خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- ونوس بهنود: در ماه‌های اخیر شهروندان اردبیلی به کررات نام رود ارس را در اخبار مرور کرده‌اند. رودخانه‌ای پر آب که با کسر ناعادلانه حق آبه استان اردبیل به یکی از سوژه‌های خبری تبدیل شده است.
با این وجود ارس یکی از رگه‌های حیاتی کره زمین است که استان‌ها و حتی کشورهای متعددی را از مواهب خود بهره‌مند ساخته و به عنوان یکی از ظرفیت‌های شاخص گردشگری طبیعی و تاریخی استان اردبیل کمتر از آن یاد می شود.
آثار متعددی پیرامون این رودخانه موجود است که نشان می‌دهد باید برنامه‌ریزی جامعی برای تقویت گردشگری آن صورت گرفته و مسئولان استانی از این ظرفیت حتی برای توسعه تعاملات برون‌مرزی بهره گیرند.
تفرجگاه ساحلی ارس در ۲۵۰ هکتار
به گفته رئیس میراث فرهنگی پارس‌آباد رودخانه پرآب ارس آثار تاریخی متعددی را پیرامون خود داشته و از جمله می‌توان به تالاب دوز کندی و چهل‌پله دوزکندی دو اثر ثبت ملی اشاره کرد.
صیاد اسماعیلی در گفتگو با خبرنگار مهر تصریح کرد: علاوه بر این تفرجگاه ساحلی ارس در ۲۵۰ هکتار واقع شده و همه ساله خیل عظیمی از گردشگران از این منطقه بازدید می‌کنند.
وی با بیان اینکه رودخانه ارس یک ظرفیت گردشگری مرزی است، اضافه کرد: توسعه زیرساخت‌های گردشگری این منطقه نیازمند حمایت است.
اَرَس(در ترکی آذربایجانی:آراز و Araz - در زبان ارمنی:آراکس، Արաքս) نام رودخانه‌ای نسبتاً پرآب و خروشان است که از کوه‌های بینگول منطقه آناتولی ترکیه سرچشمه گرفته و در مرز ترکیه و ارمنستان به رود آرپا چای پیوسته و سپس مرز مشترک نخجوان را بطول ۱۱ کیلومتر ترسیم کرده و پس از گذر از مرز ایران و نخجوان، از مرز میان ایران و ارمنستان عبور کرده و دوباره مرز مشترک میان ایران و جمهوری آذربایجان را شکل داده و در منتهی‌الیه شمالی استان اردبیل (شهرستان پارس‌آباد) وارد جمهوری آذربایجان شده و به رودخانه کورا می‌ریزد.
این رود پرآب بر خلاف اظهارات ذکر شده تاکنون به عنوان یک جاذبه برجسته گردشگری شناخته نشده است و این در حالی است که ارس با هزار و ۷۲ کیلومتر طول از طولانی‌ترین رود داخلی ایران، یعنی کارون طولانی‌تر است.
قلعه باستانی اولتان متعلق به دوره ساسانی
به گفته رئیس میراث فرهنگی پارس‌آباد اثر تاریخی دیگر این رودخانه، قلعه باستانی اولتان است.
وی افزود: کاوش‌های صورت گرفته نشان می‌دهد این قلعه متعلق به دوره ساسانی و یا اشکانی است که البته ضرورت دارد مطالعات و کاوش‌ها تداوم یابد.
از ۲۲ اثر ثبت ملی شهرستان پارس‌آباد ۱۰ مورد در مجاورت رود ارس واقع استاسماعیلی با اذعان به اینکه این قلعه در همسایگی روستای باستانی اولتان در ۳۲۰ هزار مترمربع بنا شده است، اضافه کرد: یکی از مشکلات توسعه گردشگری مرزی ارس ممانعت از بازدید این اثر تاریخی است.
وی تأکید کرد: ضروری است هماهنگی‌های لازم با هنگ مرزی به منظور تسریع بازدید این اثر ایجاد شود؛ چراکه این قلعه همواره مورد توجه گردشگران و علاقه‌مندان به آثار تاریخی است.
