به گزارش گروه بین الملل فرهنگ نیوز، مرگ ملا محمد عمر رهبر گروه طالبان و انتشار برخی اخبار مبنی بر مرگ احتمالی جلال الدین حقانی زمینه ایجاد تزلزل فکری در میان تمامی ستیزه جویان و عناصر وابسته به طالبان را فراهم آورده است. فقدان نفوذ و کاریزمای بالای ملا اختر محمد منصور رهبر جدید طالبان نسبت به ملا عمر در کنار در پیش بودن مذاکرات صلح با دولت افغانستان بر تشویش درونی طالب ها افزوده است. شماری از رهبران تندرو طالبان هم چون قیوم ذاکر، ملا یعقوب فرزند ملا عمر و ملا عبدالغنی برادر نسبت به وفاداری ملا منصور به تداوم جهاد ابراز نگرانی کرده و تلویحا او را متهم به سازش کاری نموده اند. از همین روست که بلافاصله با انتخاب ملا اختر محمد منصور به عنوان رهبر طالبان وی در یک پیام صوتی که به او نسبت داده شده اعلام کرده است که مذاکرات صلح تبلیغات دشمنان است و طالبان تا استقرار یک نظام اسلامی به جهاد در افغانستان ادامه خواهد داد.
انتشار خبر مرگ ملا عمر و انتخاب ملا منصور به عنوان جایگزین وی بر دامنه شکاف ها میان طالب ها نسبت به استراتژی آینده آن ها در قبال فرایند گفتگوها با دولت مرکزی کابل افزوده است.
با این حال آگاهان بر این باورند که تشدید حضور داعش در افغانستان در کنار سیاست ناموفق طالب ها در طول سال ها نبرد و هم چنین اعمال فشارهای پاکستان بر این گروه نهایتا رهبران طالب را به سوی مذاکره با دولت افغانستان سوق خواهد داد.
در میان دو شخصیتی که به عنوان معاونان ملا منصور معرفی شده اند نام یک تن بسیار آشناست، سراج الدین حقانی. او که فرزند جلال الدین حقانی رهبر شبکه حقانی است از عناصر فعال در میان تروریست های حاضر در افغانستان است که با بیمار بودن پدر عملا قدرت مطلقه را در شبکه حقانی از آن خود نموده است.
برخی منابع از مرگ جلال ادین حقانی خبر داده و برخی او را بیمار توصیف کرده اند، در هر دو حال می توان ادعا کرد که قدرت مطلقه شبکه حقانی در اختیار سراج الدین حقانی پسر اوست.
در رابطه با اهمیت شبکه حقانی و نقش آن سخن ها گفته شده است. به گزارش فارین پالیسی شبکه حقانی یک گروه مرتبط با القاعده است که فرماندهان ارتش آمریکا آن ها را به عنوان خطرناک ترین دشمن خود در میدان نبرد توصیف می کنند. شبکه حقانی نخستین گروهی بود که به طور پیوسته از تاکتیک حملات بمب گذاری انتحاری در افغانستان استفاده می کرد و بسیاری از حملات خونین را در طول جنگ طولانی مدت در این کشور به اجرا در آورد که از جمله آن ها می توان به بمب گذاری سال 2009 در یک مقر سیا در شرق افغانستان اشاره کرد که طی آن هفت پرسنل اطلاعاتی آمریکایی کشته شدند. این حمله یکی از مرگبارترین حملات بر ضد سازمان جاسوسی سیا در طول چند دهه اخیر به شمار می رفت. مقامات آمریکایی شبکه حقانی را مسئول کشتار صدها نظامی آمریکایی و نیز هزاران نظامی افغان می دانند. وزارت امور خارجه امریکا نیز نام سراج الدین حقانی را در فهرست تروریست های جهانی قرار داده و به ازای هر گونه اطلاعاتی که به بازداشت یا مرگ وی منتهی شود پاداش نقدی هفت میلیون دلاری تعیین کرده است. حمله به هتل اینترکنتیننتال کابل، در ماه ژوئن ۲۰۱۱، حمله به سفارت آمریکا در کابل در ماه سپتامبر ۲۰۱۱ و همچنین حمله هم زمان به چند هدف مهم در شهر کابل در سال ۲۰۱۲ از دیگر اقداماتی است که گروه حقانی مسئولیت آن ها را به عهده گرفته و مقام های ناتو و افغان نیز گفته اند که این حملات کار گروه حقانی بوده است.
اعطای معاونت سرکردگی طالبان به سراج الدین حقانی بیش از پیش از ارتباطات تنگاتنگ این شبکه با طالبان پرده برداشت با این حال سراج الدین حقانی تاکنون هیچ نشانه ای دال بر آمادگی برای پذیرش مذاکرات صلح نشان نداده است و بعید به نظر می رسد به مردان تحت فرماندهی خود دستور دهد در آینده نزدیک سلاح های خود را بر زمین بگذارند.
از سراج الدین حقانی به سان تبهکاری نام برده می شود که برای دستیابی به اهدافش هر راهی را اعم از قاچاق، قتل، غارت و... را مشروع می داند.
