ناصر کنعانی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی خارجی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود اصرارهای آمریکا برای همکاری با ایران بر سر مبارزه با داعش، ایران مایل به این همکاری نیست؟ گفت: همکاری در خصوص موضوع مبارزه با تروریسم میان کشورها، باید یک مبنای وثوق و توافق داشته باشد. به نظر می‌رسد که اساسا یک تفاوت ماهیتی در خصوص نوع نگرش جمهوری اسلامی ایران به مقوله تروریسم با نوع نگاهی که آمریکایی‌ها نسبت به این موضوع دارند، وجود دارد.

وی ادامه داد: مواضع ایران در خصوص ضرورت مقابله با تروریسم همواره صریح، روشن و شفاف است و نوع عملکردش در مقابله با تروریسم و حمایت از کشورهایی که در معرض حمله تروریست‌ها قرار گرفتند، مواضعی شفاف، صادقانه و به دور از دوگانگی و مبتنی بر نگاه مسئولانه بوده است. به طور مشخص این موضوع را می‌توان در بحث سوریه و حمله تروریست‌ها به این کشور مورد دقت و توجه قرار داد؛ در حالی که جمهوری اسلامی ایران اعتقاد داشت که استفاده از گروه‌های تروریستی علیه یک دولت قانونی می‌تواند ابعاد به مراتب خطرناکی برای کل منطقه و جامعه بین‌المللی داشته باشد. متأسفانه در بحث سوریه به طور مشخص آمریکا و کشورهای هم‌پیمان و هم‌سُوی آن در منطقه و خارج از آن، کشورهایی بودند که صراحتا از گروه‌های تروریستی تحت عنوان "انقلابیون" حمایت کردند و بیش از سه سال است که کشور سوریه را در معرض یک فاجعه بزرگ انسانی و مشکلات امنیتی و سیاسی قرار دادند.

این کارشناس مسائل عراق تصریح کرد: در بحث عراق هم همین وضعیت وجود دارد. از ابتدای حمله داعش به عراق جمهوری اسلامی ایران به طور مسئولانه در این زمینه اقدامات لازم و ضروری را در حمایت از دولت و ملت عراق انجام داد. جمهوری اسلامی ایران به کرات نسبت به ابعاد منطقه‌ای این موضوع هشدار داد و تأکید کرد که از دولت قانونی این کشور و مردم عراق در مقابله با تروریسم باید حمایت شود. این در حالی است که آمریکایی‌ها در این رابطه از ابتدا سکوت اختیار و اعلام کردند که "کمک ما به دولت عراق مشروط به تغییر نخست وزیر این کشور خواهد بود و این‌که دولت فراگیری در عراق تشکیل شود. هم‌چنین هم‌پیمانان آمریکا در منطقه و خارج از منطقه بعضا از تروریست‌ها که در مقابل دولت و ملت عراق قرار گرفته بودند و بخش‌هایی از خاک این کشور را اشغال کرده بودند به عنوان "انقلابیون" نام برده و از آنها حمایت می‌کردند.

وی افزود: بنابراین اگر همین دو مورد را به عنوان نمونه نگاه کنیم متوجه نوع تفاوت بنیادین در نگاه ایران به مقوله تروریسم با نگاه آمریکایی‌ها خواهیم شد. در سایر مباحث منطقه‌ای هم همین وضعیت وجود دارد.

کنعانی گفت: معتقدم تا زمانی‌که این مبنا و مبانی نگرشی نزد آمریکایی‌ها تغییر نکند اساسا" ما زیربنایی برای همکاری دوجانبه با آمریکایی‌ها در بحث مقابله با تروریسم نمی‌بینیم. مقابله با تروریسم از نگاه ایران یک مسئولیت بین‌المللی است که باید صادقانه و شفاف صورت گیرد و مبتنی بر قوانین و مقررات شناخته شده بین‌المللی باشد همچنین استفاده ابزاری از تروریسم از نگاه ایران نیز یک اقدام خلاف و ناقض مقررات و مسئولیت‌های بین‌المللی است و در مجموع می‌بایست از برخوردهای دوگانه و نیز استفاده ابزاری از مقوله تروریسم اجتناب شود.

این کارشناس مسائل عراق افزود: بر این باورم که آمریکایی‌ها در هیچ یک از اصول و مبانی که مورد اشاره قرار گرفت، صادقانه، شفاف و مسئولانه عمل نکردند. بنابراین معتقدم تا زمانی که رویکرد آمریکایی‌ها اصلاح نشود و آمریکایی‌ها صداقت‌شان را در بحث مبارزه با تروریسم به اثبات نرسانند، امکان همکاری دو کشور در بحث مبارزه با تروریسم وجود نخواهد داشت.

