مشکل کمآبی و تأمین آب چنانچه روند افزایش جمعیت شهرها همچنان ادامه داشته باشد، به انفجار اجتماعی منجر میشود، بنابراین مدیران و مسئولان کشوری باید ترتیبی اتخاذ کنند که جمعیت شهرها بر اساس امکانات طبیعی آنها از جمله آب افزایش پیدا کنند و بهجای حفر پیاپی چاهها و استحصال آبهای زیرزمینی که در شرایط تجدیدشوندگی قرار ندارند، باید بهگونهای برنامهریزی کرد که ضمن تأمین آب موردنیاز شهروندان به منابع محدود آب نیز فشار کمتری وارد آید و به اصطلاح باید در این عرصه دست به عصا حرکت کرد.
بر این اساس میزگردی با عنوان "بررسی مسائل آب استان" در دفتر خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه ایلام، با حضور متولیان آب و دانشگاهیان و صاحبنظران این رشته برگزار شد.
«ذوالفقار مهدیزاده» مدیرعامل شرکت آب منطقهای ایلام در میزگرد بررسی مسائل آب استان اظهار کرد: سیاست جدید وزارت نیرو در حوزه آب تغییر رویکرد از مدیریت عرضه به مدیریت تقاضا، ارتقاء بهرهوری و بهرهبرداری بهینه از زیر ساختهای ایجاد شده در سنوات اخیر است. در دهههای گذشته به دلایل مختلف تمرکز وزارت نیرو در حوضه آب بر طرحهای توسعهای بوده که ممکن است با رویکرد جدید وزارت نیرو در بسیاری از طرحهای اجرایی و مطالعاتی بازنگری و یا تغییر اهداف صورت پذیرد.
وی افزود: ضمن اینکه نگرش بخشی و استانی به مقوله آب طی سالهای اخیر خسارات جبران ناپذیری را به منابع آب سطحی و زیرزمینی در کل کشور و علی الخصوص در حوضههای آبریز مشترک بین استانی وارد کرده و وزارت نیرو با تدوین و طراحی مدیریت یکپارچه منابع آب و تاسیس دفاتر حوزهای در سطح کشور مدیریت منابع آب ایران درصدد رفع این نقیصه و حرکت در راستای مدیریت یکپارچه آب است.
مهدی زاده با بیان اینکه به دلیل موقعیت جغرافیایی استان ایلام رویکرد وزارت نیرو در استان باید کماکان توسعهای باشد، گفت: بالغ بر 4000 میلیارد ریال اعتبار برای طرحهای آبی استان در نظر گرفته شده و به دلیل محدودیت مالی و غیراقتصادی بودن برخی طرحها ممکن است در اهداف یا احجام برخی از آنها تجدیدنظر صورت گیرد. هرچند طرح سامانه گرمسیری پتانسیل بسیار خوبی برای تأمین آب استان در مصارف شرب، کشاورزی و صنعت است زیرا پیشبینی میشود با اجرای این سامانه 640 میلیون مترمکعب آب در استان تامین گردد، این در حالی است که با تکمیل سدهای دردست اجرا حدوداً 140 میلیون مترمکعب آب تنظیم میگردد.
سد "سیکان" متوقف میشود
مدیرعامل شرکت آب منطقهای ایلام گفت: حدوداً 26 درصد از مساحت استان در حوزه کرخه قرار داشته و به دلیل وضعیت نامناسب آورد رودخانه سیمره ناشی از خشکسالیهای اخیر و برداشتهای بی رویه در بالادست متاسفانه اجرای طرحهای توسعه منابع آب استان در این حوزه مانند سد "چناره" و "سیکان" با اما و اگر مواجه شده، به نحوی که در حال حاضر سد سیکان به دلیل نداشتن مجوز تخصیص آب و اعتبارات محدود عملاً متوقف بوده و احتمال میرود اهداف اولیه سد چناره که تنظیم آب 112 میلیون مترمکعب برای مصارف شرب و کشاورزی بوده مورد بازنگری قرار گیرد و به رقم حدود 60 میلیون متر مکعب آب کاهش یابد.
