به گزارش خبرنگار مهر، این کتاب، شامل خاطرات، مشاهدات، دست‌نوشته‌ها و اشعار منتشر نشده عارف قزوینی شاعر و تصنیف سرای مشهور عصر مشروطیت است که در روستای گل زرد و همدان به رشته تحریر درآمده است.
این دست‌نوشته‌ها که نزد شادروان دکتر علی اقبالی برادر حسن اقبالی از یاران و دوستان ایام پایانی عمرِ عارف نگهداری می‌شد، مشتمل بر ۱۰ جزوه است که ۷ جزوه آن در سال ۱۳۰۵ خورشیدی در گل زرد و ۲ جزوه و ۳ ورق به انضمام ۴ نامه، بین سال‌های ۱۳۰۶ تا ۱۳۱۲ شمسی در همدان به رشته تحریر درآمده است.
این جزوه‌ها عبارتند از: ۱)آشنایی با نجارزاده، ۲)گاردن پارتی پارک امین‌الدوله، ۳)در موضوع مسافرت بروجرد، ۴)خیال یک شبه در گل زرد درباره وحدت ملی، ۵)سفر مهاجرت، ۶) کنسرت جمهوری، ۷) سفر ده روزه من به خرم آباد، ۸) سالارمنصور، از آزادی خواهی تا غارتگری، ۹) نیاکان من و ۱۰) نامه‌ها و اوراق پراکنده بازمانده
نکات مهمی که در این یاددداشت‌ها به آن اشاره شده، عبارتند از:
۱) این خاطرات، شامل اطلاعات جدیدی از سرگذشت عارف است که تاکنون اطلاعی در خصوص آن وجود نداشته است. در این خاطرات به مواردی چون شرح ورود عارف به عرصه مشروطه‌خواهی، سفر مهاجرت به استانبول، ملاقات او با سردار سپه در هنگام طرح قضیه جمهوری، انگیزه عارف از اجرای کنسرت جمهوری و برخی وقایع مشروطه اشاره شده که در منابع دیگر به آن اشاره نشده است.
۲) با مطالعه این نوشته‌ها به آگاهی‌های مهمی از زندگی عارف طی سال‌های ۱۳۰۲ تا ۱۳۰۵ و نوع رابطه و دیدگاه او نسبت به رضا شاه می‌توان دست یافت که تاکنون اطلاعات واضح و روشنی در این خصوص وجود نداشته است.
۳) درباره جنایات نظامیان و اُمرای لشکر رضاشاه در لرستان و توصیف وضعیت جغرافیایی دهکرد، گل زرد و سره بند نیز اطلاعاتی ارائه شده که از لحاظ مطالعات تاریخی و لرستان پژوهی مهم است.
۴)راجع به شخصیت‌های مشهور ادبی و هنری همچون: اشرف الدین حسینی (نسیم شمال)، ملک الشعرای بهار، وحید دستگردی، ایرج میرزا، میرزاده عشقی، رضازاده شفق، عبدالعظیم قریب، حبیب الله نوبخت، رشید یاسمی و علی نقی وزیری هم مطالب حائز اهمیتی عنوان شده است.
۵) درباره سرشناسان و مشاهیر قزوین همچون: شهید ثالث، طاهره قره العین، میرزا حسن شیخ الاسلام، اشرف الدین حسینی (نسیم شمال)، میرزا یحیی واعظ، سید محمد ولدآبادی و حاج میرزا محمود امینی آگاهی‌های مهمی به دست داده که از لحاظ مطالعات قزوین شناسی حائز اهمیت است. (ارزشمندترین و مهم ترین قسمت نوشته عارف، مطالب ناگفته در خصوص اشرف‌الدین حسینی است که این مطالب در شناخت بهتر این شاعر بزرگ عصر مشروطه مهم است.)
۶) عارف در این جزوه‌ها، درباره برخی رجال سیاسی، نمایندگان مجلس و آُمرای لشکر همچون: سلیمان میرزا اسکندری، مشیرالدله، مؤتمن الملک، سید حسن مدرس، قوام السلطنه، وثوق الدوله، محمدعلی فروغی، نظام السلطنه مافی، قائم مقام الملک رفیع، سید ضیاءالدین طباطبایی، محمدرضا مساوات، تیمورتاش، میرزا احمد قزوینی، دبیراعظم، سپهبد امیراحمدی، سرلشکر طهماسبی، سرلشکر خزاعی و خدایار خان اظهار نظر و دیدگاه خود را نسبت به این افراد بیان کرده است.
۷) این یادداشت‌ها مشتمل بر غزلیات، قصاید، مقطعات و مفرداتی منتشر نشده از عارف قزوینی و همچنین عکس هایی کمتر دیده شده از اوست که در دیوان وی نیامده است.
زینت بخش این خاطرات، مقدمه شادروان استاد ایرج افشار است که در ابتدای آن، و چنین نوشته است: «یکی از اتفاقات ادبیِ تازه خوشایند، به دست آمدن ۹ دسته نوشته سرگذشت واره از عارف قزوینی است، همراه با چند نامه ای که ردر خاندان محترم اقبالی همدان بر جای مانده و برای آن که نابود نشود، جملگی به انجمن آثار ملی (که اینک انجمن مفاخر نام گرفته است) سپرده شده است و فاضل گرامی آقای مهدی نورمحمدی کوششگر خوش اقبال که خواندن و نوشتن و چاپ کردن و در حقیقت احیاء آن ها را بر عهده داشته، در مقدمه دلپسند خود به کیفیت و کمیت آن‌ها پرداخته است و دیگر جایی برای دوباره گویی نیست. مشتاقان تاریخ ادبی عصر مشروطه، ارج کار او را به خوبی خواهند دانست...»
خاطرات عارف قزوینی بعد از گذشت ۸ سال از چاپ اول که نایاب شده بود، در ۶۲۵ صفحه و قیمت ۶۵ هزار تومان در کتابفروشی ها در دسترس دوستداران کتاب است.
