن ارجاع میدهد، همچنان که رخدادهای سیاسی هم میتواند بر سینما تأثیر بگذ ارد.
چه بسا اگر این حوادث اخیر و فرمان ترامپ اتفاق نمیافتاد نه فقط در رشته اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان، که در جوایز دیگر هم شاهد اتفاقهای دیگری میبودیم. الان توجه عمومی در ایران معطوف به اسکار فروشنده است ولی میتوان در شاخههای دیگر هم تأثیرات احتمالی رخدادهای سیاسی را مشاهده کرد. نکته دیگر اینکه اساسا فروشنده فیلم بسیار خوبی است. میان رقبای فرهادی نه فقط «تونی اردمن» که دیگر نامزدها هم آثار قابلتوجهی بودند. خوشبختانه فروشنده با شایستگی، اسکار را دریافت کرد. به اصغر فرهادی تبریک میگویم.
او حالا یکی از 4کارگردان بزرگ دنیاست که بیش از یک بار اسکار غیرانگلیسی زبان را دریافت کرده و سالهای طولانی هم بوده که این اتفاق برای یک کارگردان در اسکار تکرار نشده بود. حالا نام فرهادی به عنوان فیلمسازی ایرانی کنار بزرگانی چون فلینی، برگمان و دسیکا قرار گرفته است؛ افتخاری بزرگ برای سینمای ایران و شخص اصغر فرهادی و گروه همراهش، از شهاب حسینی و ترانه علیدوستی گرفته تا هایده صفییاری و دیگر افرادی که در فیلم فروشنده با فرهادی همرا ه بودند. یک فیلمساز هوشمند، یک فیلم خوب، به علاوه تعدادی از بهترینهای سینمای ایران در کنار شرایط اجتماعی، سیاسی و تقدیر که نتیجهاش اتفاقی بسیار خوشایند برای فرهادی و سینمای ایران است.
حالا فیلمسازی بسیار هوشمند و توانا از ایران برای دومین بار اسکار گرفته و شاید کنار ارزشهای غیرقابل انکار سینمایی، شرایط سیاسی هم در کسب این جایزه تأثیرگذار بوده. به قول شاعر «گاهی بساط عیش خودش جور میشود». هر چه هست نمیتوان انکار کرد که فروشنده شایستگی دریافت اسکار را داشته؛ فیلمی که خوشبختانه هیچ ربطی به سیاستگذاریهایی که برای سینمای ایران صورت میگیرد ندارد و به صورت خودجوش و برآمده از حس قوی هنری فرهادی خلق شده و توانسته در جهان بدرخشد.
این جایزه میتواند یک بار دیگر به همه تذکر بدهد که چقدر سینما فراتر و بالاتر از سیاست قرار دارد و حتی سیاست را در جهان تحتتأثیر قرار دهد. این پیام مهم اسکار فروشنده است که سینما میتواند هر چیزی از جمله سیاست را ذیل خود قرار دهد. به شدت خوشحالم برای اصغر فرهادی و همه همکارانش و برای مردم کشورمان که تلخیهای این ماههایش حالا کمی تلطیف میشود. حالا با یک پایان خوش و یک اتفاق دلچسب به استقبال سال جدید میرویم.
- نویسنده و کارگردان سینما
8866666