وی آثار تاریخی دیگر پیرامون رود ارس را منطقه نمونه گردشگری تالاب توپراق کندی، اثر ثبت ملی تپه نادری در اصلاندوز، شهرک آیت الله غفاری و ۴۰ پله شهرک آیت الله غفاری، تپه غایب و خان تپه و شاه تپه برشمرد.
به گفته اسماعیلی از ۲۲ اثر ثبت ملی شهرستان پارس‌آباد ۱۰ مورد در مجاورت رود ارس واقع شده است.
تالاب میل مغان و ظرفیت پرنده‌نگری
اثر طبیعی دیگر رودخانه ارس تالاب میل مغان است که به عنوان یکی از تالاب‌های شاخص محیط‌زیست استان اردبیل قلمداد می‌شود.
مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست استان اردبیل در این خصوص تصریح کرد: تالاب میل مغان در سه کیلومتری اصلاندوز و در همسایگی کشور جمهوری آذربایجان واقع شده و یکی از تالاب‌های شاخص استان اردبیل است.
محمد خداپرست در گفتگو با خبرنگار مهر متذکر شد: این تالاب محل لانه گزینی گونه‌های متعدد از جمله قوی فریاد کش و گنگ، انواع مرغابی‌ها، باکلان، پلیکان، چنگر، خوتکا، آنفوت و تنجه است که از شمال کره زمین و سیبری به دلیل منابع غذایی غنی به این تالاب مهاجرت می‌کنند.
وی با بیان اینکه مساحت این تالاب ۹۹۶ هکتار است، ادامه داد: غاز پیشانی سفید کوچک، عقاب تالابی، عقاب شاهی، دلیچه کوچک، اردک مرمری، پلیکان پا خاکستری، لاک پشت مهمیزدار و یک گونه در معرض خطر انقراض عروس غاز در محدوده تالاب شناسایی شده است.
مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست استان به سرشماری سالانه گونه‌های در معرض خطر تالاب اشاره و تصریح کرد: با بهبود وضعیت بارش و افزایش آب تالاب، این منطقه آماده پذیرایی از پرندگان مهاجر است.
خداپرست با اشاره به اینکه تالاب میل مغان منطقه شکار ممنوع محسوب می‌شود، یکی از ظرفیت‌های شاخص گردشگری آن را پرنده‌نگری عنوان کرد.
وی متذکر شد: با توجه به اهمیت روز افزون جاذبه‌هایی از این دست ضروری است برنامه‌ریزی جدی در راستای تقویت و احیای تالاب و ایجاد زیرساخت‌های گردشگری فراهم شود.
بازارچه مرزی بیله سوار
ظرفیت گردشگری دیگر در همسایگی رود ارس، بازارچه مرزی بیله سوار است که به اعتقاد فرماندار این شهرستان سواحل رود ارس، بالهارود و بازارچه مرزی همه ساله پذیرای مسافران متعدد بوده و با این وجود ضروری است تقویت شود.
آرام حلیم تصریح کرد به دلیل محدودیت‌های ایجاد شده برای کالای همراه مسافر، این بازارچه دچار رکود نصبی شده و اشتغال ۳۰۰ کسبه آن تهدید می‌شود.
فرماندار بیله سوار با بیان اینکه بازارچه مرزی بیله سوار زمانی از رونق قابل‌توجه همراه بود اما امروز حتی با بازار آستارا قابل‌مقایسه نیست، اضافه کرد: متأسفانه کسب‌وکار در بازارچه مرزی مطلوب نیست.
حلیم خواستار رسیدگی مسئولان به وضعیت بازارچه مرزی شد و گفت: یکی از دلایل سفر به بیله سوار بازارچه مرزی آن است و انتظار می‌رود با احیای بازار این جاذبه گردشگری از دست نرود.
از جمله نیازمندی‌های توسعه گردشگری دو شهرستان پارس‌آباد و بیله سوار افزایش مراکز اقامتی به ویژه هتل های استاندارد است که بتوانند میزبان گردشگران به ویژه گردشگران خارجی باشند.
رود ارس نه تنها در طول مسیر خود موجب حیات و سیراب شدن زمین‌ها شده، آثار تاریخی و جاذبه‌های طبیعی متعددی را پیرامون خود جمع کرده و می‌تواند به عنوان قابلیت شاخص گردشگری مرزی اردبیل محور برنامه‌های توسعه قرار گیرد.