مهدیزاده با بیان اینکه تعدد سدها و طرحهای توسعه منابع آب و محدودیت اعتبارات و منابع مالی باعث طولانی شدن اجرای سدها شده است، تصریح کرد: با گشایش اعتباری که اخیراً از محل صندوق توسعه ملی ایجاد شده پیشبینی میشود، بسیاری از طرحهای تامین آب استان حداکثر در دوره زمانی 4 ساله آتی به بهره برداری برسند که به عنوان نمونه با بهرهبرداری از سامانه گرمسیری در استان حداقل 26 هزار هکتار از اراضی مستعد آبی ایجاد شده و آب مورد نیاز شرب و صنعت به میزان بیش از 100 میلیون مترمکعب تامین میگردد.
وی تأکید کرد: بیش از 90 درصد آب استان و کشور به بخش کشاورزی اختصاص یافته که به دلیل راندمان پایین درصد زیادی از این منابع به هدر میرود، به عنوان مثال برای تولید یک کیلوگرم گندم در استان بیش از 2 هزار کیلوگرم (لیتر) آب مصرف میگردد و لازم است سازمان جهاد کشاورزی با جرای طرحهای نوین آبیاری، بازنگری و تغییر الگوی کشت و فعالیتهای ترویجی و آموزشی در بالابردن راندمان منابع آبی فعالتر گردد.
دیر به فکر نجات آب افتادیم
در ادامه میزگرد «عبدالرضا بازدار» رییس سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام اظهار کرد: در دنیا دو رویکرد اساسی آب و مسائل زیستمحیطی مورد توجه قرار گرفته شده که در واقع بازگشت به عقب است، زیرا در گذشته در بخشهای مختلف آب اقدامات لازم به منظور استفاده صحیح و کارآمد از آن شکل نگرفته است.
وی با بیان اینکه امروزه جنگ آب خیلی بیشتر از جنگ جغرافیایی است و در کشورها برنامهریزیهای خاصی برای نجات آب شکل میگیرد، تصریح کرد: در این کشورها موضوع بهخوبی مدیریت میشود و دنبال تولید کالاهایی هستند که نیاز آبی دارند و مدیریت منابع آب و به خصوص آب مجازی با ادبیات خاصی به طور جد دنبال میشود. قطعاً کشور ما هم از این موضوع مستثنی نیست و در خیلی از زمینهها هرچند دیر اما کارهایی آغاز شده و نیازمند توجه بیشتر به مقوله آب برای مدیریت آن هستیم.
رییس سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام گفت: در استان 600 هزار هکتار اراضی مستعد وجود دارد که ارزش تولید دارند و از این مقدار 340 هزار هکتار مورد بهرهبرداری قرار میگیرد و از این مقدار نیز 72 هزار و 500 هکتار آن آبی و مابقی را اراضی دیم تشکیل میدهد.
بازدار با بیان اینکه آب مورد نیاز این اراضی از چاهها و شبکههای مخزنی تهیه میشود، افزود: 21 هزار هکتار از اراضی آبی به سیستمهای تحتفشار 10 هزار هکتار نیز به سیستمهای مدرن آبیاری مجهز هستند و مورد بهرهبرداری قرار میگیرند.
وی ادامه داد: در وزارت جهاد کشاورزی مدیریت حوزه آب با عنوان مدیریت جامع حوضههای آبخیز در این زمینه کار جدی میشود که سازمان جنگلها در این زمینه به جای پراکندهکاری با مطالعات جامع آبخیز از فرسایش جلوگیری و روانابها را مدیریت و سفرهها را تغذیه میکند.
