به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، بیست و چهارمین دوره آئین تجلیل از خادمان نشر عصر امروز دوشنبه 4 دی ماه در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و معماری برگزار شد.
* جلیسه: بخشی از خاطرات ناشران ثبت شد/ طی سه سال 60 تالیف
مجید غلامی جلیسه مدیرعامل خانه کتاب در این مراسم اظهار داشت: جای خوشبختی است که مملکت ما ایران سابقه 200 بلکه 400 ساله در حوزه نشر و کتاب دارد. وقتی به این سابقه مینگریم میبینیم در پی قرون گذشته در هر دوره خادمانی را داشتهایم که به تنهایی بار توسعه کتاب را به دوش کشیده و موجب گسترش فرهنگ کتاب و کتابخوانی بودهاند.
به گفته مدیرعامل خانه کتاب اگر تاریخ چاپ و نشر خودمان را به دقت مرور کنیم خلاء جدی را میبینیم اینکه متأسفانه آنگونه که باید تجربیات ارزشمند خادمان نشر را نتوانستهایم مکتوب کنیم و شکل کلاسهبندی شده برای آن تعریف کنیم تا تلاشی که طی سالها به دست آمده را به نسل آتی منتقل کنیم.
جلیسه با اشاره به دوره بیست و چهارم تجلیل از خادمان نشر تصریح کرد: مایه تأسف است که گاهی پس از فوت پیشکسوتان نشر بسیاری از داشتهها و تجربیات آنها مکتوم مانده و نتوانستهایم استفاده لازم را از آنها ببریم.
وی گفت: کتابهای تاریخ نشر به تعداد انگشتان دست میرسد بنابر این آگاهی ما از سابقه نشر زیاد نیست. تنها ناشری که بخشی از خاطرات خود را ثبت کرده است مرحوم عبدالرحیم جعفری بود که در کتاب در جستوجوی صبح یادگاری را برای ما ثبت کرده است در حالی که ناشران هزاران کتاب منتشر میکنند اما کتابی در مورد خود چاپ نمیکنند همان مصداق کوزهگر از کوزه شکسته آب میخورد هستیم.
مدیرعامل خانه کتاب به تأسیس مرکز کتابپژوهی در خانه کتاب اشاره کرد و آورده آن را برای این موسسه خوب دانست و گفت: ما موفق شدیم طی سه سال 60 عنوان در حوزه تاریخ نشر منتشر کنیم که بخشی از اندوختهها و تجربیات ناشران و کتابفروشان ما در تهران و شهرستانها است.
وی به تاریخ شفاهی کتاب نصرالله حدادی که در این مراسم رونمایی شد اشاره کرد و گفت: با انتشار این کتاب توانستیم یک گام کوچک برای ثبت و ضبط تجربیات ناشران برداریم اما خانه کتاب اعلام آمادگی میکند که چنانچه هر ناشری تمایل داشته باشد سابقه نشر و تجربیات خود را در قالب کتاب و مقاله تدوین کند، با سرعت بخشیدن به ان ناشران توانا را یاری خواهد رساند.
* حدادی: «تاریخ شفاهی کتاب» به فعالان عرصه نشر پیش از 22 بهمن سال 57 اختصاص دارد/ پسران ناشران در جلد دوم / وقتی یک کتابفروشی بسته شود در یک زندان را باید بگشاییم
در ادامه نصرالله حدادی گردآورنده کتاب، «تاریخ شفاهی کتاب» اظهار داشت: ما متأسفانه طی سالهای گذشته پیشکسوتان برجستهای چون محسن بخشی، داود شیرازی، علمی، عبدالرحیم جعفری و ... از دست دادهایم اما در ادامه ثبت خاطرات به پیشنهاد فرید قاسمی تاریخ شفاهی نشر تألیف شد و به چاپ رسید.
وی پیرامون این اثر خود گفت: در چیدن افراد انتخابی نداشتم و افسوس میخورم که افرادی چون باقرزاده، عبدالرحیم جعفری، امیر علمی، حاجداود شیرازی را میتوانستیم تجربیاتشان را ثبت کنیم اما نشد و هر روز که میگذرد دیر است.
به گفته حدادی من در تألیف این اثر تنها یک ملاک داشتم آن هم اینکه کسانی را انتخاب کنم و خاطراتشان را ثبت کنم که قبل از 22 بهمن 57 در حوزه نشر اشتغال داشتند این دوستان در حال حاضر شرایط مساعدی نداشته و حالشان خوب نیست.
