تقیانی‌پور اکثر نمایشنامه‌هایی را که می‌نویسد کارگردانی کرده یا در آن به‌عنوان بازیگر هم حضور دارد. او ازجمله کارگردانانی است که عمدتا نمایش‌های ایرانی را روی صحنه می‌برد. در کارنامه کاری‌اش اجرای موفق نمایش‌هایی چون «طروپ طرب»، ‌«پری»، «بوقلمون» و «روزی، گذری، روزگاری» دیده می‌شود.

تقیانی‌پور در این سال‌ها تأکید داشته که روی نمایش‌های تاریخی کار کند اما خودش می‌گوید: «الزامی بر این کار نبوده و به اجرای نمایش‌های اجتماعی نیز علاقه‌مند است.» وی به همراه گروهش این روزها مشغول تمرین «کلنل» هستند؛ نمایشی که از نیمه دوم مهر در تئاترشهر به‌مدت 40شب اجرا می‌شود؛ نمایشی که در آن حسین پاکدل، شهرام‌ حقیقت‌دوست، اتابک نادری، سیروس همتی، مونا فرجاد و... بازی می‌کنند.

• بعد از بوقلمون در سال94، متن‌هایی از شما روی صحنه رفت و حالا قرار است «کلنل» را اجرا کنید. با توجه به اجراهای اخیرتان که نگاهی به تاریخ معاصر دارد، ایده نمایش از کجا شکل گرفت؟

دغدغه نمایشنامه کلنل و اجرای آن از 2سال اخیر و زمان اجرای «بوقلمون» شروع شد. این نمایش هم مانند دیگر نمایش‌هایی که اجرا کردم، ‌درباره جهل مردم است؛ ‌جهلی که در هر دوره تاریخی باعث می‌شود که مصلح زمانه نابود شود. گاه این جهل در سال 60هجری اتفاق می‌افتد و گاه در همین دوره‌های معاصر؛ فردی که برای عشق و جاه‌طلبی خود مصلح زمانه‌اش را قربانی می‌کند.

• در نگارش کلنل که به گفته خودتان به تاریخ معاصر نگاهی دارد، از مستندات تاریخی استفاده کرده‌اید؟

نیمی از مستندات تاریخی در این نمایش آمده است. نمایش به دوره به توپ بستن مجلس بازمی‌گردد، دوران حضور عین‌الدوله و قیام تبریز و اصفهان و به نوعی دوره محمدعلی شاه و استبداد صغیر را در یک روایت درام نشان می‌دهد. نگارش متن را که آغاز کردم حدود 80 درصد کار نوشته شد و 20درصد متن نیز به‌صورت کارگاهی بوده و در زمان دورخوانی و تمرین‌ها تکمیل شد. در تمرین و پروسه آن و همچنین دورخوانی‌ها روایت تاریخی متن کامل نمی‌شد، بلکه درباره درام صحبت می‌کردیم. با حسین پاکدل در نگارش مشورت‌های بیشتری می‌کردم و ایده‌های خوبی را همراه با دیگر بازیگران مطرح می‌کردند و کمک خوبی برای من بود.

• اغلب کارهایتان یک طنز تلخی را در دوران معاصر روایت می‌کند.

این طنز تلخ در کلنل هم دیده می‌شود. از یک طرف ماوقع تاریخی را می‌بینیم که با یک درام عشقی آمیخته شده و البته روایت برهه تاریخی هم از سیاست جدا نیست. در این نمایش همان‌اندازه که طنز و درام آمیخته شده، بحث سیاسی هم پررنگ است؛ چراکه با توجه به برهه تاریخی فضای سیاسی نیز باید بیان شود.

• همیشه نقدی که به نمایش‌های تاریخی و به نوعی سیاسی وارد است، این بوده که روی صحنه اطلاعات غلط تاریخی حالا بنا به ضرورت‌هایی به مخاطب داده می‌شود. «کلنل» چقدر به تاریخ وفادار است؟

«کلنل» یک تئاتر قصه‌گوست. یک نمایش ایرانی است. وقتی که تماشاگر وارد سالن نمایش می‌شود و می‌خواهد نمایشی با ماوقع تاریخی، آن هم تاریخ معاصر را ببیند به‌طور حتم اطلاعاتی دارد. در اجرای نمایش‌های تاریخی نمی‌توان تماشاگر امروز تئاتر را گمراه کرد. تمام تلاشم این بود که در «کلنل» مستندات تاریخی آورده شود و به موازات آن درامی که وجود دارد نیز تماشاگر را سرگرم سازد.