کمتر از 90 درصد منابع آبی در کشاورزی صرف میشود
رییس سازمان جهاد کشاورزی ایلام در پاسخ به قسمتی از صحبتهای مدیرکل آب منطقهای گفت: اینکه بیش از 90 درصد آب در بخش کشاورزی صرف میشود، درست نیست. چون در حد 90 درصد نیست و خیلی پایینتر است، هر چند در کشاورزی باید بحث امنیت غذایی مدنظر باشد و به هر نحوی باید این امنیت برای مردم یک کشور تأمین شود، هر چند هزینههای زیادی داشته باشد.
بازدار تصریح کرد: در کشوری زندگی میکنیم که به خاطر شرایط جغرافیایی آن سه برابر میزان بارش تبخیر و تعرق داریم که این میزان در مناطق جنوبی استان بیش از 10 برابر بارش است. بنابراین خودبهخود تولید در این مناطق با مصرف زیاد منابع آب همراه است، چون بالای 90 درصد آب که گیاه جذب میکند، از طریق تبخیر و تعرق از دسترس خارج میشود، بنابراین سیستم مدیریت در زراعت این است که تا آب مصرف نشود، تولید ایجاد نمیشود و خوشبختانه با اجرای سیستمهای نوین آبیاری این میزان مصرف نیز کاهش یافته است.
وی تأکید کرد: در خیلی از مناطق مطالعات برای اجرای سیستمهای تحت فشار انجام میدهیم، اما به دلیل شوری خاک و بافت سنگین آن مجبور میشویم آبیاری ثقلی انجام داد، زیرا خود به خود آبیاری ثقلی موجب شست و شوی املاح خاک میشود.
رییس سازمان جهادکشاورزی استان با بیان اینکه سعی داریم با اجرای سیستمهای تحت فشار، افزایش تولید در واحد سطح انتقال آب با لوله به اراضی و دیگر اقدامات اصلاحی تولید را با مصرف آب کمتر بالا ببریم، تصریح کرد: در کشور از هرمترمکعب آّب مصرفی 800 کیلوگرم محصول کشاورزی تولید میشود، این در صورتی است که در دنیا دو برابر ایران محصول تولید میشود. باید تلاش کنیم به ازای هر مترمکعب آب، تولید بیشتری داشته باشیم تا بازدهی بالایی داشته باشد و بتوانیم مصرف آب در بخش کشاورزی را توجیه کنیم.
بازدار گفت: 85 درصد اجرای عملیات آبیاری تحتفشار توسط دولت و 15 درصد توسط بهرهبردار انجام میشود و امسال 30 میلیارد تومان اعتبار داریم که اراضی کشاورزان متقاضی را بعد از انجام مطالعات به سیستمهای تحتفشار و مدرن مجهز کنیم.
بخش عمده منابع آبی به توسعه باغبانی اختصاص مییابد
وی با بیان اینکه در بحث الگوی کشت بر روی مسائل باغبانی در استان اقدامات بسیاری انجامشده و بیشتر روی طرحهای کوچک تأمین آب کار میکنیم، ادامه داد: این طرحها علاوه بر اینکه بر روی سیستم هیدرولوژیکی منطقه تغییری ایجاد نمیکند، بهرهبرداری خوبی از آب میشود، چون بارشها در استان کوتاهمدت است و وجود سدهای مخزنی گرهگشاست. در استان بر روی 15 ایستگاه کوچک تأمین آب از جمله پمپاژ رودخانهای و سدهای مخزنی خاکی انجام شده و بخش عمده منابع آبی به توسعه باغبانی اختصاص مییابد.
رییس سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام گفت: با توجه به شرایط توپوگرافی استان قسمت شمالی ایلام شرایط باغبانی را دارد که در این مناطق بر روی توسعه باغبانی تمرکز شده که علاوه بر درآمدزایی و ایجاد اشتغال برای ساکنان این مناطق از ایجاد رواناب و فرسایش نیز جلوگیری خواهد شد.
