فرهنگی‌هنری 15:33 - 15 مهر 1394
در نخستین نشست حافظ‌شناسی مطرح شد:
یک عضو هیأت علمی دانشگاه گفت: عشق، حافظ را بزرگ کرده به ابدیت رسانده است و هاله‌ای از ابدیت بر او پوشانده است و مفاهیم ادبی او را ابدی کرده و باعث شده که فراموش و کهنه نشود.

عصاره تمام ادبیات غنایی دنیا "دوستت دارم" است

دکتر بهادر باقری همچنین معتقد است که عصاره تمام ادبیات غنایی دنیا "دوستت دارم" است.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه البرز، این استاد دانشگاه روز گذشته (14مهر) در نخستین نشست از سلسله‌ نشست‌های حافظ‌شناسی «حضور خلوت اُنس» که به همت اداره فعالیت‌های دینی، ادبی و هنری جهاد دانشگاهی البرز در دانشگاه خوارزمی برگزار شد،گفت:در این سلسله نشست‌ها فرصت مغتنم و ارزشمندی به دست آمده تا در حضور خلوت انس و در محضر حافظ؛ یکی از بزرگ‌ترین شاعران جهان، کسب فیض کنیم و آمده‌ایم که حافظ سخن بگوید و ما بشنویم و سعی کنیم حافظی را که شعرش به ما می‌گوید، بشناسیم؛ نه آن حافظی را که افسانه‌ها، حاشیه‌ها و حافظ‌پرستی و حافظ‌ستایی مطلق تعریف می‌کنند و برای شناخت حافظ تلاش می‌کنیم؛ آن طور که از خواندن شعرهایش از ما برمی‌آید.

عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی با طرح این پرسش که چرا حافظ این‌قدر برای ما عزیز، عظیم و محترم است، افزود: چرا امکان دارد در خانه‌هایمان شاهنامه و مثنوی معنوی نداشته باشیم اما دیوان حافظ در هر خانه‌ی ایرانی هست و چرا حافظ را محرم اسرار خود می‌دانیم و گاه در تردیدهای زندگی می‌خواهیم که ما را راهنمایی کند؟ در این نشست‌ها می‌کوشیم در حد فرصت و توان به این سوال‌ها پاسخ بدهیم.

باقری با خواندن شعری از حافظ ادامه داد: بر سر تربت ما چون گذری همت خواه /که زیارتگه رندانِ جهان خواهد بود" حافظ می‌دانسته چه کار کرده و چه جایگاهی دارد که خاک او در آینده زیارتگاه مردمانی نه تنها از شیراز و عراق و ایران بلکه مردمانی از سرتاسر جهان خواهد بود که پای سخن او می‌نشینند و گوته شاعر آلمانی با این که فقط ترجمه‌های شعر حافظ را خوانده چنان شیفته او می‌شود که یک دیوان می‌نویسد به نام "دیوان شاعر شرقی از شاعر غربی" و در آن تماماً با حافظ سخن می‌گوید و او را می‌ستاید و از عظمت، جذابیت شعر او و از محبوبیت او سخن می‌گوید.

نویسنده کتاب "فرهنگ شرح‌های حافظ" گفت: اگر از حافظ بپرسیم دلیل این همه محبوبیت چیست؟ بهترین پاسخی که به ما می‌دهد این است که این جذابیت و محبوبیت و حال و هوای ویژه شعر من، لطف خداست و همان طور که در قرآن کریم می‌خوانیم"هذا من فضل ربی"، "حسد چه می‌بری ای سست نظم بر حافظ/ قبول خاطره و لطف خدادادست". در بین این همه نقاش فقط یکی استاد فرشچیان می‌شود؛ اگر همه نقاشان مانند استاد فرشچیان بودند که دیگر مینیاتور این‌قدر جذابیت نداشت و این، لطف ویژه‌ای است که خداوند در حق برخی از بندگانش دارد و این یک جذابیت و برجستگی ویژه دارد و حافظ خدا را به خاطر این نعمت شکر می‌کند. "شکر خدا که از مدد بخت کارساز/ بر منتهای همت خود کامران شدم" و بر آنچه می‌خواستم، دست یافتم.

