حسن حیدری در گفت‌وگو با ایسنا از فعالیت ۷۴ شرکت و هسته فناور در پارک علم و فناوری آذربایجان غربی خبر داد و افزود: از این تعداد ۴۰ شرکت در پارک علم و فناوری استان مستقر هستند و باقی آن‌ها نیز در قالب هسته یا واحد فناور در مرکز رشد جامع واحدهای فناور پارک فعالیت دارند.
رئیس پارک علم و فناوری آذربایجان غربی پارک‌های علم و فناوری را متولی "بحث فناوری و شرکت‌های دانش‌بنیان" معرفی و اظهار کرد: پارک‌های علم و فناوری در سراسر دنیا با هدف کلی توسعه فناوری و کسب و کارهای دانش محور تشکیل شده‌اند.
حیدری با اشاره به وضعیت شرکت‌های دانش‌بنیان استان، بیان کرد: از ۱۹ شرکت دانش‌بنیان موجود در استان تعداد ۹ شرکت، یعنی حدود نیمی از شرکت‌های دانش‌بنیان استان هم‌اکنون در پارک علم و فناوری آذربایجان غربی مستقر هستند.
خروج موفق ۳ شرکت دانش‌بنیان از پارک
وی همچنین به خروج موفق ۳ شرکت دانش‌بنیان از پارک اشاره و تصریح کرد: تعدادی از شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر تحت حمایت‌های پارک به حدی در کسب و کار خود موفق می‌شوند که دیگر نیازی به حمایت پارک ندارند؛ بنابراین به صورت موفق از پارک خارج می‌شوند که با توجه به چنین مواردی می‌توان گفت سهم پارک از تعداد شرکت‌های دانش بنیان استان ۱۲ شرکت است.
رئیس پارک علم و فناوری آذربایجان غربی در ادامه اظهارات خود در خصوص نقش حمایتی پارک علم و فناوری آذربایجان غربی، افزود: با وجود اینکه تنها ۵ ماه از استقرار یکی از شرکتها در مرکز رشد جامع واحدهای فناور پارک می‌گذرد، این شرکت با حمایت‌های پارک علم و فناوری در این مدت کوتاه موفق به کسب مجوز دانش‌بنیانی از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری شده است.
حیدری سپس به موضوع "تولید کالای داخلی و حمایت از آن" اشاره و تشریح کرد: اخذ فناوری در تولید کالاهای داخلی بسیار مهم است و از پایه‌های اساسی به حساب می‌آید؛ یعنی اگر ما بتوانیم کالایی تولید کنیم که فناوری آن در خارج از کشور است، در واقع با بومی‌سازی این فناوری توانسته‌ایم از خروج ارز از کشور جلوگیری کنیم. چنین مواردی نیز در مقوله حمایت از کالاهای ایرانی قرار می‌گیرند.
وی همچنین ادامه داد: پارک‌ها از این حیث که متولی فناوری هستند می‌توانند کمک حال تولید داخلی باشند؛ یعنی هر جا نیاز به کالایی با مشخصات داخلی هست وارد عمل شوند. شرکت‌های خارج از پارک نیز می‌توانند با حمایت فناورانه خود، تولید داخلی را تحکیم ببخشند. قطعا تولیداتی که در پارک‌ها و مراکز رشد انجام می‌شود، به سبب دارا بودن فناوری بومی، تولید داخلی به حساب می‌آیند و این موضوع بستر لازم جهت اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاهی را در کشور فراهم می آورد و درآمد کشور نیز در راستای تولید داخلی قرار می‌گیرد.
رئیس پارک علم و فناوری آذربایجان غربی با اشاره به صدور ابلاغیه به دستگاه‌های دولتی مبنی بر ضرورت بازارسازی برای واحدهای فناور، تأکید کرد: این امتیازی است که دولت در اختیار واحدهای فناور قرار داده است. با این حال شرکت‌های مستقر در پارک علم و فناوری و مرکز رشد واحدهای فناور این پارک نباید بازار خود را به بخش دولتی محدود کنند و پارک علم و فناوری نیز با تلاش فراوانی که در این زمینه پی گرفته، بازار بخش خصوصی را هدف قرار داده است.