بازدار به اقدامات بخش آبخیزداری در دشتهای استان اشاره و تصریح کرد: با انجام سیستمهای پخش سیلاب به تغذیه منابع آب زیرزمینی کمک کردیم، زیرا برداشت از منابع آب زیرزمینی استان زیاد است و تلاش کردیم با کنترل روانابها و هدایت به سفرههای زیرزمینی بیلان منفی این منابع را کاهش دهیم.
وی با بیان اینکه در توسعه فضای سبز و جنگلکاری و بیابانزدایی اقدامات چشمگیری در استان انجام شده به گونهای که در بخش جنگلکاری رتبه اول کشور را داریم، ابراز امیدواری کرد: با مصرف آب کمتر و از ظرفیتهای کشاورزی ایلام استفاده بهینه شود.
خشکقرنی نه خشکسالی!
به گزارش ایسنا «داراب بیرانوندی» مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شهری استان در ادامهی این میزگرد اظهار کرد: امروزه دیگر با پدیده خشکسالی مواجه نیستیم، بلکه میتوان گفت با خشکقرنی به سبب سالهای متمادی خشکسالی مواجهیم و ما با آگاهی کامل از این موضوع در بحث آب شرب کار خوبی را انجام دادیم و آن اینکه جزء 6 استان کشور هستیم و نقشه راه خود را که منابع آب شرب و صنعت استان از کجا تهیه میشود را میدانیم.
وی با بیان اینکه منابع آب آبدانان از سد «گوراب»، درهشهر از سد «سیکان»، بدره از سد «سیمره»، ایلام از سامانه گرمسیری و سد «چناره»، مهران و دهلران از سامانه گرمسیری و سیروان و چرداول از سد «چناره» تأمین میشود، تصریح کرد: فرسودگی شبکههای آبرسانی یکی از معضلات استان در بخش آب شرب است، زیرا 25 درصد هدر رفت آب در شبکهها داریم و تا وقتی در این زمینه سرمایهگذاری نکنیم، نمیتوانیم از این منابع بهرهمند شویم.
مدیرعامل آب و فاضلاب شهری تصریح کرد: دولت رویکرد مثبتی در بخش آب و تأمین آن دارد اعتبارات عمرانی 62 درصد نسبت به سالهای قبل افزایش داشته و امسال تاکنون 80 درصد تخصیص گرفتهایم که این خود نشان از توجه دولت به مقوله آب است.
بیرانوندی تأکید کرد: قیمت فروش آب در دنیا 3 دلار است و در استان ما با قیمت یکدهم دلار به دست مشترک میرسد. هدر رفت آب شرب در بخش صنعت زیاد است و صنایع برای تأمین آب خود باید به فکر منابع دیگری باشند، متأسفانه در فضای سبز نیز از آب شرب استفاده میشود و ازآنجاییکه ما داریم از پسانداز خود استفاده میکنیم و میلیونها سال طول میکشد، یک مخزن زیرزمینی تشکیل شود، اما ما در 2 سال به دلیل عدم مدیریت مناسب آن را تخلیه میکنیم، درصورتیکه نمیتوان حجم آب ازدسترفته را جایگزین کرد.
وی تأکید کرد: ما میگوییم مشترک یعنی اینکه مردم را در شریک خود میدانیم و مردم باید بهعنوان یک شریک در استفاده درست و صرفهجویی از آب به ما کمک کنند، اما متأسفانه استفاده از انشعابهای غیرمجاز یکی از معضلات اساسی آب شرب استان است و این کار علاوه اینکه خلاف قانون است، عملی ناپسند و گناه و تضعیف حقوق دیگر مشترکین محسوب میشود و عین سرقت است که از بیارزش بودن آب در نگاه شهروندان حکایت دارد.