این استاد ادبیات با اشاره به طبع بلند شاعران خاطرنشان کرد: در مثنوی و غزلیات شمس حتی یک بیت از پشیمانی، اندوه و ای کاش دیده نمی‌شود، ملاحظه می‌شود که چقدر پُر و بامعنا و هدفمند زندگی کرده، چقدر به خواسته‌های خود رسیده که هیچ‌گونه اندوهی در شعرش به چشم نمی‌خورد و در مورد ما آدم‌های معمولی مولانا چه زیبا گفته: "نیم عمرت بر پریشانی گذشت/ نیم دیگر بر پشیمانی گذشت" نصف عمر پریشان بودی و نیم دیگر افزون بر پریشانیت پشیمان بودی؛ پس چه وقت زندگی کردی و معنای زندگی را فهمیدی؟ و چه زمانی بهجت و گشاده‌دلی عشق را چشیدی و بزرگ شدی؟ "حافظ از مشرب قسمت گله ناانصافیست/ طبع چون آب و غزل‌های روان ما را بس". حافظ اشاره می‌کند که درست است که مال و منال ندارم اما طبع شعری دارم که دیگران از آن بی‌بهره‌اند.

دانشیار دانشگاه خوارزمی گفت: عشق، حافظ را به این جا رسانده و او را بزرگ کرده، به ابدیت رسانده است و هاله‌ای از ابدیت بر او پوشانده است و مفاهیم ادبی او را ابدی کرده و باعث شده که فراموش و کهنه نشود. "تیر عاشق‌کُش ندانم بر دل حافظ که زد/ این‌قدر دانم که از شعر ترش خون می‌چکید".

باقری با تاکید بر معانی متفاوت عشق ادامه داد: عشق گاهی از زبان یک شاعر فرزانه همچون حافظ بیان می‌شود: "هرگزم نقش تو از لوح دل و جان نرود/ هرگز از یاد من آن سرو خرامان نرود/ از دماغ من سرگشته خیال دهنت/ به جفای فلک و غصه دوران نرود/ آن چنان مهر توام در دل و جان جای گرفت/ که اگر سر برود از دل و از جان نرود" و عجیب است که خود حافظ می‌گوید از هر کس می‌شنوم که این عشق را یک جور معنی کرده است: "یک نکته بیش نیست غم عشق و این عجب/ وز هر زبان می‌شنوم نامکرر است".

او در بخش دیگری از سخنانش تاکید کرد: عشق هم دل را بزرگ می‌کند و هم به کلام عاشق روح و ریحان، طپش و والایی می‌دهد، یک آدم عادی عاشق با آدم عاقل متفاوت است و چیزهایی را چشیده است که آدم عاقل متوجه نمی‌شود و به قول مولانا: "من گنگِ خواب دیده و علم تمام کر/من عاجزم زگفتن و خلق از شنیدنش" و در واقع می‌توان گفت حیاتی که حافظ پیدا کرده از عشق است و این عشق بعضی‌ها را ساکت می‌کند و برخی‌ها مثل بلبل شروع به چهچه زدن می‌کنند.

باقری با اشاره به این‌که عصاره تمام ادبیات غنایی دنیا "دوستت دارم" است، افزود: به قول آدونیس شاعر معاصر عرب اگر تمام سیاستمدران جهان یک حرف بزنند دنیا بهشت می‌شود. اما اگر تمام هنرمندان جهان یک حرف بزنند دنیا تبدیل به جهنم می‌شود، چرا که قرار است هنر متنوع باشد. وقتی در شعر حافظ تنفس می‌کنی هر غزلی عطر دیگری دارد، انگار یک مغازه عطرفروشی است و تو نمی‌دانی کدام عطر را انتخاب کنی.

وی گفت: همیشه به دانشجویان رشته ادبیات می‌گویم که قدر این رشته را بدانید؛ چرا که شما به یک مهمانی و شب شعر دعوت شده‌اید که مهمانانش حافظ و سعدی و مولانا، خیام و... هستند تا روح شما شاداب شود.

باقری تصریح کرد: افلاطون در رساله‌های خود معتقد است که "اساس هنر، الهام خدایان است"، هنر دست خود هنرمند نیست، سخنی که از روی اراده باشد نظم است نه شعر. اما آن چیزی که با شنیدنش حال انسان منقلب می‌شود، شعر است؛ حتی اگر قافیه نداشته باشد. افلاطون اعتقاد دارد که "خدایان به کاهنان، پیامبران، شاعران و دیوانگان الهام می‌کنند" و ما به اندازه ظرفیت خودمان از شعر الهام می‌گیریم و با آن ارتباط برقرار می‌کنیم. به واقع هر کس به اندازه ظرفی که دارد آبی بر می‌دارد و در ادبیات عرفانی ما نیز این نظریه الهام خیلی مهم است. عرفا نیز می‌گویند این حرف‌ها، حرف ما نیست، «او» بر زبان ما جاری کرده است.

