علیرضا اکبری، کارشناس ارشد مسایل راهبردی در گفت‌وگو با ایسنا درباره مهمترین تحولات سیاسی و منطقه‌ای و بین‌المللی ایران در سال 2019 گفت: جهان در سال ۲۰۱۹، در مسیر تحولات پر شدت اقتصادی، سیاسی و امنیتی قرار خواهد داشت. شاخص‌های اقتصادی وقوع یک رکود پر دامنه و کاهش نرخ رشد اقتصادهای بزرگ جهان را هشدار می‌دهد، از این رو نوعی بحران اقتصادی گسترده در پیش رو است.
وی در ادامه به بخش‌هایی از تحولات سال جدید میلادی در سطح بین‌الملل اشاره کرد و گفت: دو عنصر مهم انرژی (نفت) و پول (به ویژه دلار) در نوسان شدید قرار خواهند گرفت. رقابت میان ایالات متحده با قدرت‌های نوظهور، از محدوده تعرفه و تجارت، فراتر خواهد رفت. چین به پیشروی خود در محدوده‌های انحصاری تجاری و مالی آمریکا و اروپا سرعت و شدت می‌بخشد، تنش سیاسی در محیط داخلی آمریکا بر سر پرونده انتخابات و مساله روسیه، شدت خواهد یافت. کاخ سفید، به دلایل متعدد، سیاست خارجی تهاجمی‌تری را اتخاذ خواهد کرد و رشد جنبش‌های اجتماعی در غرب، به ویژه اروپا را در تنش قرار خواهد داد.
اکبری درباره تحولات در در محیط منطقه‌ای اظهار کرد: دکترین «خلاء هدایت شده» آمریکا در غرب آسیا شدت خواهد یافت. روسیه دامنه نفوذ سیاسی امنیتی و حتی نظامی خود، در اوراسیا و خاورمیانه را توسعه خواهد داد. رقابت میان مسکو و واشنگتن برای تاثیر و نفوذ بیشتر در میان قدرت‌های منطقه خاورمیانه (عربستان، ترکیه و اسراییل) شدت خواهد یافت و جریانات و گروه‌های تروریستی در خاورمیانه مجدداً احیاءِ و فعال خواهند شد.
وی گفت: رقابت سرویس‌های قدرت‌های بزرگ و منطقه، در توسعه تروریسم در حوزه نفوذ رقیب، افزایش می‌یابد و ایالات متحده تلاش خواهد کرد محیط پیرامونی امنیتی ایران را به شدت ملتهب و آلوده به منازعات محیطی کند.
این کارشناس مسایل راهبردی تصریح کرد: از طرفی چالش قانون اساسی و ساختار حاکمیت جدید در دمشق تداوم یافته و محیط سوریه کماکان امنیتی باقی خواهد ماند و تجاوزات رژیم صهیونیستی به سوریه و لبنان ممکن است به یک برخورد جدی و تنازع داغ تبدیل شود. از آنجایی که توسعه نفوذ ایران تا سواحل شرقی مدیترانه، برای رژیم اسراییل، "تهدید امنیت ملی" تلقی می‌شود شاهد همگرایی رژیم صهیونیستی با دولت‌های مرتجع عرب و عادی سازی روابط خواهیم بود. علاوه بر این منازعه در یمن کماکان تداوم خواهد یافت و عراق تحت فشار مجدد ایالات متحده و رژیم صهیونیستی قرار خواهد گرفت در عین حال چالش امنیت مجدداً در عراق شدت خواهد یافت.
اکبری درباره تحولات در حوزه ملی با اشاره به مساله برجام گفت: مساله برجام و مهار آثار تشدید تحریم‌ها، محور سیاست خارجی ایران قرار خواهد گرفت و احتمال دارد ایران برای ایجاد موازنه در مساله برجام، تصمیمات چالش برانگیزی اتخاذ کند در عین حال که رقابت امنیتی در عراق، سوریه، افغانستان، یمن و خلیج فارس، متاثر از جریان سازی اسراییلی ـ آمریکایی، محیط ملی را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
این کارشناس مسایل راهبردی گفت: صادرات نفت و درآمدهای ارزی کشور متاثر از فضای تحریم و بحران اقتصاد جهانی، در التهاب قرار خواهد گرفت.
وی ادامه داد: همچنین محیط سیاسی اجتماعی کشور در پرتو رقابت‌های انتخاباتی ملتهب و پر چالش خواهد شد.
این کارشناس مسایل راهبردی اظهار کرد: اولویت‌دارترین مساله‌ای که ایران با آن در سال جدید میلادی رو به رو خواهد بود سه مساله در محیط‌های سه‌گانه جهانی، منطقه‌ای و ملی خواهد بود.
وی با بیان این که در سطح جهانی، رقابت‌های ایالات متحده با قدرت‌های جهانی به رویکرد تهاجمی بیشتر در سیاست خارجی واشنگتن منجر خواهد شد و این امر، دکترین "خلاء هدایت شده" آمریکا در منطقه را تقویت خواهد کرد، معتقد است: افزایش حداکثر فشار بر ایران و بستن مجاری تنفسی ما (پروژه نمد مالی) می‌تواند تا مرز یک برخورد بزرگ، ادامه یابد.
اکبری چالش بعدی ایران در سطح منطقه‌ای را تشدید تنش بین قدرت‌های بزرگ در منطقه دانست و گفت: این چالش می‌تواند به سرعت به توافق بین این قدرت‌ها منجر شود. روسیه و ترکیه، استعداد و زمینه مناسبی برای مصالحه با آمریکا و اسراییل دارند. عربستان نیز در ذیل چنان تفاهمی قابل حل است.
این مقام پیشین نظامی کشور خاطرنشان کرد: هدف آمریکا، منزوی‌سازی منطقه‌ای و جهانی جمهوری اسلامی ایران و نهایتاً تجزیه ژئوپلیتیک ایران است.
وی درباره مهمترین چالش ایران در سطح ملی تصریح کرد: مساله برجام، تشدید تحریم‌ها، معضل درآمد و تبادل ارزی، چالش‌های اجتماعی، اقتصادی، محیط داخلی و رقابت‌های سیاسی ـ انتخاباتی است که دولت را در "شرایط خاص" قرار می‌دهد. این وضعیت، با تشدید شرایط امنیتی محیط خارجی و موانع تحرکات سیاست خارجی، مهمترین چالش راهبردی ما خواهد بود.
اکبری درباره راهکار عبور از موانع بر سر راه کشور در این مقولات تاکید کرد: "پیشبرد سیاست خارجی"، یک امر ثانوی و متغیر وابسته است. امر اوّلی و متغیر مستقل، "اهداف سیاست خارجی" است.
انتهای پیام
خبرنگار: زهرا اصغری
دبیر: فاطمه ابوطالبی