وی با تشکر از مدیرعامل خانه کتاب که در روند انتشار این اثر همکاری داشت، گفت: امروز وضعیت کتاب به بدترین شکل ممکن است تیراژها گاهی بین 20 تا 200 نسخه میرسد اما در دیار عاشقان دیوانهها عاقلند ولی من قول می دهم در بخش دوم این کتاب که همان جلد دوم محسوب میشود به پسران نشر همان عزیزانی که راه پدراشان را ادامه دادهاند بپردازم.
حدادی ضمن ابراز تأسف از بسته شدن کتابفروشیها گفت: وقتی یک کتابفروشی بسته شود در یک زندان را باید بگشاییم. اگر کتابفروشی چون طهوری بسته شود یک فاجعه ملی تلقی میشود.
وی ضمن اشاره به اینکه بسیاری از کتابفروشیها شغل خود را تغییر دادهاند گفت: در بازار کتابفروشیهای بسیاری جمع شدهاند اما هیچکس نمیتوانند بگوید من مسئول نیستم در ترویج فرهنگ کتابخوانی جامعه ما از فقر فرهنگی رنج میبرد.
وی با بیان اینکه باید از سلفیبگیران در حادثه پلاسکو انتقاد کنم، گفت: برای یک برنامه رادیویی دعوت شده بودم اما مجری ابتدا به من گفت که از این موضوع نباید صحبت کنم من اعتراض کرده و گفتم چرا نباید بگویم همانگونه که از ایستادن افراد در صف اهدای خون و دعای خانوادهها در برابر پلاسکو باید بگویم باید از این موضوع هم گلایه کنم.
حدادی با بیان اینکه ترویج کتابخوانی را باید از خود شروع کنیم متذکر شد: تنها مسیر اصلاح کشور از راه فرهنگ است که آن هم با کتاب محقق میشود.
در این مراسم مسعود پایدار و حسنزاده مدیر نشر مروارید سخنرانی کردند، حسنزاده در این مراسم با بیان اینکه ناشران معمولاً در بطن جامعه هستند گفت: ناشر از ستونهای فرهنگ جامعه و پیادهنظام توسعه فرهنگی محسوب میشود چرا که نقش پیادهنظام نهایی و پایدارکننده هر طرحی است.
* مسجدجامعی: خاطرات آتشنشانها را مکتوب کنید/ چگونگی امضای مرحوم هاشمی رفسنجانی در لوح ناشر برگزیده/دفاع عضو شورای شهر از ممیزی
احمد مسجدجامعی عضو شورای شهر تهران در این مراسم ضمن اشاره به برگزاری بیست و چهار دوره از آئین تجلیل از خادمان نشر گفت: برگزاری این بیست و چهار دوره کار بسیار خوبی بوده است اما من پیشنهادی داشتم اینکه خاطرات آتشنشانها هم در دستور کار قرار گیرد که بسیار امر ارزشمندی است.
عضو شورای شهر تصریح کرد: پیشتر از این آتشنشانی قاعدهای داشت مثلاً همراه ماشین 4 نفر حرکت میکنند به نقطه جوشان که رسیدند راننده کنار سایر افراد حاضر وظیفه جدیدی را میگیرد چرا که برای هر 4 نفر وظیفه و ساختاری تعریف شده است. نهایت اینکه سلسله مراتبی طی میشود و فرمانده گروه باید دورههای بسیاری را بگذراند. هر چند این سلسله مراتب اکنون کمتر است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر رؤسای آتشنشان هیچ یک آتشنشان نیستند و در این زمینه تخصص لازم است،گفت:در میان این افراد هستند آدمهای قدیمی که دورههایی را طی کردند و خاطرات آنها جذاب و تأثیرگذار است و به نحوی ثبت آن میتواند نوعی قدردانی معنوی از آنها باشد باید تلاش شود تا خاطراتشان ثبت و به تصویر کشیده شود هر چند میدانند قطعاً فیلمهایی ساخته میشود و گزارشهای عملی ارائه میشود.
مسجدجامعی همچنین با بیان اینکه پس از این حادثه مردم به سمت مراکز انتقال خون حرکت کردند و استقبالی بینظیر صورت گرفت که در زمان دفاع مقدس هم اینگونه استقبال شده بود، گفت: اگر دوستان ناشر تأملی داشته باشند میتوانیم ادبیات شفاهی را در حوزه آتشنشانها هم ثبت کنیم خصوصاً افرادی که در عملیاتها حاضر هستند.
