حفظ جریان اصلی محرم که نقطه اوج آن تاسوعا و عاشورای حسینی است نه به‌عنوان شعائری تکراری وظیفه‌ای است که همه، از علما و روشنفکران گرفته تا توده مردم عادی باید در حفظ آن بکوشند. مهم‌ترین دستاورد محرم، پالایش اخلاقی جامعه است و جامعه پرتنش و پرتضاد ایران واقعاً به چنین پالایشی هرازگاهی نیاز دارد. راه پالایش اخلاقی جامعه افزودن بر حجم مناسک و مراسم نیست، بلکه عمیق و پرانرژی‌کردن آن است. خطری که امروزه این شعائر دینی را تهدید می‌کند، افزودن بر فراوانی و ریتم این مناسک در طول سال است. حال آنکه با افزودن بر حجم مناسک، مناسک اصلی اهمیت و قدرت خود را از دست می‌دهند و کم‌کم در میان انبوهی از مراسم و مناسک گم می‌شوند.

پیدایش «روزشمارها» یکی از مصادیق این سخن است زیرا نوعی تنظیم ریتم جامعه براساس ریتم مناسک است. معنایش این است که ما تمام سال روز می‌گذرانیم تا نوبت به مناسک بعدی برسد؛ درحالی‌که تمام اهمیت مناسک پالایش زندگی است. اگر مناسک نتوانند زندگی روزمره ما را پالایش کنند و خودشان فقط تبدیل به یک فرم و صورت شوند، کارکرد‌شان را از دست می‌دهند. اگر این مناسک بجا، بموقع و به‌صورت اصلی خود انجام شوند، انسان‌ساز می‌شوند و امثال شهید حججی‌ها از دل آن بیرون می‌آیند اما اگر درست و بجا انجام نشوند و خودشان تبدیل به هدف شوند و نه وسیله، آن موقع جامعه گرفتار فرم می‌شود. مثل رفتارهایی که در‌ماه رمضان از ایرانی‌ها سر‌می‌زند. تمام شعائر و باورها درباره‌ماه رمضان یک طرف و سفره‌های رنگین و بریز و بپاش و اسراف در غذا و خوردن در طرف دیگر.

پیدایش رفتارها و مداحی‌های غیرمتعارف در دهه گذشته هم که فریاد علما را درآورد، نمونه‌ای از گم کردن معنای اصلی محرم است. بدون شک سامان دادن به هیئت‌ها هم یکی از آن مسائلی است که دیر یا زود باید انجام شود. هیئت‌هایی که یک‌شبه سر بر می‌آورند و از هیئت بودن فقط همان امکانات اولیه را دارند که شهرداری در اختیار آنان گذاشته، نمی‌توانند به گسترش معنای محرم و شعائر اصلی آن کمکی کنند. آنها موجب آشفتگی و بی‌نظمی بیشتر در این زمینه می‌شوند. محرم تنها برپا کردن چادر و دادن چایی و شربت نذری نیست، محرم حتی سینه‌زنی هم نیست؛ اینها همه مقدمه و وسیله است. اصل محرم آن پالایش اخلاقی است که امام‌حسین(ع) و یارانش در پی آن بودند و به‌خاطر آن جان دادند. اصل محرم را فراموش نکنیم.