برنامه پنجم توسعه کشور نیز از سال 90آغاز شده است و با گذشت تقریبا 2سال و نیم از آن هنوز اهداف پیش‌بینی شده در آن به‌ویژه در عرصه بافت‌های فرسوده کشور محقق نشده است.

از طرفی سال‌هاست که شهرداری تهران از دولت‌های وقت خواستار تشکیل ستاد وی‍ژه‌ای به‌منظور ساماندهی بافت‌های فرسوده و توجه جدی‌تری به این مشکل شده است. هفته گذشته سرانجام مطالبه 10ساله شهرداری تهران به نتیجه‌رسید و دولت ستاد ملی نوسازی بافت فرسوده را تشکیل داد که ریاست آن به‌عهده رئیس‌جمهور است.

72هزار هکتار بافت فرسوده در شهرهای کشور وجود دارد که توجه به نوسازی آن از وظایف دولت و شهرداری‌هاست. وجود چنین حجمی از بافت فرسوده در کشور زلزله خیزی مانند ایران می‌تواند زنگ هشداری جدی برای تهدید سلامت و امنیت زندگی شهروندان کشور باشد. سال85 وقوع زلزله‌ای در شهرستان بم، باعث از بین رفتن بیش از 80درصد بافت شهری آن شد و درواقع یک فاجعه انسانی رخ داد. بی‌توجهی دولت به اجرای بندهای برنامه پنجم توسعه به‌ویژه در زمینه نوسازی بافت فرسوده، احتمال بروز چنین اتفاقات ناگواری را در آینده بسیار زیاد کرده‌است.

به گفته عبادالله فتح اللهی، مدیرعامل سازمان نوسازی شهرداری تهران، این سه‌شاخصه تعریف‌شده نمی‌تواند شاخص‌های گویایی در هدایت عملیات سازمان‌ها باشد و از آنجایی که هدفگذاری و اولویت اولیه ما در نوسازی حفاظت از جان انسان‌ها و انجام اقدامات پیشگیرانه به‌منظور پرهیز از وقوع فاجعه ملی در هنگام بروز زلزله است، مجبوریم از بسیاری از ایده‌آل‌ها صرف‌نظر کنیم و تنها حفظ جان انسان‌ها را مدنظر قرار دهیم.

در حال حاضر تهران با داشتن 4400هکتار بافت فرسوده غیرتاریخی در رتبه اول شهرهای دارای بافت فرسوده قرار داد و با توجه به فعالیت گسترده سازمان نوسازی بافت فرسوده پایتخت و اعمال سیاست‌های تشویقی، روند نوسازی بافت فرسوده دراین شهر به رقم 10درصد نزدیک شده است. این در حالی است که در بسیاری از شهرهای کشور، هنوز شهرها فاصله زیادی با نوسازی 10درصدی بافت فرسوده دارند. عمده این مشکل ناشی از نبود اعتبار و بودجه کافی است و سیاست‌های تشویقی دولت نیز اسیر روند بوروکراتیک اداری است.

فتح اللهی با اشاره به نوسازی حدود 144هزار واحد مسکونی توسط مردم در پایتخت که به واسطه ارائه بسته‌های تسهیلات تشویقی مصوب شورای اسلامی شهر تهران با هدف اولیه مقاوم‌سازی،‌ نوسازی شدند، گفت: این نوسازی با کسری زیرساخت‌ها و خدمات آینده مواجه است که خوشبختانه شهرداری و شورای اسلامی شهر نیز تدابیری برای پاسخگویی به این خلأ موجود اتخاذ کرده‌اند.

مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران ابراز امیدواری کرد که در بودجه 94که ظرف چند روز آتی تقدیم مجلس خواهد شد شاهد اختصاص ردیف‌بودجه‌ای برای عملی شدن مسئولیت‌پذیری دستگاه‌های اجرایی ذی مدخل در امر نوسازی باشیم.

براساس ماده 13قانون حمایت از احیا، بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری مصوب 29دی‌ماه سال89 مجلس شورای اسلامی، دولت مجاز است سالانه 10هزار میلیارد ریال برای احیا، بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری در بودجه سنواتی کل کشور پیش‌بینی کند. اما هم‌اکنون با تشکیل ستاد ملی نوسازی بافت‌های فرسوده به ریاست رئیس‌جمهور، انتظار تحرک جدی‌تر در بافت‌های ناپایدار شهری وجود دارد.

تهران با داشتن بیش از 4400هکتار بافت فرسوده در جایگاه اول کشوری قرار دارد. البته مساحت بافت فرسوده تهران تا چندی پیش 3هزار و 200هکتار اعلام می‌شد که با فرایند تدقیق و تهیه طرح جامع و تفصیلی، مساحت بافت فرسوده تهران به بیش از 4هزار و 400هکتار رسید.تبریز دومین شهر ایران است که دارای بیشترین بافت فرسوده شهری است. این شهر با داشتن بیش از 2هزار و 552هکتار بافت فرسوده شهری در جایگاه دوم آسیب پذیری قرار دارد و 3/5درصد از کل مساحت بافت فرسوده کشور را نیز داراست.مساحت بافت‌های فرسوده مشهد نزدیک به 2هزار و 292هکتار و مقام سوم کشور در حوزه بافت‌های فرسوده را داراست، که در فضای بافت فرسوده مشهد 519هزار و 852نفر زندگی می‌کنند.براساس مصوبه شورای‌عالی شهرسازی، مساحت بافت فرسوده غیرتاریخی اصفهان 2هزار و ۱۵۷ هکتار است، اما مجموع بافت فرسوده اصفهان بیش از 4هزار هکتار است که شامل بافت‌های تاریخی ارزشمند نیز می‌شود.