وی در ادامه با بیان اینکه در میان خادمان کتاب باید از دو شخصیت یاد کنم،گفت: نخستین آنها مرحوم «حسن حبیبی» بود که اولین لوحها با امضای ایشان اعطا میشد آقای حبیبی حتی به متن لوح هم حساس بود و تا زمانی که معاون اول بود با امضای او این لوحها اهدا میشد.
مسجدجامعی با بیان اینکه فرد دیگری که نقش اصلی داشت مرحوم هاشمی رفسنجانی بود، تصریح کرد: آقای هاشمی رفسنجانی در زمانی که رئیسجمهور بود نقش بسیار برجستهای داشت من همان سال پیشنهاد دادم ناشر برگزیده سال معرفی شود. حتی گروهبندی داشته باشیم و ناشران خصوصی و دولتی تهرانی و شهرستانی، کودک و ... معرفی شوند آن سالها برای نوشتن آئیننامه تقسیمبندیهایی صورت گرفت.
وی افزود: فکر میکردم برترین های نشر باید متفاوت باشد و برای اینکه این تفاوت حس شود، رئیسجمهور باید جایزه ناشر برتر را امضاء کند و در ادامه آن را اهدا نماید؛ اما چه کسی باید او را متقاعد میکرد؛ دسترسی ما طبیعتاً به رئیسجمهور راحت نبود با دفتر ایشان وارد مذاکره شدیم و آنها بلافاصله آب پاکی را روی دست ما ریختند میگفتند در این صورت ایشان باید لوح سایر اصناف را نیز امضاء کند. حسم این بود اگر لوح ناشر برگزیده با امضای مقام دوم کشور مزین نشود حق نشر ادا نخواهد شد. راهی یافتم و خودم وارد گفتوگو با آقای هاشمی شدم . مسئله را در میان گذاشتم و از فداکاری و صبر ناشران گفتم هر چند ایشان ناشران را میشناخت.
مسجدجامعی ادامه داد: وارد مذاکره شدم اما خیلی نگران بودم و بلافاصله پس از مطرح کردن با جناب هاشمی ایشان گفتند اشکالی ندارد به دفترم ارسال کنید میگویم امضاء خواهم کرد. پس از این ماجرا لوح ناشران مزین به امضای ایشان شد و شخصاً هدایا را اهدا میکردند.
مسجدجامعی با بیان اینکه آقای هاشمی شخصیتی اقتصادی و سیاسی بود اما در حوزه فرهنگ و هنر کارهایی انجام داد، گفت: شاید کمتر کسی از این امر باخبر باشد زیرا به نظرم کارهای او به نام دیگران ثبت میشد.
مسجدجامعی همچنین به واگذاری امور نشر به ناشران هم صحبت کرد و گفت:کاری که ارشاد انجام میداد و پس از مدتی با بروز مشکلات خوشبختانه استمرار یافته است اینکه کار نشر به خود ناشران واگذار شود. در آن سالها میگفتند ارشاد همکاری نمیکند و در بدنه ارشاد مقاومت بود. در حال حاضر هم هست. کار راحتی نیست اما برای حل شدن مشکل، گفتوگو لازم است. بنابر این طی صحبتی که با آقای جنتی وزیر قبل داشتم گفتم برنامه کتابگردی را جزء برنامههایم گذاشتم؛ تا چه زمانی باید سخنرانی کنیم و دیگران برایمان کف بزنند. باید گفتوگو هم انجام دهیم.
وی افزود: ادبیات گفتوگو خیلی خوب است و باید استمرار داشته باشد هر چند فکر میکنیم برخی امور خوب است و باید وارد آن شویم مثل ورود به عرصه جهانی نشر اما چگونگی حضور در فضای جهانی و کپیرایت هم مهم است. اینها آموزشهایی میخواهد و حتی اگر قانون هم اجازه دهد به جایی نمیرسیم. باید آموزش ببینیم.
مسجدجامعی به موضوع ممیزی هم اشاره کرد و گفت: بحثهایی چون ممیزی هم مطرح میشد اما وقتی ناشران در جریان آن قرار میگرفتند با ما همدل میشدند متوجه میشدند که چه ملاحظاتی وجود دارد، چه ابعاد فقهی دارد تجربیات جهانی چه میگوید یا موضوع اقوام و ملیتها در میان میآید. در این میان بزرگانی چون مرحوم دکتر گرجی از برجستگانی بودند که انصافا از نظراتشان در جلسه بهره میبردیم.
8704648