علمی فناوری 09:54 - 27 تیر 1397
پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مطرح کردند
بررسی پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گویای آن است که تعداد زیادی از درخواست‌های سی‌تی اسکن بی‌مورد و بدون توجیه مناسب هستند. برای پیشگیری از سرطان‌های ناشی از تابش باید درخواست‌های بی‌مورد کاهش پیدا کند و آگاهی پزشکان در این زمینه افزایش یابد.

بسیاری از آزمایش‌های سی‌تی اسکن‌ توجیه پزشکی مناسبی ندارند

به گزارش ایسنا؛ «سی‌تی اسکن» یا «مقطع‌نگاری کامپیوتری» از پیشرفته‌ترین روش‌های تصویربرداری بدن است. در این روش بدن به صورت لایه لایه اسکن می‌شود و در نتیجه پزشکان می‌توانند با استفاده از تصاویر به دست آمده، بخش‌های درونی بدن را مشاهده کنند. دستگاه سی‌تی اسکن دارای یک حلقه است که به صورت چرخشی دور بدن بیمار حرکت کرده و با استفاده از اشعه‌ی ایکس، از مقطع عرضی بدن تصاویر کامپیوتری تولید می‌کند. از تصاویر سی‌تی اسکن برای تشخیص به موقع و موثر بسیاری از بیماری‌ها و آسیب‌ها استفاده می‌شود.

از آنجا که برای تصویربرداری در این روش از اشعه‌ی ایکس استفاده می‌شود، باید به خطرات مواجهه با این پرتوها توجه داشت. تابش پرتوهای یونیزان خطر ایجاد سرطان و مرگ و میر را افزایش می‌دهد و از سال‌ها پیش تحقیقات مختلف این موضوع را تاکید کرده‌اند.

برای جلوگیری از تابش‌های غیر ضروری یا کاهش آن‌ها در تصویربرداری سی‌تی اسکن باید دو اصل را رعایت کرد:اول اصل توجیه، به این معنا که پزشک درخواست کننده باید منافع و مضرات ناشی از انجام این آزمایش را برای بیمار در نظر بگیرد و از درخواست بی‌مورد بپرهیزد.

دوم اصل بهینه‌سازی، یعنی در هنگام انجام سی‌تی اسکن بیمار حتی‌المقدور دوز تابشی کمتری دریافت کند.

در ایران مطالعات کمی در زمینه‌ی میزان توجیه درخواست تصویربرداری سی‌تی اسکن انجام شده و به همین دلیل تعدادی از پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان میزان توجیه این آزمایش را در بیمارستان آیت‌اله کاشانی اصفهان که یکی از مهم‌ترین و شلوغ‌ترین مراکز است، مورد بررسی قرار دادند.

در این تحقیق ۸۸۸ نفر از بیمارانی که به بخش سی‌تی اسکن این بیمارستان مراجعه کرده بودند، ارزیابی شدند. اطلاعات بیماران شامل جنسیت، سن، نوع آزمون سی‌تی اسکن، علت درخواست آزمون، تخصص پزشک درخواست‌کننده و نتیجه‌ی گزارش رادیولوژیست استخراج و جمع‌آوری شد. اطلاعات هر آزمون بر حسب تعداد بیماران مرد و زن که آن آزمون را انجام داده بودند، علت درخواست و همچنین، تعداد نتایج طبیعی و غیر طبیعی به دست آمد.

نتایج طبیعی و غیر طبیعی برای هر آزمون بر اساس گزارش‌های ثبت شده توسط رادیولوژیست جمع‌آوری شد. درصد موارد مثبت (حاوی یافته‌های غیر طبیعی در تصاویر سی‌تی اسکن) برای آزمون‌های مختلف مشخص شد. سپس رابطه‌ی بین درصد موارد غیر طبیعی در آزمون‌های مختلف و تخصص پزشکان درخواست‌کننده تعیین شد تا مشخص شود وضعیت متخصصان رشته‌های مختلف در زمینه‌ی رعایت دستورالعمل‌های استاندارد درخواست‌های سی‌تی اسکن چگونه است؟

نتایج این تحقیق نشان داد که در مجموع ۷۸.۳۸ درصد از گزارش‌ها طبیعی بود و مشکل پاتولوژیکی را نشان نمی‌داد. بیشترین و کمترین درصد نتایج طبیعی به ترتیب مربوط به آزمون‌های سی‌تی اسکن مغز و سی‌تی اسکن اندام فوقانی بود و متخصصان طب اورژانس بیشترین سهم را در ارجاع بیماران به بخش سی‌تی اسکن داشتند. بیشترین درصد نتایج طبیعی (بدون مشکل پاتولوژیکی) توسط پزشکان عمومی، جراحان عمومی و متخصصان اورژانس ارجاع شده بود. همچنین بر اساس نتایج این تحقیق، درخواست آزمایش سی‌تی اسکن در این بررسی توجیه کمی داشت.

