خبرگزاری مهر، سرویس بین الملل- فاطمه صالحی: به تازگی انتشار اخبار تأیید نشده از سوی مراجع رسمی در خصوص اینکه ترکیه قصد دارد یک پایگاه نظامی دریایی در عمان و مشخصاً در استان «البریمی» واقع در نزدیکی مرزهای امارات بسازد بحث و جدل های فراوانی را به دنبال داشته است.
در همین خصوص یک منبع آگاه در گفتگو با الخلیج الجدید اعلام کرد که ترکیه به دنبال احداث پایگاه نظامی دریایی در عمان است و مذاکرات میان طرفین در حال انجام است اما تاکنون توافقی صورت نگرفته است.
این منبع که خواست نامش فاش نشود، افزود: هنوز مشخص نیست که این توافق همکاری نظامی شامل احداث پایگاه نظامی دریایی ترکیه در عمان را شامل می شود یا خیر اما به هر حال این یک تحول بسیار بزرگ در نقشه ژئوپلتیک شبه جزیره عرب است.
ترکیه و عمان دارای همکاری نظامی هستند و آخرین مورد آن تحویل دو قایق دریایی ترکیه به عمان در ماه می و در چارچوب توافقنامه ای بود که طرفین در سال ۲۰۱۴ امضا کردند. بر اساس این توافق، ترکیه متعهد شده ۱۴ قایق به عمان برای استفاده در گشت های فوری امنیتی تحویل دهد.
ترکیه پیش از این در قطر اقدام به ساخت دو پایگاه نظامی کرده است. اولین پایگاه ترکیه در قطر در اکتبر سال ۲۰۱۵ میلادی و در چارچوب روابط بین دوحه و آنکارا آغاز به کار کرد و در دسامبر ۲۰۱۷ با عنوان فرماندهی مشترک نیروهای قطر و ترکیه نامگذاری شد. به این پایگاه طارق بن زیاد نیز اطلاق می‌شود. دومین پایگاه نیز با نام «خالد بن ولید» آذر ماه سال ۹۸ افتتاح شد.
باید گفت پایگاه های نظامی ترکیه در دوحه و موگادیشو پایتخت سومالی مهمترین پایگاه های نظامی آنکارا در میان کشورهای عربی به شمار می رود.
ترکیه به دنبال آن است تا علاوه بر قطر، به دایره همپیمانان خود در منطقه به ویژه در جهان عرب علیه امارات و عربستان اضافه کند چرا که آنکارا در حال حاضر درگیر پرونده های رقابتی مشترک با ابوظبی به ویژه در قبال درگیری های داخلی در لیبی و نفوذ در قاره آفریقا است ترکیه تلاش کرده است طی سالهای اخیر همکاری های خود را با عمان در زمینه های نظامی و دفاعی افزایش دهد به ویژه آنکه یک یادداشت تفاهم در زمینه همکاری های نظامی میان ۲ کشور در سال ۲۰۱۱ امضا شد. در سال ۲۰۱۵ نیز ۲ طرف توافق نامه ای امضا کردند که بر اساس آن ارتش عمان ۱۷۲ خودروی زرهی از نوع های مختلف در سال ۲۰۲۰ تحویل می گیرد.
نخستین بخش از این خودروهای زرهی در سال ۲۰۱۷ به عمان تحویل داده شد. کشور عمان در سال ۲۰۱۸ در مرتبه سومین از وارد کنندگان سلاح از ترکیه قرار گرفت به طوریکه ارزش صادرات سلاح از ترکیه به عمان به بیش از ۱۵۰ میلیون دلار رسید.
در مه ۲۰۲۰ نیز عمانی ها اعلام کردند که قایق های سریع ساخت ترکیه را در چارچوب توافقنامه نظامی امضا شده میان ۲ طرف تحویل گرفته اند.
در بخش اقتصادی نیز حجم سرمایه گذاری های ترکیه در عمان به ۸ میلیارد دلار می رسد به طوریکه بسیاری از شرکت های ساخت و ساز ترکیه در عمان مشغول به کار هستند. این در حالیست که تنها ۱۰ شرکت عمانی در ترکیه مشغول به کار بوده و سهم سرمایه گذاری های آنها به ۱۰ میلیون دلار می رسد. در فوریه سال ۲۰۲۰ تبادلات تجاری میان ۲ کشور افزایش یافته و به ۴۹۰ میلیون دلار رسید.