این مدرس دانشگاه گفت: گاه شعرِ آماده به شاعر الهام می‌شود. حافظ شاعری است که الهام را گرفته و بعد آن را پرورده و این فرق شعر حافظ و مولوی است؛ مولوی شعرش مثل جنگل آمازون است، وحشی است و آدم‌های آن گاه هیچ خبری از تمدن بشری ندارند اما شعر حافظ مانند یک پارک آرایش شده و مهندسی شده است و الهامش عریان و وحشی به ما تحویل نشده است و این کلام، آدم را سحر می‌کند. گاه نیز شاخک‌های حسی ما ضعیف است وگرنه کلام خوب قادر است آدم را بکشد، علی(ع) در توصیف پرهیزکاران به همام طوری از کلام قوی و سحرانگیز استفاده کرد که همام پس از شنیدن توصیف پرهیزکاران جان داد.

باقری در پایان با اشاره به کارکرد ادبیات یادآور شد: یکی از کارکردهای ادبیات این است که شما را به تجربه‌هایی که مال آدم‌های معمولی نیست، دعوت می‌کند؛ آدم‌های والا و سوخته و آدم‌هایی که ادعا می‌کنند "دوش دیدم که ملائک در میخانه زدند" و ما به این شعرها نیاز داریم. شعرها دنیای ما را رنگی و از دودزدگی دور می‌کند و روزمرگی‌ها را جان دوباره می‌دهد. دل‌های ما گاه ملول می‌شود و باید برای دلمان حکمت، سخن زیبا و جملات دل‌نشین پیدا کنیم و دل را زنده کنیم و به آن طراوت بدهیم. گاه یک بیت سعدی یک سال انسان را مست می‌کند؛ چرا که درصد غنای اشعارش بسیار بالاست.

انتهای پیام


7174194
 
پربازدید ها
پر بحث ترین ها

مهمترین اخبار فرهنگی‌هنری

فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» رئیس رسانه ملی با جمعی از شاعران و نویسندگان کشور دیدار کرد و توجه به اعتلای فرهنگ غنی ایران را در زمره رئوس برنامه‌های تحولی صداوسیما برشمرد.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» هشتمین روز از نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم با بالاترین حجم از استقبال مردم نسبت به روز‌های گذشته مواجه بود و فعالیت بخش بین‌الملل نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم به اتمام رسید.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» حجت‌الاسلام یعقوبی گیلانی گفت: حضرت محمّد مصطفی (ص) الگو و شاخصه‌ی اصلی انسان قرآنی است که همه زندگی ایشان را قرآن کریم فرا گرفته است.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» ستاد خدمات سفر در سه اطلاعیه اسامی استان‌های دارای آمادگی برای میزبانی از مسافران نوروزی در موج دوم سفر‌های نوروزی را اعلام کرد.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» مدیرکل فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه از حضور ۶ میلیون و ۸۰۰ هزار زائر طی نوروز ۱۴۰۳ در بقاع متبرکه خبر داد.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» مراسم تجلیل از خادمان قرآنی به رسم هر ساله در نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم با حضور رئیس جمهور شنبه در مصلی امام خمینی (ره) برگزار می‌شود.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» مجموعه نمایشی «اعتبار» با هنرنمایی رضا توکلی، نیما شاهرخ شاهی، افسانه ناصری، غلامرضا اوصانلو از جمعه ساعت ۱۹ پخش و روز بعد ساعت ۱۰:۴۰ بازپخش می‌شود.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» یکی از آن مساجدی که به دستور امام زمان (عجّ) ساخته شده، مسجد مقدس جمکران است که دارای اهمیت و جایگاهی بزرگ در میان مردم است.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» دختر سعید راد بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون، آخرین وضعیت این هنرمند در بیمارستان را تشریح کرد و از ادامه بستری او در بیمارستان خبر داد.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» حجت‌الاسلام حسینی نیشابوری گفت: دشمنان اصرار دارند بگویند قرآن اولویت جمهوری اسلامی و مردم ایران نیست.

مشاهده مهمترین خبرها در صدر رسانه‌ها

صفحه اصلی | درباره‌ما | تماس‌با‌ما | تبلیغات | حفظ حریم شخصی

تمامی اخبار بطور خودکار از منابع مختلف جمع‌آوری می‌شود و این سایت مسئولیتی در قبال محتوای اخبار ندارد

کلیه خدمات ارائه شده در این سایت دارای مجوز های لازم از مراجع مربوطه و تابع قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد.

کلیه حقوق محفوظ است