حالا در چشم بر‌هم‌زدنی دوباره ‌ماه رمضان از راه رسیده است.‌ ماه رمضان امسال اما برای آنها که فرزند مدرسه‌ای دارند‌ ماه رمضان ویژه و خاصی است. چرا که با امتحانات خرداد‌ماه بچه‌ها همراه شده و موقعیت به‌خصوصی را به‌وجود آورده است. بسیاری از بچه‌ها و حتی پدر و مادرها نگران هستند و نمی‌دانند چگونه باید این همزمانی امتحانات را با روزه‌داری بچه‌ها مدیریت کنند. با ما همراه باشید، چند پیشنهاد کاربردی برای مدیریت این دوران برایتان داریم.

• با امتحانات در‌ ماه رمضان کنار بیایید

امسال نخستین سالی است که امتحانات بچه‌ها به‌طور کامل در‌ماه رمضان قرار می‌گیرد اما این شرایط فعلی تا ‌وقتی ماه رمضان از حوالی پایان اردیبهشت و خرداد عبور کند ادامه خواهد داشت و 3-2 سالی شرایط به همین شکل خواهد بود، پس بهتر است به جای اعتراض به در و دیوار و غرغر‌کردن به فکر هماهنگی و تطبیق خود و فرزندتان با این شرایط باشید. با کمی دقت و استفاده از راهکارهای مشخص می‌توانید از این دوره عبور کنید بدون اینکه فرزندتان آسیب چندانی ببیند. باید کمی انعطاف‌پذیر باشید و تمام تلاش‌تان را برای تطبیق با شرایط جدید خود و فرزندتان بکنید.

• رمضان امسال؛ زمانی برای آزمونی بزرگ

زندگی همواره با موقعیت‌های آزمون الهی همراه است و یکی از همین آزمون‌ها امسال در برابر شما و خانواده‌تان قرار گرفته است. اینکه ما تا چه حد برای دین و اعتقاداتمان ارزش قائلیم و در موقعیت‌های سخت پای آن می‌ایستیم آزمونی است که حالا در برابر شما قرار گرفته است. مهم است اگر فرزندتان به سن تکلیف رسیده و باید روزه بگیرد، کمک کنید تا حتی در چنین شرایط سختی که امتحانات با روزه‌داری او همراه شده، روزه‌هایش را بگیرد و به تکلیف الهی عمل کند. مهم است که در نخستین آزمون سختی که در راه روزه‌داری او قرار گرفته، صورت‌مسئله را پاک نکنید و روی زندگی اعتقادی و دینی برای فرزندتان سرمایه‌گذاری کنید. مهم است که از همین حالا زندگی مؤمنانه را برای فرزندتان جا بیندازید.

• شب‌نشینی تعطیل

یکی از عادت‌های پسندیده مردم ما در ‌ماه رمضان برپایی سفره‌های افطار و گاه شب‌نشینی‌های طولانی افطار تا سحر است. بسیاری از خانواده‌ها از افطار یا پس از آن دور هم جمع می‌شوند و تا نزدیک سحر به دید و بازدید و صله‌رحم می‌پردازند که البته عادت بسیار پسندیده‌ای است. اما شرایط شما در این ‌ماه رمضان کمی متفاوت است. شما یک فرزند روزه‌دار در حال امتحان دارید و باید حسابی هوای او را داشته باشید. سعی کنید استثنائا امسال شب‌نشینی‌های طولانی مدت را فاکتور بگیرید و صرفا به حضور کوتاه در ضیافت‌های افطار خانوادگی قانع باشید. ممکن است بعضی بگویند: خب، ما به مهمانی می‌رویم و فرزندمان خانه می‌ماند و درس می‌خواند. به هزار و یک دلیل تنها‌بودن در خانه باعث عدم‌تمرکز بچه‌ها و کاهش بهروه‌وری زمانی و درسی آنها می‌شود.