به گفته‌ی دکتر علی چاپاریان؛ دانشیارگروه تکنولوژی پرتوشناسی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و همکارانش «درصد کم موارد مثبت در آزمون سی‌تی اسکن می‌تواند به علت فقدان و یا عدم رعایت کامل دستورالعمل‌های بالینی در زمینه‌ی درخواست آزمون‌ها توسط پزشکان درخواست‌کننده و یا به علت توقعات و یا اصرار بیماران و یا همراهان‌شان از پزشکان جهت انجام آزمون‌ها باشد. بنابراین، جهت کاهش خطرات ناشی از انجام آزمون‌های سی‌تی اسکن، باید درخواست‌های ارائه شده دارای توجیه و مبتنی بر شواهد بالینی و منطبق با دستورالعمل‌های بالینی مرتبط باشد.»

نتایج این پژوهش در آخرین شماره‌ی «مجله دانشکده‌ی پزشکی اصفهان» (تیرماه ۱۳۹۷) به چاپ رسیده است.

در این مقاله محققان بیان کردند که افزایش تعداد آزمون‌های سی‌تی اسکن منجر به افزایش احتمال ابتلا به سرطان‌های مرتبط با تابش در آینده خواهد شد. دکتر چاپاریان و همکارانش برای پیشگیری از این مشکل بیان کردند: «لازم است درخواست‌های بی‌مورد و فاقد اندیکاسیون در جهت کاهش دوز تابشی جامعه، کاهش یابد. همچنین، باید آگاهی پزشکان درخواست‌کننده از طریق کارگاه‌های آموزشی و یا دوره‌های بازآموزی افزایش پیدا کند.»

انتهای پیام


9845507
 
پربازدید ها
پر بحث ترین ها

مهمترین اخبار علمی فناوری

علمی فناوری
«باشگاه خبرنگاران» معاون وزارت آموزش و پرورش از پرداخت بخشی از مطالبات معلمان از جمله ۳ ماه حق‌التدریس معلمان خبر داد.
علمی فناوری
«باشگاه خبرنگاران» سخنگوی وزارت آموزش‌وپرورش گفت: برگزاری امتحان شبه نهایی غیرقانونی نیست و برای تقویت دانش آموزان برگزار می‌شود.
علمی فناوری
«باشگاه خبرنگاران» خبر طراحی و ساخت ربات‌های هوشمند پستی توسط محققان دانشگاه شریف در نشریه معتبر جهانی پست منتشر شد.
علمی فناوری
«باشگاه خبرنگاران» احمدی لاشکی با اشاره به اینکه معلمان هر سه سال یکبار ارزیابی می‌شوند، گفت: اعتراض‌های حدود ۲۷۲ هزار معلم در موضوع رتبه‌بندی بررسی و پذیرش شد.
علمی فناوری
«باشگاه خبرنگاران» احمدی لاشکی با اشاره به اینکه معلمان هر سه سال یکبار ارزیابی می‌شوند، گفت: اعتراض‌های حدود ۲۷۲ هزار معلم در موضوع رتبه‌بندی بررسی و پذیرش شد.
علمی فناوری
«باشگاه خبرنگاران» رئیس سازمان اورژانس کشور از آماده‌باش کامل مراکز اورژانس درپی احتمال وقوع سیل در چندین استان خبر داد.
علمی فناوری
«باشگاه خبرنگاران» معاون بهداشت وزارت بهداشت گفت: ارتقای سواد سلامت سبب تقویت خودمراقبتی افراد می‌شود.
علمی فناوری
«باشگاه خبرنگاران» وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: داده‌های فضایی می‌تواند راهگشا باشد، امروز شاهدیم که کشور‌های صاحب فناوری داده‌های خاص را در اختیار ما قرار نمی‌دهند به همین دلیل هم هست که ما باید خودمان به دنبال آن برویم.
علمی فناوری
«باشگاه خبرنگاران» معاون آموزشی دانشگاه پیام نور از رشد ۱۸ درصدی پذیرفته شدگان کارشناسی تکمیل ظرفیت ۱۴۰۲ این دانشگاه خبر داد.
علمی فناوری
«باشگاه خبرنگاران» مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت نکات تغذیه‌ای در مورد روزه داری مبتلایان به چربی خون را تشریح کرد.

مشاهده مهمترین خبرها در صدر رسانه‌ها

صفحه اصلی | درباره‌ما | تماس‌با‌ما | تبلیغات | حفظ حریم شخصی

تمامی اخبار بطور خودکار از منابع مختلف جمع‌آوری می‌شود و این سایت مسئولیتی در قبال محتوای اخبار ندارد

کلیه خدمات ارائه شده در این سایت دارای مجوز های لازم از مراجع مربوطه و تابع قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد.

کلیه حقوق محفوظ است