وی در پاسخ به این سوال که با توجه به آن‌چه گفته شد، آمریکا هیچ‌گاه نمی‌تواند اراده جدی برای مبارزه با پدیده تروریسم و به ویژه داعش داشته باشد، تصریح کرد: موضوع عراق که الان موضوع روز و مبتلا به ما است نمونه نزدیکی است که نشان داد آمریکایی‌ها اراده سیاسی لازم مبتنی بر مسئولیت‌های بین‌المللی برای مقابله صادقانه با پدیده تروریسم را ندارند. آمریکایی‌ها بیش از یک ماه در مقابل حمله داعش به عراق و اشغال بخشی از سرزمین‌های این کشور سکوت اختیار کردند، بعد از آن آمریکایی‌ها متعاقب حمله داعش به برخی از نقاط شمال غربی عراق و نزدیک شدن تروریست‌ها به محدوده اقلیم کردستان عراق، به طور محدود وارد شدند و مواضعی را به صورت نقطه‌ای مورد حمله قرار دادند.

کنعانی ادامه داد:‌ رویکرد صریح آمریکایی‌ها این بود که آمریکا در صورتی که منافع و اتباع این کشور در عراق مورد حمله قرار گیرد، به طور جدی علیه داعش اقدام خواهد کرد. بنابراین آمریکایی‌ها به طور صریح ورود به مقابله با داعش در عراق را مشروط کردند به این که اگر منافع و اهداف‌شان به طور مستقیم مورد حمله قرار گیرد، حمله می‌کنند.

این کارشناس مسایل عراق در ادامه به بیان چند نکته در این خصوص پرداخت و گفت: نکته اول اینکه آمریکایی‌ها با عراق دارای موافقتنامه استراتژیک بوده و متعهد هستند که مبتنی بر مفاد همین قرارداد از این کشور حمایت کنند. عراقی‌ها تأکید دارند که آمریکایی‌ها به رغم امضای چنین موافقتنامه‌ای ازحمایت دولت عراق اجتناب کردند. نکته بعدی این است که آمریکایی‌ها قبل از حمله به داعش قرارداد فروش تسلیحات و تجهیزات نظامی به عراق را داشتند و دولت عراق مدعی است که آمریکایی‌ها از اجرای این قرارداد و دادن اقلام و تجهیزات نظامی مندرج در این قرارداد خودداری کردند. نکته بعدی در این است که دولت ، وزیر امور خارجه و رئیس جمهور آمریکا صراحتا اعلام کردند که در صورت تغییر نخست‌وزیر این کشور و تشکیل یک دولت فراگیر، آمریکا به طور جدی به دولت عراق در مقابله با داعش کمک خواهد کرد. این به آن معنا است که آمریکایی‌ها اراده سیاسی لازم را در حمایت از دولت و ملت عراق در مقابله با داعش نداشتند. هم‌چنین آمریکایی‌ها کمک‌های‌شان به عراق را مشروط به یک سری خواسته‌های سیاسی کردند که این امر با مسئولیت‌های بین‌المللی یک کشور در قواره آمریکا هم‌خوانی ندارد.

وی افزود: مسأله دیگر این که ‌اکنون هم که ائتلافی به رهبری آمریکا با هدف اعلام شده مقابله با داعش تشکیل شده، هم‌چنان آمریکایی‌ها هیچ اقدام تعیین‌کننده‌ای در ضدیت با داعش نداشتند. معتقدم اگر آمریکایی‌ها مصمم به برخورد با داعش بودند، می‌توانستند فارغ از ارسال کمک‌های نظامی یا حتی چارچوب‌های نظامی کمک‌های موثر دیگری به دولت عراق داشته باشند که در مقابله با داعش موثر واقع شود. داعش از سوی کشورهای هم‌پیمان آمریکا در منطقه مورد حمایت قرار گرفته است و دلایل روشن و واضح در این باره وجود دارد. دولت آمریکا هیچ‌گاه فشارهای سیاسی لازم را به این کشورها وارد نکرده است و جالب این است که از همین دسته از کشورها در قالب ائتلاف استفاده کرده و آنها را در ائتلاف مشارکت داده است.

کنعانی بیان کرد: نکته بعدی این است که داعش گروهی است که در سوریه در طول سه سال‌ونیم گذشته مورد حمایت مستقیم و غیرمستقیم آمریکا و متحدان منطقه‌ای آن قرار گرفته است. مسأله دیگر آن که بسیاری از نیروهای داعش از حوزه غرب، اروپا و برخی از شهروندان آمریکایی در قالب داعش در سوریه و عراق علیه دولت و ملت این کشورها در حال مبارزه هستند. اگر اراده سیاسی لازم وجود داشت، می‌توانست تردد این نیروها به عراق و سوریه مورد کنترل و محدودیت قرار گیرد. هیچ یک از این اقدامات بازدارنده از ناحیه آمریکا و متحدانش در این رابطه انجام نشده است.

وی افزود:‌ علاوه بر این منابع مالی داعش از ماورای سرزمین سوریه و عراق به دست این گروه می‌رسد و امکان کنترل این منابع از سوی آمریکا و متحدانش وجود دارد. بنابراین به نظر می‌رسد تا زمانی که آمریکایی‌ها در این زمینه به طور جدی، صریح، شفاف و مسئولانه عمل نکنند می‌توانیم بگوییم که اراده سیاسی لازم نزد این کشور در مقابله با تروریسم و چیزی که به نام داعش موسوم است، وجود ندارد.

انتهای پیام