حیدری با بیان اینکه برخی از محصولات شرکت‌های پارک را دستگاه‌های دولتی از جمله شهرداری و وزارت بهداشت خریداری کرده‌اند، افزود: با توجه به محدودیت‌های خاص بودجه بخش دولتی، پارک علم و فناوری بازار کشورهای همسایه را مورد هدف قرار داده است.
وی در همین خصوص به حضور موفق شرکت‌های مستقر در پارک در شهر وان کشور ترکیه اشاره و اضافه کرد: شرکت‌های مستقر در پارک علم و فناوری در قالب تور فناوری در تکنو پارک دانشگاه یوزونجی ییل وان حضور پیدا کردند و در دیداری، با حضور مدیران شرکت‌های مستقر در آن پارک، ظرفیت‌های همکاری طرفین را مورد بررسی قرار دادند. در این میان یکی از شرکتها نیز موفق به دریافت پیشنهاد همکاری و عقد قرارداد شده و هم اکنون در حال بررسی جوانب همکاری‌ها هستند.
رئیس پارک علم و فناوری آذربایجان غربی در خصوص تولید فناورانه این شرکت که در حوزه فناوری اطلاعات و مرتبط با مهندسی و سلامت انسان است، گفت: مشتری این محصول که وزن آن حدود ۶ گرم و دارای ارزشی معادل ۱۵۰ دلار است، مجموعه‌ای از شرکت‌های ترکیه‌ای از جمله ترک سل، بزرگترین شرکت مخابراتی ترکیه هستند.
اقدام برای برگزاری تور فناوری در ارمنستان
تلاش برای آغاز مجدد مراودات با اقلیم کردستان
حیدری همچنین به حضور تعدادی از شرکت‌های مستقر فعال در حوزه IT و نیز حضور نماینده پارک علم و فناوری آذربایجان غربی در نمایشگاه فناوری اطلاعات کشور ارمنستان اشاره کرد و افزود: با توجه به تقویم نمایشگاهی پارک در سال ۹۷ برنامه داریم تعدادی از واحدهای فناور مستقر در پارک را در قالب تور فناوری به کشور جمهوری آذربایجان اعزام کنیم و در این خصوص در حال مذاکره با بخش اقتصادی سفارت ایران در جمهوری آذربایجان هستیم؛ حتی لیست اسامی شرکت‌های حاضر در این تور را ارسال کرده‌ایم و چنانچه سفارت به ما اطمینان دهد که برای محصولات فناورانه شرکت‌های ما در آن کشور بازار فروش مناسب مهیاست، تور فناوری را برگزار خواهیم کرد.
وی همچنین از مراودات این پارک با اقلیم کردستان عراق خبر داد و گفت: شرکت‌های مستقر در پارک مخصوصاً قبل از ظهور داعش، به اقلیم کردستان عراق صادرات داشتند. اکنون که شر داعش از سر مردم منطقه کوتاه شده، تلاش می‌کنیم تا از فرصت پیش آمده در شمال عراق استفاده کنیم.
رئیس پارک علم و فناوری آذربایجان غربی آن‌گاه به بررسی نمایشگاه‌های داخلی پرداخت و با اشاره به اینکه اخیراٌ بازدیدی از نمایشگاه بین‌المللی صنعت ساختمان در ارومیه داشته است، ادامه داد: تعدادی از شرکت‌های پارک علم و فناوری نیز در قالب پاویون یکپارچه پارک در این نمایشگاه حضور داشتند. این شرکتها در گزارشاتی که ارائه دادند، به پیشنهادات انعقاد قرارداد در این نمایشگاه اشاره کرده‌اند؛ این درحالی است که چنین فرصت‌هایی به ندرت در نمایشگاه‌ها پیش می‌آید.