منابع آگاه دو احتمال را در رابطه با وضعیت جلال الدین حقانی بیان کرده اند. برخی منابع از مرگ او در سال کذشته در یکی از ولایت های افغانستان خبر داده و برخی دیگر او را به شدت بیمار عنوان کرده اند. در خبرنامه‌ای که از سوی گروه طالبان منتشر شده است آمده که رهبر شبکه حقانی قبلا بیمار بوده و حالا وضعش بهتر شده است. در هر دو صورت می توان مدعی شد که سراج الدین حقانی که تحصیلات خود را در پاکستان تمام کرده و ارتباط بی نظیری با آی اس آی (سازمان اطلاعات ارتش پاکستان) هم اکنون همه کاره شبکه حقانی است. ظهور و پیشرفت حقانی جوان در صفوف طالبان، برای هم واشنگتن و هم کابل پرسش های راهبردی دشواری را ایجاد کرده است: آیا به امید در حاشیه قرار گرفتن حقانی به نفع آن دسته از مقامات شبه نظامی که خواهان مذاکره برای بر زمین گذاردن سلاح هایشان هستند، باید مذاکرات ادامه یابد یا باید تلاش ها برای کشتن جنگجویان طالبان و شبکه حقانی و مختل کردن و قطع خطوط تدارکاتی آنان از کشور همسایه پاکستان، ادامه یابد یا حتی تشدید شود.
تصویر فوق سراج الدین حقانی را در کنار پدرش نشان می دهد. پیشتر نصیر الدین و بدرالدین حقانی دو عضو خانواده در حملات آمریکایی ها به قتل رسیده اند.
در رابطه با سراج الدین حقانی و ویژگی های شخصیتی وی سخن ها گفته شده است، برخی او را به مراتب تندرو تر از اسلافش می نامند. حسین حقانی سفیر سابق پاکستان در آمریکا، سراج الدین حقانی را آمیزه ای از مشخصات « تونی سوپرانو و چگوارا » توصیف می کند ، یک نظریه پرداز که مایل است با مشارکت در فعالیت های مجرمانه مانند قاچاق مواد مخدر و آدم ربایی و باج خواهی، منابع مالی لازم را برای عملیات نظامی خود تامین کند. وی می افزاید:« اگر به حقانی بگویید چرا در این فعالیت های مجرمانه شرکت دارد خواهد گرفت اگر هروئین می فروشیم این هروئین در غرب مورد استفاده قرار خواهد گرفت و این کار به نابودی دشمن در خانه کمک می کند. و اگر ما غیر نظامیان را به اسارت می گیریم و به ازای آزادی آنها باج می گیریم، این پول به خرید سلاح کمک می کند . سراج الدین هیچ شباهتی به پدرش ندارد که یک مبارز بزرگ و معروف اسلامگرا بود. وی در واقع هدایت یک شبکه تبهکاری را بر عهده گرفته است.»
روابط شبکه حقانی با آمریکایی ها همواره تیره نبوده و طرفین در دهه هشتاد میلادی بسانی متحدی در کنار یکدیگر به مقابله با زیاده خواهی های شوروی می پرداختند. گفته می شود که در سال 1987 سناتور جمهوریخواه چارلی ویلسون به شرق افغانستان سفر کرد و چهار روز میهمان جلال الدین حقانی بود. حقانی بزرگ همچنین از روابط بسیار استثنایی و نزدیک با سیا برخوردار بود که این روابط سیل کمک های مالی و تسلیحات از جمله موشکهای دوش پرتاب استینگر را برای جنگجویان حقانی به همراه داشت ، موشک هایی که دهها هواپیمای شوروی را سرنگون کرد.
بنابر برخی از شواهد یاد شده شماری از تحلیل گران افغانستان با استناد به پیشینه همکاری آمریکایی ها با شبکه حقانی بر این باورند اعطای برخی حقوق و امتیازات به سراج الدین حقانی در مسیر گفتگو ها می تواند زمینه جلب رضایت او را فراهم آورد. با روی کارآمدن ملا اختر محمد منصور در راس رهبری طالبان که به عنوان شخصیتی میانه رو در میان امرای طالبان شناخته می شود بر احتمال به سرانجام رسیدن گفتگوهای صلح افزوده شده است.
بدون تردید حضور یا عدم حضور شبکه حقانی در فرایند صلح افغانستان نقش بسزایی در پایداری هر گونه توافقی در آینده خواهد داشت.
به باور ناظرین منطقه نقش سراج الدین حقانی در این مسیر بسیار حیاتی است. نزدیکی مفرط وی با پاکستان برخی را به این نظر رسانده که حمایت اسلام آباد از مذاکرات صلح میان طالبان و دولت افغانستان نهایتا سراج الدین را متقاعد به حضور در فرآیند صلح خواهد کرد. با این حال شماری از ناظران که همواره با بدبینی مطلق به سیاست های پاکستان در قبال افغانستان می نکرند نسبت به موافقت سراج الدین اظهار تردید کرده و می گویند پاکستان از سویی طالبان را جلو فرستاده تا صداقت خود را نشان دهد اما از سویی دیگر با ممانعت از حضور شبکه حقانی شرایط بقای تروریست های سلفی در افغانستان را جهت بهره برداری از آن ها در آینده فراهم می نماید.
روابط حسنه شبکه حقانی با لشکر طیبه به عنوان یکی از گروه های تندرو سلفی موجود در پاکستان که تا کنون عملیات هایی را علیه هندوستان مرتکب شده است موجب افزایش این احتمال شده است که پاکستان رضایت قلبی از وقوع صلح در افغانستان نداشته و می خواهد با استفاده از گروه های سلفی امتیازهای لازم را از دو همسایه خود ( هند و افغانستان ) کسب نماید. بنابر اسناد سازمان سیا شبکه حقانی در طول دو دهه اخیر با دستگاه قدرتمند اطلاعاتی و جاسوسی اینترسرویس پاکستان مناسبات بسیار نزدیکی برقرار کرده بود و آن ها نیز کمک های تسلیحاتی ،پولی و آموزشی در اختیار این شبکه قرار داده اند. این گروه هم چنین خاک پاکستان را مامنی برای خود محسوب می کند و جنگجویان حقانی به راحتی برای طراحی حملات به این کشور می رفتند و سپس برای اجرای عملیات در خاک افغانستان ار مرز عبور می کردند.
6846591
