به گزارش خبرنگار معارف باشگاه خبرنگاران؛در کتاب احتجاج از سوید بن غفله روایت شده است :وقتی حضرت فاطمه(علیهاالسلام) بیمار شد به آن بیماری که موجب رحلت آن حضرت گردید به هنگام شدت یافتن بیماریش گروهی از زنان مهاجر و انصار به عیادتش جمع شدند و بر آن حضرت سلام کرده گفتند: ای دختر رسول خدا! وضع بیماریت چگونه است و با آن چه می‌کنی؟ آن حضرت ستایش خداوند سبحان کرده بر پدرش درود فرستاد، و سپس گفت :



حالم به گونه‌ای است که از دنیای شما بسی بیزار و مردانتان را دشمن می‌دانم ! حال و قالشان را آزمودم و از آنچه کردند، بسی ناخشنودم و آن را به کناری نهادم . چرا که چون تیغ زنگارخورده نابُرّا و چون نیزه از قد، دو نیم شده، و صاحبان اندیشه‌های تیره و نارسایند.



چه بد ذخیره‌ای از پیش برای خود فرستادند. خشم خداوند را به جان خریدند و در آتش پاینده‌اند.



از سر ناچاری ریسمان امور و وظایف را به گردن آنان انداخته، سنگینی و مسئولیت کار را بدان‌ها واگذاردم و ننگ عدالت‌کشی را بر آنها بار کردم.



نفرین ابدی بر این مکاران، دور باشند از رحمت حق این ستمکاران، وای بر آنان ! از چه رو تمرکز حق را در مرکز خود سبب نگشتند؟ و از این راه خلافت را از پایه‌های نبوت دور داشتند و از سرایی که محل نزول جبرئیل بود، به دیگر سرا بردند و از ید قدرت کاردانان دین و دنیا خارج ساختند!



به هوش ! که زیانی بس بزرگ است ! چه چیزی سبب گردید تا از علی (علیه‌السلام) عیبجویی کنند؟ عیب او گفتند؛ زیرا شمشیرش، خویش و بیگانه، شجاع و ترسو نمی‌شناخت. دریافتند که او به مرگ توجهی ندارد. دیدند که او چگونه بر آنها می‌تازد و آنان را به وادی فنا می‌افکند. و برخی را برای عقوبت و سرمشق دیگران باقی می‌گذارد.



علی خیر و نیکی را در نهان و آشکار برای آنان خوش می‌دارد. او اگر بر مسند می‌نشست هرگز بهره‌ای فراوان از بیت المال را به خود اختصاص ‍ نمی‌داد و از فزونی و ثروت دنیا جز به مقدار نیاز برداشت نمی‌کرد، به مقدار آبی که تشنگی را فرو نشاند و خوراکی که گرسنگی را برطرف نماید.



به کتاب خدا مسلط و دانا، و خشم او در راه خشنودی خداوند بود. به خداوند سوگند از طریق آشکار و نمایان حق منحرف شده از قبول دلایل و حجت‌های روشن و مبین، امتناع می‌نمودند، آنان را به راه مستقیم، هادی و رهنمون می‌شد و از انحراف و کج راهی آنان جلوگیری می‌نمود. به خداوند سوگند، اگر مردانتان در خارج نشدن زمام امور، از دستان علی پای می‌فشردند و تدبیر کار را آنچنان که پیامبر بدو سپرده بود، تحویل او می‌دادند علی آن را به سهولت راه می‌برد و این شتر را به سلامت به مقصد می‌رساند؛ آنگونه که حرکت این شتر رنج آور نمی‌شد. علی آنان را به آبشخوری صاف و مملو و وسیع هدایت می‌کرد که آب از اطرافش سرازیر می‌شد و هرگز رنگ کدورت به خود نمی‌گرفت . او آنان را از این آبشخور سیراب به در می‌آورد.



علی خیر و نیکی را در نهان و آشکار برای آنان خوش می‌دارد. او اگر بر مسند می‌نشست هرگز بهره‌ای فراوان از بیت المال را به خود اختصاص ‍ نمی‌داد و از فزونی و ثروت دنیا جز به مقدار نیاز برداشت نمی‌کرد، به مقدار آبی که تشنگی را فرو نشاند و خوراکی که گرسنگی را برطرف نماید.