• تغییر چرخه زندگی در خانه

موضوعی که اهمیت زیادی در امتحانات همزمان با ‌ماه مبارک رمضان دارد تغییر الگوی چرخه زندگی در خانه است. در حالت عادی معمولا توصیه‌ها این است که فرزندان شب‌ها به موقع بخوابند و از فرصت ابتدای صبح و طول روز برای مطالعه استفاده کنند. اما با توجه به طولانی بودن ساعات روزه در این سال‌ها و فشار گرسنگی و تشنگی، احتمالا بچه‌ها در طول روز دچار کاهش قندخون و بالطبع کاهش تمرکز و قدرت حافظه و یادگیری می‌شوند. برای اینکه بچه‌ها بهترین بهره‌وری را از زمان 24ساعته داشته باشند سعی کنید در طول ساعات روز، به‌خصوص از حوالی ظهر تا افطار، فرزندتان مشغول خواب و استراحت شود؛ یعنی به‌صورت موقت در طول‌ ماه رمضان، خواب شبانه او و حتی بقیه اعضای خانواده که شغلی در بیرون ندارند را به ساعات ظهر تا افطار تغییر دهید و از ساعات طول شب و ابتدای صبح تا ظهر که هنوز گرسنگی و تشنگی غلبه نکرده است برای مطالعه فرزندتان استفاده کنید. البته دقت داشته باشید که اگر افطاری سنگین، پرحجم و چرب برای بچه‌ها تدارک ببینید بعد از افطار، سنگین شده و توان درس خواندن نخواهند داشت. بنابراین تلاش کنید افطاری کم‌حجم و مقوی تدارک ببینید و وعده غذایی پرحجم‌تر را به آخر شب یا هنگام سحر موکول کنید. در صفحه 14 امروز توصیه های کلی در این زمینه را ارائه کرده‌ایم . همچنین با کمی جست‌وجو در اینترنت می‌توانید الگوهای مناسب تغذیه‌ای را برای تقویت بچه‌ها و نیز کاهش تشنگی در طول روز بیابید.

• یک موقعیت اورژانسی؛ باز‌کردن شرعی روزه

همه این توصیه‌ها را گفتیم که بچه‌ها بتوانند همراه با روزه‌داری و کسب فضایل معنوی، به اولویت‌های درسی و امتحاناتشان هم برسند. اما گاهی وقت‌ها بعضی از بچه‌ها شرایط جسمی خاصی دارند و از حد معمول ضعیف‌ترند یا در بعضی از روزها امتحان سخت و خاصی دارند که شرایط را ویژه و منحصر‌به‌فرد می‌کند. دین متعالی ما در چنین شرایطی راه‌های حلال و مشروعی را برای بازکردن روزه قرار داده است. هر چند به لحاظ اخلاقی و معنوی استفاده مکرر از این راه، دلچسب و مقبول نیست اما در موقعیت‌های اورژانسی معقول به‌نظر می‌رسد و باعث مدیریت همزمان عدم‌گناه در کنار رفع گشنگی و تشنگی برای بچه‌ها می‌شود. بهتر است در این زمینه به رساله عملیه یا دفاتر مرجعتان مراجعه کنید اما به‌طور خلاصه اغلب مراجع فردی را که 5/22کیلومتر از شهر خارج شده باشد را مسافر حساب می‌کنند و فرد در این شرایط می‌تواند روزه‌اش را افطار کند؛ یعنی شما می‌توانید پس از اذان صبح فرزندتان را به خارج از شهر و مسافت 5/22کیلومتری ببرید و در همان‌جا او افطار کند، سپس(تا پیش از اذان ظهر) برگردید. در این صورت روزه فرزند شما بدون هیچ عمل حرامی شکسته شده است و می‌تواند بخورد و بیاشامد. توجه داشته باشید که برای اینکه روزه خودتان شکسته نشود کافی است در مسیر رفت و برگشت و پس از خروج از مسافت شرعی شهر همچنان از خوردن و آشامیدن پرهیز کنید. در این صورت روزه شما پابرجا خواهد ماند.

• زیاد سخت نگیرید

بارها گفته‌ایم که درس خواندن لزوما هم به معنی نمره خوب گرفتن در امتحانات نیست. حالا در شرایطی که امتحانات با‌ ماه مبارک رمضان همراه شده و به نوعی امتحان معنوی فرزندتان با امتحانات درسی او همزمان شده لازم نیست زیاد مته به خشخاش بگذارید و روی عالی بودن نمرات تأکید کنید. فرایند درس خواندن و درک مطالب فرزندتان باید در طول سال تحصیلی انجام می‌شده و حالا یکی دو نمره بالا و پایین به جایی بر نمی‌خورد. اینطور نباشد که برخورد شما به‌عنوان پدر و مادر فرزندتان را به جایی برساند که برای گرفتن چند نمره بالا و پایین نسبت به انجام روزه و دیگر فرایض دینی بدبین و دلزده شود.