مدیرعامل آب و فاضلاب شهری به طرح بازیافت آب بهعنوان طلای کثیف اشاره کرد و گفت: اولین پروژه B.O.T در غرب کشور در ایوان با اعتباری حدود 24 میلیاردی و با حضور سرمایهگذار خارجی کار اجرایی آن شروع شده و از مجموعه پروژههای قرارداد B.O.T وزارت نیرو است و اجرای آن نقشی مهم در صرفهجویی از آب خواهد داشت.
بیرانوند با بیان اینکه4 تصفیهخانه فاضلاب در استان داریم که یکی در سرابله تا پایان سال آینده افتتاح میشود و تلاشمان این است که آب دوباره به چرخه مصرف برگردد و نباید آب را بهراحتی از دست داد، تصریح کرد: از 10 سال گذشته تا امسال هیچ منبع آبی به آب شهری اضافه نشده است و تا وقتی که آب ارزان است و مردم احساس نکنند، آب ارزشمند است و آب با قیمت تمامشده هر لیتر 1127 تومان به دست مردم نرسد، مشکلات آب در بخش شرب کماکان ادامه دارد.
وی گفت: وقتی 90 درصد آب در کشاورزی مصرف میشود، درحالیکه در دنیا مصرف در این بخش کمتر است و درحالیکه سرانه مصرفی آب هر نفر در دنیا 580 و در ایران 1300 مترمکعب است، بدیهی است که بحران آب داشته باشیم و تنها راه برطرف کردن این مشکل این است که مانند دنیا در مقولهی آموزش صرفهجویی و اسراف نکردن سرمایهگذاری کرد.
در بهرهبرداری از منابع آب دستبه عصا حرکت کنیم
دکتر «حاجی کریمی» عضو هیات علمی دانشگاه ایلام در این میزگرد گفت: یکی از بحثهای مهم که راحت از کنار آن رد میشویم منفی بودن بیلان آب زیرزمینی در کشور و استان است عمده بهرهبرداریها برای کشاورزی از طریق آبهای زیرزمینی صورت میگیرد و بهسادگی نیز جایگزین نمیشود. برداشتها و بهرهبرداریها باید در قالب بیلان آب انجام گیرد، باید محاسبه شود منابع زیرزمینی چقدر تغذیه میشوند و باید به همان اندازه از این آبها برداشت شود.
وی ادامه داد: در سطح دنیا تغییر اقلیم قابل مشاهده است، در منطقه دهلران در طی 20 سال گذشته دو درجه هوای منطقه اضافه شده و این یک چالش جدی است، کمبود منابع آب در آینده خیلی بیشتر از گذشته خواهد بود و از همین حالا باید برای بهرهبرداری از آب دست به عصا باشیم.
عضو هیئتعلمی دانشگاه ایلام با بیان اینکه در این رابطه کار مثبت جهاد کشاورزی استفاده از سیستمهای تحتفشار است، ولی از طرف دیگر دوگانه و متضاد با این قضیه برخورد میکنیم، تصریح کرد: دشتی که 20 لیتر در ثانیه آب دارد وقتی سیستم آبیاری در آن مکانیزه میشود، به 10 لیتر کاهش مییابد، ولی متأسفانه به جای اینکه 10لیتر باقیمانده در سفرههای زیرزمینی تغذیه شود با 10 لیتر باقیمانده شروع به توسعه میکنند و دیگر قطرهای از این آب به سفرههای زیرزمینی برنمیگردد.
کریمی تأکید کرد: دستگاهها در این زمینه نباید جزیرهای عمل کنند، چون جهاد کشاورزی، آب و فاضلاب، حفاظت از محیطزیست، آب منطقهای، منابع طبیعی و آب روستایی هرکدام جدا از هم کار میکنند و هر کدام برای خود دنبال آب هستند و برای مسائل آن جداگانه برنامهریزی میکنند که نیاز است برنامهریزیهای کلان سازماندهی شده باشند و نیازمند مدیریت کلان آب در تمام زمینهها هستیم و نیاز است همفکریهای دورهای وجود داشته باشد تا مدیریت آب رنگ علمی و اصولی به خود بگیرد.
