دهکده‌های استان فارس در خود جاذبه‌های شگرف طبیعی دارند که چشم هر بیننده‌ای را به خود جلب می کند، از کهن‌ترین دهکده ایران تا آخرین زیستگاه شیرایرانی را درروستاهای گردشگری فارس ببینید. مهر گزارشی از چند روستای این استان فراهم کرده است:

• دشت ارژن؛ آخرین زیستگاه شیر ایرانی

«دشت ارژن» یا «دشت ارجن» یا «دشت ارزن» در فارس مابین کازرون و شیراز قرار دارد، به‌طوری که فاصله آن با هر دو شهرستان ۶۰ کیلومتر است. این دشت در کنار ارتفاعات جنوبی زاگرس قرار دارد.

این قسمت از زاگرس به نام زاگرس فارس معروف است. دریاچه ارژن یکی از مناطق دیدنی آن است، دهستان دشت ارژن در شمال این دریاچه قرار گرفته‌است.

در گذشته نه چندان دور این دشت مأوای حیواناتی همچون شیر ایرانی بوده که با از بین رفتن نیزارهای اطراف دریاچه و تبدیل آنها به اراضی مزروعی زیستگاه مناسب زادوولد شیر از بین برده شده و باعث منقرض شدن نسل این شیر شده‌است.

آثار باستانی و کتیبه‌های معروف تنگ شاپور در شمال غربی این دشت قرار دارد. در گذشته اداره دشت ارژن به دست کوشک علی خان بوده که توسط ارتش ایران در دوران رضا خان به قتل رسید. در حال حاضر بیشتر شهرت این روستا به علت بازارچه بزرگ این روستا که توسط محلی ها اداره می شود است.

• روستای مهارلو

روستای زیبای مهارلو که در گذشته به «دشت‌گل» نیز معروف بوده است، با استقرار در دامنه‌های زاگرس جنوبی و همجواری با دریاچه زیبای مهارلو، چشم‌اندازهای بسیار زیبا و جذابی دارد و هر ساله گروه کثیری از گردشگران را به سوی خود جلب می‌کند.

برخی از جاذبه‌های این روستا شامل دریاچه مهارلو، که در شمال شرقی روستا و در ۲۷ کیلومتری جنوب شرقی شیراز واقع شده است و وسعت آن از شرق دشت شیراز تا دشت سروستان امتداد دارد. دریاچه مهارلو متوسط ۲۳۰ کیلومتر مربع وسعت دارد.

• روستای تنگ براق

روستای تنگ براق است که از توابع بخش سده به حساب می آید در ۸۰ کیلومتری جنوب غربی اقلید است. تنگ براق از شمال به شهرستان آباده، از جنوب به شهرستان‌های مرودشت و سپیدان، از شرق به شهرستان خرم بید و از غرب به اراضی استان کهگیلویه و بویراحمد محدود می‌شود.

در تنگ براق، آبشار و تنگه و غار و دشت را یکجا قرار دارد به همین دلیل است که این روستا این روزها به یکی از نقاط گردشگری استان فارس تبدیل شده است.

از تنگ براق تا شهر سده ۲۰ کیلومتر راه است و تا شیراز ۱۹۰ کیلومتر است.

• روستای دوان ماسوله فارس

روستای دوان از کهن‌ترین دهکده‌های ایران بوده که در جنوب غرب استان فارس و در ۹ کیلومتری شمال کازرون واقع شده‌است و در دامنهٔ کوهی از رشته کوه‌های زاگرس به نام «کوه دوان» قرار دارد و از آن به نام ماسوله فارس یاد می‌شود.

پیشینه این روستا به دو هزار سال قبل می‌رسد و معماری سنتی و زیبای آن، دوان را به یک دهکده منحصر بفرد بدل کرده است.

روستای هدف گردشگری دوان با داشتن آثار تاریخی از جمله بقعه علامه دوانی، بقعه شاه سلیمان و قلعه دختر (که با توجه به وجود سفال‌های پراکنده، معماری، طراحی و پلان احتمالاً مربوط به دوره‌ی ساسانی است) ، حمام تاریخی دوان ( موزه مردم‌شناسی و صنایع‌دستی)، از جمله روستاهای منحصر بفرد فارس بشمار می‌رود.

• روستای سرمشهد

روستای سرمشهد از توابع بخش جره و بالاده شهرستان کازرون است.گستردگی آن ( شامل حسین آباد ، روستای کلبعلی ، روستای تل سامان و روستای سرمشهد )، آثار تاریخی و باستانی ( بزرگترین شهر باستانی ساسانی در روستای تل سامان و آثار متعدد تاریخی ساسانی و اسلامی ) و پتانسیل های گسترده انسانی و طبیعی است.

نقش بهرام دوم، آتشکده و کاروانسرای کوشک از مهمترین جاذبه‌های گردشگری این روستاست. تل خندق دژی نظامی به جا مانده از دوره ساسانی تل سامان که از اسمش پیداست دو منطقه را از هم جدا می‌کرده تل نقاره که تپه‌ای نسبتاً بلند در دست سرمشهد است برای با خبر کردن اهالی به کار می‌رفته است.

قناتی که به جا مانده است و هم اکنون اب منطقه را تامین میکند در ان زمان نیز اب شهر را تامین میکرده گچ دروازه ورودی به دشت سرمشهد است که به دلیل آهکی بودن کوه به گچ دروازه معروف است که گویی آن زمان ورودی شهر بوده است که تل خندق در نزدیکی ان قرار دارد گویی به دلایل امنیتی در نزدیکی دروازه اصلی شهر این دژ نظامی قرار داشته است که اطراف آن را آب فرا میگرفته است.

• روستای دشتک

روستای دشتک از توابع بخش ابرج شهرستان مرودشت است.دشتک یکی از قدیمی‌ترین روستاهای استان فارس است و به لحاظ استقرار در دشتی کوچک به نام دشتک معروف شده‌است. بقایای آثاری از دوره هخامنشیان در روستای دشتک به جا مانده‌است و تاریخ شکل گیری روستا براساس سنگ نوشته‌های گورستان قدیمی دشتک، به قرن هفتم ه ق مربوط است.

خانه‌های قدیمی روستا از سنگ، خشت و گل ساخته شده و با چینش پلکانی، خود جلوه زیبایی به روستا داده‌اند. روستای کوهستانی دشتک، با اقلیم معتدل، پوشش جنگلی، باغات وسیع، چشمه ساران فراوان، آبشارهای زیبا و مناظر و چشم اندازهای دل نواز، به ویژه در فصول بهار و تابستان، فضای بسیار جذابی را برای بیننده فراهم می‌آورد.

معماری پلکانی روستای دشتک جلوه بسیار چشم گیری به آن بخشیده‌است که بیننده خوش ذوق را به تحسین وا می‌دارد.