(در آن هنگام) مرد پارسا، از تشنه حطام دنیا باز شناخته می‌شد و راستگو از دروغگو متمایز می‌گشت؛ در این صورت ابواب برکات آسمانی و زمین بر آنان گشوده می‌شد. و خداوند به زودی آنان را به سبب اعمال و کردارشان مؤاخذه خواهد کرد. زیرا اگر ساکنان قریه‌ای ایمان آورده خداترسی پیشه می‌ساختند برکات زمین و آسمان را بر آنان فرو می‌ریختیم . اما آنان دروغ گفتند و ما آنان را در برابر آنچه که به دست آورده بودند، گرفتار آوردیم و کسانی از اینان که ستم روا داشتند نتیجه سوء کردارشان را به زودی خواهند یافت . آنان هرگز بر ما چیرگی نخواهند یافت .



بیایید! و بشنوید! روزگار چه طرفه معجونی در نهان دارد و چه بازیچه‌ها یکی از پس دیگری آشکار می‌سازد.



ای کاش می دانستم به چه پناهگاهی تکیه داده‌اند؟ و کدامین ستون را پشتیبان گرفته‌اند؟ و به کدامین ریسمان تمسک جسته‌اند؟ و بر چه خاندانی پیشقدم شده، استیلا جسته‌اند؟ شگفتا! که بد سرپرستی انتخاب کرده و بد دوستانی برگزیده‌اند. و ستمکاران (که به جای خداوند شیطان را اطاعت نمودند) چه بد مبادله کردند. اینان روی بال، به جای پرهای بزرگ، دُم را قرار داده اند، سر واگذارده، دُم اختیار نمودند.



به خاک مذلت ساییده باد بینی قومی که خیال کردند با این اعمال کار خوبی را انجام داده‌اند. بدانید که آنان فاسدند؛ ولی خود نمی‌دانند.



وای بر آنان ! آیا آن کس که مردم را به راه راست فرا می‌خواند، سزاوار پیروی است یا آنکه خود راه نمی‌داند؟ وای بر شما! چه بد داوری می‌کنید.



اما به جان خود سوگند که نطفه این بسته شده است . (و شتر این فتنه آبستن شده به همین زودی خواهد زایید) انتظار کشید تا این فساد در پیکر اجتماع اسلامی منتشر شود. از پستان شتر پس از این خون و زهری که زود هلاک کننده است، بدوشید. در اینجاست که پویندگان راه باطل زیان بینند و مسلمانانی که در پی خواهند آمد، در می‌یابند که احوال مسلمانان صدر اسلام چگونه بوده است . قلبتان با فتنه‌ها آرام خواهد گرفت. بشارتتان باد به شمشیرهای کشیده و برّا، و حمله جائر و ستمکار، و در هم شدن امور همگان و خودرایی ستمگران ! غنایم و حقوق شما را اندک خواهند داد. و جمع شما را با شمشیرهایشان دور خواهند کرد. و شما جز میوه حسرت برداشت نخواهید نمود. کارتان به کجا خواهد انجامید؟ در حالی که حقایق امور بر شما مخفی گردیده است . آیا شما را به کاری وادارم که از آن کراهت دارید؟



وای بر آنان ! آیا آن کس که مردم را به راه راست فرا می‌خواند، سزاوار پیروی است یا آنکه خود راه نمی‌داند؟ وای بر شما! چه بد داوری می‌کنید.



زنان حاضر در مجلس سخنان حضرت فاطمه (علیهاالسلام) را پیش مردان خود بازگو و تکرار کردند. متعاقب آن، گروهی از بزرگان و رؤسای مهاجرین و انصار در حالی که دنبال عذرخواهی و اظهار ندامت بودند، نزد حضرت زهرا (علیهاالسلام) آمدند و به آن حضرت گفتند: ای سرور زنان عالم ! اگر ابوالحسن (علی علیه‌السلام) برای ما حقایق را عنوان می‌کرد قبل از آنکه ما با دیگری (ابوبکر) عهد وثیق و پیمان استوار و محکم بسته باشیم، هرگز از او روی بر نتافته به دیگری میل نمی‌کردیم .



حضرت فاطمه (علیهاالسلام) فرمود:



من مسؤولیت بازگویی حقایق را داشتم (نصیحتی بود از من به شما) حجت را بر شما تمام کردم. عذر شما، عذر مقبول و پسندیده‌ای نیست و تقصیر و کوتاهی شما مسلم و هیچ بهانه و توجیهی بعد از آن متصور نیست .