در ادامه میزگرد «مهدیزاده» مدیرعامل شرکت آب منطقهای استان، اظهار کرد: پتانسیل منابع آب زیرزمینی در استان 620 میلیون مترمکعب است که حدوداً 90 درصد از منابع آبی زیرزمینی بهرهبرداری میشود و متاسفانه این منابع وضعیت خوبی ندارد و به همین خاطر علاوه بر ممنوعه بودن دشتهای مهران، دهلران و موسیان، سایر دشتهای استان فاقد مجوز تخصیص آب زیرزمینی است.
وی مازاد برداشت را یکی دیگر از مشکلات منابع آب زیرزمینی دانست و گفت: مصوبه سال 1385 مجلس شورای اسلامی در خصوص عدم دریافت حقالنظاره از چاههای کشاورزی ضربه جبران ناپذیری به منابع آب زیرزمینی در سطح کشور وارد کرد، چراکه با این مصوبه نظارت شرکتهای آب منطقهای بر این منابع آبی استراتژیک کاهش یافته و عملاً///////// ترزش آب این کالای استراتژیک صفر قلمداد شد. دیگر نظارتی بر برداشت آب چاههای کشاورزان وجود ندارد و به هراندازه بدون درنظرگرفتن وضعیت منابع آب زیرزمینی برداشت میکنند.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای ایلام ادامه داد: با هدف کنترل مازاد برداشت چاههای کشاورزی 550 دستگاه کنتور هوشمند آب و برق به شرکت توزیع برق استان تحویل دادیم که تاکنون کمتر از 300 مورد از آنها نصب شده و تا زمانی که این کنتورها برای همه چاهها نصب نشوند، نمیتوانیم آنها را وارد مدار کرده و کالیبره کنیم، زیرا با این کار فقط چند چاه کالیبره میشود، یعنی اینکه فقط چند چاه را محدود به برداشت کردیم و بقیه که مجهز به کنتور هوشمند نیستند، برای برداشت آزاد گذاشتیم.
مهدیزاده ادامه داد: مازاد برداشت منابع آب زیرزمینی در سطح استان حدوداً 45 میلیون مترمکعب در سال است که بیشتر آن در دشتهای مهران و دهلران و هلیلان بوده که امیدواریم با نصب کنتورهای هوشمند و جریمههای بازدارنده بتوانیم این مقدار مازاد برداشت را کاهش دهیم. تا زمان نصب کنتورهای هوشمند شرکت آب منطقهای با استفاده از اندازهگیریهای انجام شده توسط گروههای گشت و بازرسی، مازاد برداشت چاههای کشاورزی را محاسبه کرده و طبق قانون توزیع عادلانه آب نسبت به جریمه مازاد برداشت از پروانه و دریافت هزینه اقدام خواهد کرد.
در ادامه «کریمی» عضو هیئتعلمی دانشگاه ایلام گفت: انتظار میرود در طول چهار سال اثرات کارهای مبارزهای بر روی سفرههای زیرزمینی دیده شود، البته این طور نیست چون اعطای مجوز به چاههای غیرمجاز در سالهای گذشته ضربهای جبرانناپذیر بر پیکره آبهای زیرزمینی در سطح کشور وارد کرده است.
