به گزارش خبرنگار مهر، «حسین کاظمی یزدی» که به تازگی ترجمه‌ای از این کتاب را از سوی انتشارات «کتاب‌سرای نیک» به مخاطبان عرضه کرده، معتقد است که اولین تمایز این رمان با نسخه سینمایی آن، شیوه روایت است؛ در حالی که فیلم، از منظر یک دانای کل تصویر می‌شود، راوی رمان یکی از شخصیت‌های آن، «رئیس برومدن» است؛ سرخپوستی دورگه با زبانی پیچیده.
او که متاثر از داروهای روان‌درمانی است، در خلال موقعیت‌ها، از پس لایه‌های عمیق ذهنش خاطراتی را احضار می‌کند و با روایت آن موقعیت در هم می‌آمیزد؛ خاطراتی که در زندگی‌اش در قبیله‌ای سرخپوستی و گذراندن سال‌های زیادی در جنگ جهانی دوم در گروهان الکترونیک در ارتش آمریکا ریشه دارد. همچنین استفاده او از افعال، منطقی دارد که خاص ذهن اوست. همه اینها با تغییر روایت در نسخه سینمایی از میان رفته و اساساً نقش راوی بسیار کمرنگ شده است.
اما به لحاظ محتوایی این اثر بر پایه ضدیت با نظام سرمایه‌داری، زندگی ماشینی و ساختار نظام‌مند غیرانسانی استوار است که می‌توان گفت از میان این سه اصل، هیچ نشانی از مورد اول و دوم در فیلم نیست؛ راوی در جاهای مختلف به مسئله خرید روستاهای سرخ‌پوستان به دست دولت آمریکا و آواره‌سازی آنها در شهرها به نفع نظام سرمایه‌داری اشاره می‌کند. همچنین اشاراتی مالیخولیایی دارد به وجود دستگاه‌ها و ماشین‌های نظارتی و کنترلی (که اتفاقاً امروزه برای ما بسیار قابل فهم است).
به نوشته مترجم ایرانی «پرواز بر فراز آشیانه فاخته»، سومین ستونی که این رمان بر پایه آن استوار است، بن‌مایه اصلی نسخه سینمایی است: شخصیت مک‌مورفی - که بزرگی‌اش به چشم راوی فراتر از انسانی معمولی است - همچون عاملی انسانی در ساختار نظام‌مند غیرانسانی نفوذ کرده، سعی می‌کند آن را تخریب کند. همچنین تغییر راوی اول شخص به دانای کل در نسخه سینمایی، کیفیت بیان این اصل را تا حد زیادی پائین آورده است.
به هر روی، در این رمان کلاسیک، قهرمانِ «کِن کیزی»، رندل پاتریک مک‌مورفی، مردی بی‌ادب، پرخاشگر، پرسرو صدا، عاشق سرگرمی و سرکش، با تکبر در بیمارستانی روانی راه می‌رود و به امور آنجا مسلط می‌شود. او که مبارزی قدرتمند است، دیکتاتوری پرستار «رَچِد» را زیر سوال می‌برد و بقیه بیماران را دور خود جمع می‌کند. او گام به گام همه قواعد بیمارستان را به چالش می‌کشد.
اما این مبارزه طلبی که با فعالیت ورزشی شروع می‌شود، به نبردی شوم میان دو رقیب سرسخت تبدیل می‌شود؛ یکی پرستار رَچِد که کل قدرت بیمارستان پشت سر اوست و دیگری مک‌مورفی با تنها دارایی‌اش یعنی اراده سرکش‌اش. پس از آنکه پرستار رَچِد از اخرین سلاحش استفاده می‌کند، داستان به اوج شوکه‌کننده‌ی خود می‌رسد.
ترجمه فارسی «پرواز بر فراز آشیانه فاخته» در شمارگان ۱۱۰۰ نسخه و با بهای ۴۳ هزار تومان به تازگی منتشر و روانه کتابفروشی‌ها شده است.