 

متن عربی:

قال سوید بن غفلة: لما مرضت فاطمة علیهاالسلام المرضة التی توفیت فیها اجتمع الیها نساء المهاجرین و الانصار یعدنها، فقلن لها: کیف اصبحت من علتک یا ابنة رسول الله؟ فحمدت الله وصلت علی ابیها صلی الله علیه و آله ثم قالت :



اصبحت والله عائفة لدنیاکن، قالیة لرجالکن، لفظتهم بعد ان عجمتهم و شناتهم بعد ان سبرتهم فقبحا لفلول الحد و اللعب بعد الجد، و قرع الصفاة و صدع القناة، و خلال الاراء، و زلل الاهواء، و بئس ما قدمت لهم انفسهم ان سخط الله علیهم و فی العذاب هم خالدون، لا جرم لقد قلدتهم ربقتها، و حملتهم اوقتها و شننت علیهم غارها، فجدعا، و عقرا، و بعدا للقوم الظالمین .



ویحهم انی زعزعوها عن رواسی الرسالة، و قواعد النبوة و الدلالة، و مهبط الروح الامین، و الطبین بامور و الدین، الا ذلک هو الخسران المبین .



و ما الذی نقموا من ابی الحسن، نقموا منه والله نکیر سیفه، و قلة مبالاته بحتفه، و شدة و طاته، و نکال وقعته، تنمره فی ذات الله .



و تالله لو مالوا عن المحجة اللائحة، و زالو عن قبول الحجة الواضحة لردهم الیها، و حملهم علیها، و لسار بهم سیرا سجحا لا یکلم خشاشه، و لا یکل سائره، و لا یمل راکبه، و لاوردهم منهلا نمیرا صافیا رویا تطفح ضفتاه، و لا یترنق جانباه و لاصدرهم بطانا، و نصح لهم سرا و اعلانا، و لم یکن یحلی من الغنی بطائل، و لا یحظی من الدنیا بنائل، غیر ری الناهل، و شبعة الکافل، و لبان لهم الزاهد من الراغب، و الصادق من الکاذب، و لو ان اهل القری امنوا و اتقوا لفتحنا علیهم برکات من السماء و الارض و لکن کذبوا فاخذناهم بما کانوا یکسبون، و الذین ظلموا من هؤلاء سیصیبهم سیئات ما کسبو و ما هم بمعجزین، الا هلم فاستمع و ما عشت اراک الدهر عجبا و ان تعجب فعجب قولهم، لیت شعری الی ای سناد استندوا و علی ای عماد اعتمدوا، و بایة عروة تمسکوا و علی ایة ذریة اقدموا و احتنکوا لبئس المولی و لبئس ‍ العشیر، و بئس الظالمین بدلا، استبدلوا والله الذنابی بالقوادم، و العجز بالکاهل، فرغما لمعاطس قوم یحسبون انهم یحسنون صنعا الا انهم هم المفسدون و لکن لا یشعرون، ویحهم افمن یهدی الی الحق احق ان یتبع امن لا یهدی الا ان یهدی؟ فما لکم کیف تحکمون؟



اما لعمری لقد لقحت فنظرة ریثما تنتج، ثم احتلبوا ملء القعب دما عبیطا و ذعافا مبیدا، هنا لک یخسر المبطلون، و یعرف التالون، غب ما اسس ‍ الاولون ثم طیبوا عن دنیاکم انفسا، و اطمئنوا للفتنة جاءشا، و ابشروا بسیف صارم و سطوة معتد غاشم، و بهرج شامل، و استبداد من الظالمین، یدع فیئکم زهیدا و جمعکم حصیدا، فیاحسرة لکم، و انی بکم، و قد عمیت علیکم انلزمکموها و انتم لها کارهون .



قال سوید بن غفلة: فاعادت النساء قولها علیهاالسلام علی رجالهن فجاء الیها قوم من وجوه المهاجرین و الانصار معتذرین،

حضرت زهرا(س)



و قالوا: یا سیدة النساء لو کان ابوالحسن ذکر لنا هذا الامر من قبل ان نبرم العهد، و نحکم العقد، لماعدلنا عنه الی غیره . فقالت علیهاالسلام: الیکم عنی فلا عذر بعد تعذیرکم، و لا امر بعد تقصیرکم .



 



منبع:

- احتجاج، ج 1، ص 286 - 292 .