• در گرفتن مجوز متن برای اجرا و حتی بازبینی برای اجرای عمومی مشکلی پیش نیامد و سختگیری صورت نگرفت؟

خوشبختانه در ارائه متن و گرفتن مجوز مشکلی پیش نیامد و در بازبینی هم برای گروه سختگیری نشد و توانستیم مجوز اجرا را در اختیار داشته باشیم.

• چند نمایش اخیر شما همانطور که گفتم به تاریخ معاصر و قصه‌هایی که نوشتید برمی‌گردد. می‌خواهید همیشه با این تم اجرای نمایش‌های خود را ادامه دهید؟

اصراری به کارگردانی صرف تاریخی ندارم. کار بعدی من نمایش «زورآبادی‌ها» است که این نمایش کاملا اجتماعی بوده و مسائل روز را دربرمی‌گیرد.

• در «کلنل» چند بازیگر اصلی و فرعی دارید؟

10بازیگر اصلی و 17 بازیگر فرعی در نمایش بازی می‌کنند.

• بیشتر کارهایتان را در تالارهای تئاترشهر اجرا می‌کنید. تالار اصلی برای اجرای «کلنل» مناسب است؟

بله، تالار اصلی برای کار ما مناسب است ضمن اینکه علاقه‌مند هستم در تالارهای ارشاد اجرای نمایش داشته باشم.

• اما خیلی از کارگردانان این روزها در تماشاخانه‌های خصوصی اجرا دارند؟

تماشاخانه‌های خصوصی و تاسیس آن در پایتخت قابل توجه است. امیدواری در این زمینه وجود دارد اما این یک روی سکه است، روی دیگر سکه کمی نگران‌کننده به‌نظر می‌رسد. اتفاقی که این روزها در برخی تماشاخانه‌ها می‌افتد، حضور چهره‌ها برای فروش نمایش است.

• خب، این اتفاق در تالارهای نمایشی دولتی هم وجود دارد؟

حرف من نفی این موضوع نیست یا اینکه نقد کامل داشته باشم. صحبت این است که وقتی کارگردانی، نمایشی را اجرا می‌کند، گروه و بازیگران را خودش انتخاب می‌کند اما در برخی موارد دیده شده که مدیران تماشاخانه‌های خصوصی برای آنکه فروش خوبی داشته باشند، شرط حضور بازیگر برای کارگردان می‌گذارند. این آسیب جدی به تئاتر می‌زند همه اینها از مدیریت تماشاخانه‌ها نشأت می‌گیرد که اعتمادی به کارگردان ندارند و گاهی کارگردان مجبور به تن دادن به خواسته مدیران است. این امر زمینه تئاتر تجاری را می‌سازد؛ تئاتری که شاید همان بازیگر به کیفیت کار لطمه بزند و من این ماجرا را نمی‌پسندم.

• به اعتقاد خیلی‌ها حال و روز تئاتر بهتر شده و تماشاگران بیشتری به سالن‌های نمایش می‌آیند؟

بله، اتفاق جدید در تئاتر، سالن‌های نمایش و حتی حضور مردم در تماشاخانه‌های خصوصی افتاده اما این کافی نیست. همانطور که این حضور در سالن‌های سینما کافی نیست.

• یکی از این دلایل می‌تواند مانند سینما دیدن بازیگر مورد علاقه باشد؟

ببینید، در تئاتر هم وجه سرگرمی بسیار مهم است. یکی از عناصر تشکیل‌دهنده تئاتر، سرگرم شدن تماشاگر است اما نباید این وجه و حتی دیدن بازیگر مورد علاقه، تئاتر روی صحنه را قربانی کند.

• ابزار سرگرمی در دنیای امروز زیاد است اما چه چیزی باعث می‌شود که تماشاگر به سالن نمایش بیاید؟

‌به‌نظرم تفکر است. تماشاگر تئاتر جنبه تفکر را حتما در نظر می‌گیرد؛ اینکه با تماشای یک نمایش درباره آنچه گفته شده فکر می‌کند و تحلیل روی آن دارد.

• بازگردیم به «کلنل»، در این نمایش هم اجرای موسیقی زنده دارید؟

بله، طبق معمول نوازندگان حضور دارند. در اجرای کلنل هم 9نوازنده حضور دارند که 12ساز را می‌زنند.

• در این اجرا، سالار عقیلی هم با گروه همکاری دارند، آیا اجرای او زنده است؟

اجرای زنده ندارند اما چند قطعه‌ای مختص «کلنل» خواندند که در طول اجرا پخش خواهد شد.