به گزارش جام جم، سه اپرای «لیلی و مجنون»، «حافظ» و «مولوی» ساخته های بهروز غریب پور از هفتم اردیبهشت در تالار فردوسی روی صحنه می رود؛ «لیلی و مجنون» نخستین کاری است که از هفتم تا نوزدهم اردیبهشت آغازگر این رپرتوار خواهد بود.

این اثر نمایشی به زبان آذری است و اوزیر حاجی بیف، آهنگساز نامدار آذری موسیقی آن را نوشته است. بازآفرینی موسیقی این اثر را هم امیر بهزاد به عهده داشته و صدای زینب خانلراوا، عارف بابایف، رشید بهبوداف و خوانندگان بنام آذربایجان روی شخصیت های مختلف این اثر شنیده می شود.

این اپرا نخستین بار سال گذشته در سی و دومین جشنواره بین المللی تئاتر فجر روی صحنه رفت و مانند اغلب کارهای غریب پور با استقبال مخاطبان روبه رو بود و یکی از معدود آثاری بود که بلیت آن در زمان جشنواره نایاب شده بود.

غریب پور درباره اجرای اپرای «لیلی و مجنون» به جام جم می گوید: این اپرا در ایام جشنواره تئاتر فجر و چند روز پس از آن روی صحنه رفت، اما تصمیم گرفتیم به دلیل نزدیک شدن به روزهای پایانی سال و تعطیلات عید نوروز، اجرای آن را متوقف کرده و در یک فرصت مناسب تر دوباره آن را روی صحنه ببریم.

این اپرای عروسکی با زبان آذری روی صحنه می رود و همین موضوع ممکن است برای برخی افراد این سوال را پیش بیاورد که آیا مخاطب فارسی زبان می تواند با این اثر ارتباط برقرار کند یا خیر؟ غریب پور در این باره توضیح می دهد: در این کار از ساختار ترکیبی استفاده کرده ایم و گاهی در میانه صحنه ها اشعار نظامی گنجوی با خوشنویسی ایرانی را روی پرده 8 در 12 متر به نمایش درمی آوریم تا تماشاگران بتوانند به زبان فارسی هم گفتارها و شرح صحنه ها را ببینند. در واقع کار با این که به زبان و موسیقی آذری است، اما از واژه های کلیدی فارسی هم بهره می برد.

او قرابت های زبان فارسی و آذری را یکی از مهم ترین دلایل اجرای این اپرا دانسته و اظهار می کند: جدا از وجه اشتراک زبانی باید به موسیقی این اثر اشاره کرد که براساس موسیقی فلات ایران و مشترکات موسیقی ایرانی و آذری ساخته شده است. برای همین خیلی از تماشاگرانی که تاکنون این اثر را دیده اند، هم داستان را متوجه شده اند و هم روابط بین شخصیت ها را.کارگردان اپرای «لیلی و مجنون» درباره دلایل دیگر اجرای این اثر به زبان آذری می گوید: موسیقی و ترکیب اپرایی این کار برگرفته از اثر یک آهنگساز بی نظیر همچون اوزیر حاجی بیف است که سال 1908 ساخته شده است. در طول سال ها هم بهترین خواننده های آذری زبان مثل زینب خانلر اوا، رشید بهبوداف و یوسف بابایف این اثر را اجرا کرده اند.

هدف؛ آشنایی با میراث شرق

غریب پور هدف از اجرای این اپرا را آشنایی با میراث شرق بیان کرد و گفت: در واقع قصد من از روی صحنه بردن این اپراها که از ده سال قبل اجرای آنها را آغاز کرده ام، این است که ظرفیت های ملی در اپرای عروسکی را گسترش دهم و بگویم که اپرا فقط تولیدات غربی نیست.

ما هم اپراهای بسیار بزرگی به زبان های فارسی و آذری داریم و معتقدم نسل امروز باید با این میراث بزرگ شرق آشنا شود. خیلی از دوستان جوان ما رومئو و ژولیت و بسیاری از تراژدی های غربی را می شناسند، اما از آثار شرقی بی خبرند. اپرای «لیلی و مجنون» اثری به زبان فارسی است که داستانش منشا عربی دارد و موسیقی اش هم آذری است.

این کارگردان تئاتر افزود: وقتی در دنیای اپرا اثری خلق و موسیقی و خوانندگی آن تبدیل به فرآورده ای غیرقابل تجزیه می شود، دلیلی وجود ندارد که حتما از نو نوشته شود. نکته بعدی این است که تولید آثار اپرایی نیاز به هزینه ای بسیار بالا دارد و من برای تولید کارهایی این چنینی باید چند عنصر مهم یعنی آهنگسازی در حد اوزیر حاجی بیف، خواننده هایی در حد زینب خانلراوا و رشید بهبوداف داشته باشم که اینجا از آن بی بهره ایم.

مرور اپراهای موفق گذشته

غریب پور در ادامه از رپرتوار (مرور آثار اپرایی) خود در سال جدید خبر داده و می گوید: رپرتوار سال 93 ما شامل همه عناوینی است که طی سال ها روی صحنه برده ایم. بنابراین اجرای اپراهای لیلی و مجنون، حافظ و مولوی برنامه های نیمسال اول خواهد بود و در نیمسال دوم هم اپراهای عاشورا، رستم و سهراب و مکبث را اجرا خواهیم کرد.

او می افزاید: اساسا دوست دارم اثری که روی صحنه می آید، به بایگانی سپرده نشود و هرازگاهی در قالب رپرتوار مرور شود.

طبق برنامه های اعلام شده در پایان اجرای «لیلی و مجنون» تالار فردوسی به مدت هشت روز برنامه ای ندارد و گروه عروسکی آران خود را برای اجرای اپرای «حافظ» آماده می کند و از بیست و هشتم اردیبهشت این اپرا روی صحنه خواهد رفت. «حافظ» تا دوازدهم خرداد روی صحنه خواهد بود و آهنگسازی آن را بهزاد عبدی انجام داده است.

این اپرا شخصیت های متعددی از جمله حافظ و امیرمبارزالدین را دارد و خوانندگانی چون محمد معتمدی و محمد ذاکر حسین، هاله سیفی زاده، سحر محمدی و 17 خواننده ایرانی دیگر در آن حضور دارند.

سپس هجدهم خرداد تا ششم تیر، اپرای عروسکی «مولوی» روی صحنه می رود که آهنگسازی آن را هم بهزاد عبدی به عهده داشته و محمد معتمدی، همایون شجریان و 15 خواننده دیگر در این اثر فعالیت کرده اند. مولانا و شمس از جمله شخصیت های جذاب این تئاتر عروسکی هستند.

این اپراها هر شب در تاریخ هایی که ذکر شد، ساعت 19 و 30 دقیقه روی صحنه می رود. اپرای حافظ و مولوی پیش از این هم روی صحنه رفته و چند نوبت تمدید شده است. لوح فشرده این اپراها نیز همواره مورد توجه مخاطبان بوده و به آنها روی خوش نشان داده اند.

اجراهای عمومی این اپراها در سال های گذشته مورد استقبال ویژه مخاطبان قرار گرفته است.