وی ادامه داد: برخوردها با متخلفان آبی در حدی نیست که عامل بازدارنده باشد، پلیس آب باید فعالتر و قوه قضاییه نسبت به اهمیت آب در کشور توجیه شود. نحوه برخورد متناسب با تخلف نیست. در این رابطه نیز مشکلات فرهنگی داریم و صداوسیما در فرهنگسازی مسائل مختلف آب نقش بسزایی دارد که انتظار میرود در این زمینه گام بردارد. اگر یک نفر از یک چاهی برداشت بیرویه میکند، مرتکب دزدی شده است، چرا باید بیتفاوت از کنار آن گذشت؟
کریمی تصریح کرد: روشی که در سطح دنیا در مناطق خشک و نیمهخشک در حال اجراست، بحث سدهای زیرزمینی است که هنوز ما به این سمت نرفتهایم . استفاده از این نوع سدها مزایای بسیاری ازجمله جلوگیری از تبخیر آب دارد و میتوان از طریق این سدها منابع آب پراکنده را جمع و آبهای مناطق روستایی را تأمین و به نحوی آبهای زیرسطحی را کنترل کرد.بهعنوانمثال میتوان با احداث سد زیرزمینی مشکلات تأمین آب کشاورزی و سراب منطقه «بولی» در «چوار» را تأمین کرد.
وی ضمن بیان اینکه در بحث آب شرب شبکههای آبرسانی پوسیده و ارقام مصرف سرانه تکان دهنده است که دو برابر مصرف سرانه آب وارد شهر میشود و از طرف دیگر انشعابهای غیرمجاز نیز باید برخورد کافی صورت گیرد، به خیز آب در قسمتی از دشتهای دشت عباس اشاره کرد و گفت: استفاده نکردن کشاورزان از آبهای زیرزمینی این اراضی به خاطر در دسترس بودن آسانتر آب سطحی (آب رودخانه کرخه) سبب شده در خیلی از مناطق دشت خیز آب داشته باشیم، در این رابطه برای نجات اراضی باید فکر اساسی شود چون در صورت ادامه داشتن خیز آب در عمل باتلاقی و از دسترس کشاورزان خارج میشود.
کریمی تأکید کرد: باید نه تنها از اراضی که خیزآب دارد، بلکه از تمام اراضی که زیر شبکه انتقال آب از کرخه قرار دارند، علاوه بر استفاده از آبهای سطحی از آبهای زیرزمینی نیز برداشت شود تا تعادل تراز آب حفظ شود.
بازدار رییس سازمان جهاد کشاورزی استان در این زمینه گفت: بهترین روش این است که با احداث چاههایی در این مناطق آب را به مناطقی که کمتر آب دارد، انتقال دهیم و آن مناطق را توسعه دهیم که با این کار هم منطقهای را توسعه داده و هم از خیز آب در دشت عباس جلوگیری خواهد شد.
مهدیزاده مدیرعامل آب منطقهای هم تأکید کرد: با توجه به کانونهای گردوغبار و بیابانی بودن اراضی اطراف منطقه، منابع طبیعی میتواند با جنگلکاری با گونههای سازگار از این آبها خارج از محدوده شبکه آبرسانی استفاده کند.
استفاده از کانالت برای انتقال آب یعنی هزینه برای هدر رفت آب
مهندس محمد مسعود واسطی عضو هیئتعلمی گروه عمران دانشگاه آزاد ایلام نیز در این میزگرد گفت: در 10 هزار هکتار از طرح شبکه آبیاری فرعی دشت عباس اولویتهای 1، 2 و 3 با کارفرمایی موسسه نصر کشور بهجای استفاده از سیستمهای تحتفشار از کانالت روکار که تبخیر زیادی دارد، استفاده شده که پیشنهاد میشود در این طراحی بازنگری صورت گیرد، چون مطمئنم در چند سال آینده به این فکر میافتند که سیستمهای تحتفشار بهتر است.
وی تأکید کرد: در سیستمهای ثقلی تلفات آب بسیار بالاست و با توجه به اینکه از بودجه ملی برای این طرح هزینه میشود، بنابراین نیاز است که بازنگری صورت گیرد و از سیستمهای تحت فشار استفاده شود.
بازدار رییس سازمان جهاد کشاورزی ایلام در پاسخ به این موضوع اظهار کرد: با موسسه جهاد نصر مکاتبه میکنیم و در جلسات نیز این موضوع را پیگیری خواهیم کرد تا به سیستمهای تحتفشار تبدیل شوند و از کانال استفاده نشود.