بررسی این اعداد و ارقام نشان می دهد که ترکیه به کشور عمان به عنوان یک کشور هدف چه از لحاظ اقتصادی و چه از لحاظ صادرات سلاح و ایجاد محور ضد شیخ نشین های حوزه خلیج فارس می نگرد.
انتشار این اخبار تأیید نشده در حالی صورت می گیرد که برخی تحلیل گران عمانی معتقدند که چنین اقداماتی در راستای ضربه زدن به روابط میان عمان و کشورهای عربی صورت می گیرد چرا که قطعاً ایجاد پایگاه نظامی از سوی ترکیه در عمان خشم و نارضایتی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به ویژه امارات و عربستان را بر می انگیزد.
حال آنکه ترکیه یک همپیمان قدرتمند در این حوزه یعنی قطر دارد. آنکارا و دوحه با تقویت روابط استراتژیک خود طی سالهای گذشته تلاش کرده اند در برابر برنامه های عربستان و امارات در منطقه بایستند. این روابط از سال ۲۰۱۷ بعد از آنکه چهار کشور عربی حوزه خلیج فارس بنا به دستور ریاض روابط خود را با دوحه به بهانه حمایت قطر از تروریسم قطع کردند بیش از پیش تقویت شد به طوریکه می توان گفت وارد مرحله جدیدی از همپیمانی استراتژیک رسید.
ترکیه به دنبال آن است تا علاوه بر قطر، به دایره همپیمانان خود در منطقه به ویژه در جهان عرب علیه امارات و عربستان اضافه کند چرا که آنکارا در حال حاضر درگیر پرونده های رقابتی مشترک با ابوظبی به ویژه در قبال درگیری های داخلی در لیبی و نفوذ در قاره آفریقا است.
اگر آنکارا روند ساخت این پایگاه نظامی را در عمان آغاز کند عربستان سعودی و امارات ساکت نخواهند نشست و برای تحت فشار قرار دادن مسقط وارد عمل خواهند شد چرا که حضور نظامی ترکیه در نزدیکی مرزهای امارات را عملاً یک تهدید جدی علیه امنیت ملی خود می دانند آنکارا می کوشد از طریق ایجاد پایگاه های نظامی بیشتر در کشورهای عربی بی طرف، آنها را در عرصه رقابت با اعراب حوزه خلیج فارس به سمت خود بکشاند. ترکیه حتی در پرونده سد النهضه اتیوپی و درگیری ها میان سودان و مصر از یک سو و اختلافات با اتیوپی بر سر سهم آبی هر یک از آنها از سوی دیگر نیز ورود پیدا کرده است چرا که مصر یکی از دشمنان و رقبای سرسخت ترکیه در قاره آفریقا و موضع گیری های منطقه ای به شمار می رود.
بنابراین می توان گفت که عربستان، امارات، بحرین، مصر در محور مقابل ترکیه و قطر قرار دارند به طوریکه هر کدام از این کشورها علیه کشور مقابل در مورد پرونده های داخلی و منطقه ای موضع گیری می کند.
اخیراً نیز درگیری های شدید لفظی میان مقامات ترکیه از یک سو و امارات و بحرین از سوی دیگر به وقوع پیوسته است به طوریکه خلوصی آکار، وزیر دفاع ترکیه اعلام کرده که امارات اقدامات مُضری را در لیبی و سوریه مرتکب شده و آنکارا در زمان و مکان مناسب به آن واکنش نشان خواهد داد. وی ابوظبی را حامی سازمان های تروریستی مخالف ترکیه خوانده بود.
در هر صورت باید گفت که اگر اخبار ساخت این پایگاه نظامی تأیید شود و آنکارا روند ساخت آن را در عمان آغاز کند عربستان سعودی و امارات ساکت نخواهند نشست و برای تحت فشار قرار دادن مسقط وارد عمل خواهند شد چرا که حضور نظامی ترکیه در نزدیکی مرزهای امارات را عملاً یک تهدید جدی علیه امنیت ملی خود در سایه اختلافات موجود با آنکارا می دانند.