برگزاری نمایشگاه توانمندی‌های و تولیدات استان در مردادماه
حیدری همچنین اظهار کرد: قرار است نمایشگاه توانمندی‌ها و تولیدات داخلی استان در مرداد ماه در ارومیه برگزار شود و شرکت‌های مستقر در پارک نیز در این نمایشگاه حضور فعال خواهند داشت.
وی با تأکید بر اینکه در جذب و پذیرش شرکتها، حوزه فعالیت شرکت و اینکه چه مشکلی از مشکلات استان را حل می‌کند برایمان اهمیت دارد، اظهار کرد: سعی داریم شرکتها را به سمت حل مشکلات استان سوق دهیم. یکی از مشکلات جدی که در کل کشور با آن مواجه هستیم، بحران آب و مشکل کم آبی است. قصد داریم با مصرف بهینه آب، تولیدات کشاورزی استان را در سطح مطلوب نگه داشته و حتی گسترش دهیم.
تولید قطعه‌ای فناورانه برای مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی
رئیس پارک علم و فناوری آذربایجان غربی در این خصوص به تولیدات موفق یکی از شرکت‌های پارک اشاره کرد و افزود: یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان پارک موفق به تولید یک قطعه بسیار کوچک فناورانه شده است که تاکنون تولید آن در انحصار تعداد محدودی از کشورها بوده است. این قطعه بر طبق برآورد اولیه سالانه ۱ میلیارد تومان مصرف دارد و کاربرد آن مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی است.
حیدری با اشاره به اینکه بیشترین میزان هدر رفتگی آب در بخش کشاورزی است، گفت: مصمم هستیم در نخستین اقدام، اختراع این شرکت را به ثبت برسانیم تا در مرحله بعد بتوانیم دایره توزیع آن را به کل کشور گسترش دهیم. بحث استفاده بهینه از منابع آبی فقط در استان ما مطرح نیست، بلکه این مشکل در استان‌های مرکزی جدی‌تر است. این شرکت همچنین می‌تواند به کشورهای ترکیه، جمهوری آذربایجان و سایر کشورها صادرات داشته باشد.
افتتاح ساختمان جدید برای استقرار شرکتها در صورت تخصیص اعتبارات
رئیس پارک علم و فناوری آذربایجان غربی امکانات کل کشور را محدود دانست و اضافه کرد: دولت علی‌رغم وجود محدودیت‌های منابع مالی، بودجه ما را به موقع تحویل داده است. همچنین علی‌رغم آن که یک پارک جوان هستیم، امکانات عمرانی خوبی از طرف استان دریافت کرده‌ایم. امیدواریم هر چه زودتر بتوانیم زیر ساخت‌ها را گسترش داده و تعداد شرکتها را افزایش دهیم.
حیدری با اشاره به برنامه توسعه ۵ ساله پارک، اظهار کرد: طبق این برنامه که هم اکنون در سال دوم اجرای آن هستیم، تعداد شرکتها باید به ۵۰ مورد افزایش یابد. این در حالی است که ما فضای کافی برای استقرار این شرکتها را نداریم. با تخصیص اعتبارات تا پایان سال قرار است یک ساختمان ۸ هزار متر مربعی جهت استقرار شرکتها افتتاح شود که گشایش خوبی برای ما خواهد بود.
وی با بیان اینکه دست ما خالی نبوده و هیچ کاری روی زمین نمانده است، یادآور شد: پارک علم و فناوری آذربایجان غربی از سال ۸۶ فعالیت خود را در قالب یک پارک دانشگاهی (وابسته به دانشگاه ارومیه) آغاز کرده و دارای بودجه محدودی بوده است. از اواخر سال ۹۳ پارک مستقل شده و از سال ۹۵ نیز ردیف بودجه مستقل به آن تعلق گرفته است.