واسطی گفت: اگر حجم آب مصرفی کشاورزی 90 درصد نیست، پس چقدر است؟ وقتی که میزان مصرفی آب در شرب، صنعت و معدن مشخص است، بنابراین بارز است که میزان مصرف در کشاورزی بالاست صرفهجویی در کشاورزی بسیار چشمگیرتر از صرفهجویی در دیگر زمینههاست، بنابراین نیاز است در بخش کشاورزی صرفهجویی شود و باید فکری به حال فاضلاب و مسیلهای که به «گدار خوش» میریزد کرد و از مسیلهای شهری که به این رودخانه میریزند، نباید غفلت کرد.
در صادرات آب مجازی پیشتازیم
حمیدرضا لطفیزاده عضو هیئت علمی گروه عمران(آب) دانشگاه آزاد واحد ایلام گفت: سرانه مصرف آب در کشور 1900 مترمکعب به ازای هر نفر در سال است، درحالیکه این رقم در استان ایلام با احتساب کل آب رودخانه سیمره یا بخشی از آن عددی مابین 5000 تا 7000 مترمکعب در سال بوده که نشان دهنده پتانسیل بالای توسعه در بخش صنعت و کشاورزی در استان است که باید از این پتانسیل استفاده کرد.
وی با تأکید بر اینکه طرحهای آبخیزداری در حوضههای آبریز باید به داخل اراضی و مراتع منتقل شده تا از فرسایش خاک در مبدأ جلوگیری و حفاظت انجام شود، تصریح کرد: زیرا پس از فرسایش خاک و کنترل آن در مسیلها دیگر احیاء اراضی و مراتع وجود ندارد و سدها نیز در معرض خطر رسوبگذاری قرار میگیرند، بهطوری که با وجود اقداماتی که تاکنون در سد ایلام صورت گرفته، ولی در طول 10 سال گذشته حدود 10 میلیون مترمکعب رسوب وارد مخزن سد شده است.
عضو هیئتعلمی دانشگاه آزاد ایلام گفت: صادرات میوههای با مصرف آب بالا مانند هندوانه درواقع صادرات آب مجازی است و با این کار ذخایر استراتژیک آب استان را در قالب صادرات صیفیجات با کمترین صرفه اقتصادی صادر میکنیم.
لطفیزاده با بیان اینکه آب بدون در آمد پاشنه آشیل شرکتهای آبفای شهری است که اقداماتی در زمینه اصلاح در حال انجام است که باید شتاب بیشتری به خود بگیرد، تصریح کرد: 600 هزار هکتار از اراضی استان تنها 3.5 درصد اراضی استان تحت فشار است. پیشنهاد یک ردیف بودجهای جهت بهرهبرداری از تأسیسات آبی استان معضل فعلی بهرهبرداری از سرمایهگذاریهای انجام شده است.
وی تأکید کرد: در فاز اول باید اراضی منطقه را نجات داد تا در خطر نابودی و شور شدن قرار نگیرند و در مرحله بعد به این فکر باشیم که از این آبها چه استفادهای در زمینههای صنعت، کشاورزی و منابع طبیعی انجام گیرد.
در این جلسه در پاسخ به پیشنهاد خبرنگار ایسنا برای تشکیل کمیته آب استان بهمنظور هماهنگی بیشتر مدیران و کارشناسان آب استان برای بررسی مشکلات این بخش، «مهدیزاده» مدیرکل آب منطقهای ایلام از تحویل دادن طرح کمیته به استانداری خبر داد و «بازدار» مدیرکل جهادکشاورزی اظهار کرد: پیشنهاد کمیته راهبردی کشاورزی و منابع طبیعی و آب را به استانداری داده است.
تهیه و تنظیم از: عبدالرضا محمدی، خبرنگار ایسنا، منطقه ایلام
انتهای پیام
5292211