رئیس پارک علم و فناوری آذربایجان غربی همچنین از ایجاد اشتغال مستقیم این پارک برای ۲۵۴ نفر خبر داد و گفت: این آمار طبق خوداظهاری شرکتها و بیمه رد شده برای این افراد است.
مساعد نبودن فضای کسب‌وکار
حیدری ضمن پرداختن به برخی چالش‌های پیش روی واحدهای فناور، یکی از مهمترین این چالش‌ها را "مساعد نبودن فضای کسب و کار" برای فعالیت شرکتها اعلام کرد و توضیح داد: مشکلات محیط کسب و کار می‌تواند مربوط به تأمین مالی باشد. در حال حاضر مهمترین مسأله شرکتها تأمین مالی برای اجرایی کردن ایده‌ها با دانش فنی‌شان است و سیستم بانکی کشور ما برخلاف سایر کشورها قابلیت حمایت از فعالیت شرکتها را ندارد.
وی ادامه داد: سیستم بانکی برای حمایت از این شرکتها وثیقه بانکی می‌خواهد که تأمین آن برای افراد سخت است. این تنها یکی از شاخص‌های فضای کسب و کار است. از دیگر شاخص‌ها می‌توان به پیچیدگی قوانین اشاره کرد. به عنوان مثال ما می‌گوییم که شرکت‌های مستقر در پارک علم و فناوری و خود این پارک‌ها بر اساس قوانین مناطق آزاد تجاری صنعتی اداره می‌شوند که بر طبق آن از بخشودگی مالیاتی و معافیت‌های گمرکی برخوردارند. این در حالی است که معافیت‌های گمرکی عملاً به پارک‌ها داده نمی‌شود.
رئیس پارک علم و فناوری آذربایجان غربی برخورداری شرکتها از معافیت‌های گمرکی را منوط به استقرار انبار گمرک در پارک و وارد شدن شرکت‌های فناور به سیستم نرم‌افزاری گمرک دانست و تصریح کرد: شرکتها باید در صدور کالا یا وارد کردن قطعاتی که در تولید کالای مبتنی بر دانش‌شان استفاده می‌شود، از بخشودگی برخوردار باشند که این مورد عملاً اجرا نمی‌شود. در بحث معافیت‌های مالیاتی نیز اقدامات خوبی صورت گرفته، اما هنوز دچار مشکل هستیم.
حیدری با توضیح اینکه بانک جهانی ۲۵ شاخص برای فضای کسب و کار مشخص کرده و مجلس هم آن را در ۲۵ شاخص بومی‌سازی کرده است، برخی از این شاخص‌ها را تسهیلات اداری، عدم دسترسی یا دسترسی به منابع بانکی، قوانین مالیاتی، سیاست گذاری‌های دولت و .. برشمرد و تأکید کرد: پیچیدگی قوانین بحثی است که هنوز در مورد شرکت‌های دانش بنیان مطرح است.
وی در پایان به ذکر یک مثال در این مورد پرداخت و تشریح کرد: شرکتی برای عملیاتی کردن ایده‌اش به ۵۰ میلیون تومان وام نیاز دارد. وام مورد نیاز این شرکت در کارگروه‌های استانی تصویب شده و در بهترین حالت، صاحب شرکت که یک جوان تازه فارغ‌التحصیل شده است، برای دریافت وام به بانک مشخصی معرفی می‌شود.
رئیس پارک علم و فناوری آذربایجان غربی ادامه داد: بانک برای عملیاتی کردن این موضوع از جوان درخواست وثیقه می‌کند. این درحالی است که جوان ۲۵ ساله‌ای که به تازگی مقطع کارشناسی ارشد را به پایان رسانیده و یا دانشجوی دکتری است، وثیقه ۱۰۰ میلیون تومانی ندارد؛ بنابراین از دنبال کردن کار بازمی‌ماند.
انتهای پیام
