فریدون میری در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه بزه یکی از پدیده‌های منفی است که عمری به قدمت تاریخ بشریت دارد و از زمانی که زندگی اجتماعی متداول شده نمود بیشتری یافته، اظهار کرد: گردهم ‌آمدن افراد موجب سرپیچی از برخوردهای گوناگونی بین آنها شد و به همین دلیل دستورات و مقرراتی پدید آمد تا قدری آزادی افراد را به سود جامعه مقید و حدود هر یک از افراد جامعه مشخص شود.

وی ادامه داد: بررسی‌های جرم‌شناسی نشان می‌دهد که هر معلولی علتی دارد و هیچ چیز به‌خودی‌خود شکل نمی‌گیرد، بنابراین هر جرمی دارای علل سازنده‌ای است که روی فرد اثر می‌گذارد و او را به سوی ناسازگاری و نابهنجاری سوق می‌دهد، مانند جابه‌جایی اجتماعی و مهاجرت که جزو عواملی است که می‌تواند از کودکان، مجرمان کوچک بسازد.

میری با اشاره به اینکه شناسایی عوامل جرم‌زا، از دو دیدگاه بزه‌دیدگی و بزهکاری و تلاش در رفع و مهار آنها در زمینه پیشگیری موثر است، افزود: حذف عوامل زمینه‌ساز کودک‌آزاری نظیر عوامل فردی زیستی- روانی، عوامل محیطی، اقتصادی، اجتماعی و... تسلط بر وضعیت پیش‌جنایی و مصون‌سازی کودک از مورد و هدف قرار گرفتن از روش‌های پیشگیری از وقوع این بزه است، بنابراین شناسایی و حذف عوامل زمینه‌ساز در ایجاد و گسترش بزه در کودکان تأثیر بسزایی در کاهش جرم در جامعه دارد.

این جامعه‌شناس عنوان کرد: بزهکاری اصولا از مجموعه‌ای از جرایمی به وجود می‌آید که در یک زمان و مکان معین به وقوع می‌پیوندد و به همین جهت زمانی که مورد بررسی قرار می‌گیرد، در حقیقت تمامی پدیده‌های اقتصادی، فرهنگی، بهداشتی، سیاسی، مذهبی، خانوادگی و... یک جامعه عمیقا مورد مطالعه واقع می‌شوند.

وی با اشاره به اینکه در جامعه با پیشرفت روانشناسی و روانپزشکی و کاوش در زمینه انگیزشی، مسأله جنایتکاری از زاویه داده‌ها و یافته‌های جدیدی مورد توجه قرار گرفته است، ادامه داد: در هر حال پیشرفت‌هایی که در زمینه‌های مختلف به وقوع پیوسته‌اند نتایج متعددی به بار آورده‌اند که قدم‌به‌قدم مسأله جنایتکاری را در سطح بزرگسالی و بزهکاری کودکان و نوجوانان از جنبه انحصاری جزیی بیرون کشیده‌اند.

میری با اشاره به اینکه جامعه‌شناسان به عوامل مستقیم و غیرمستقیم محیط و تراکم جمعیت، وضع سکونت، آلودگی هوا و غیره توجه کرده‌اند، عنوان کرد: نقش شرایط اجتماعی و تعارضاتی که در چارچوب آن به وقوع می‌پیوندد انکارناپذیر است اما نه می‌توان بزهکاری را تنها براساس عوامل اجتماعی بررسی کرد و نه یافته‌های مستقل این زمینه قبلی همواره هماهنگ است.

این جامعه‌شناس تصریح کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد وقتی که در جامعه‌ای ثبات و پایداری اجتماعی وجود نداشته باشد و جامعه در شرایط دشواری مانند شورش، جنگ یا انقلاب یا پاره‌ای شرایط غیرعادی و ناسازگاری عمومی در جامعه رواج داشته باشد، میزان بزهکاری افزایش و به عکس هر قدر جامعه به سوی پایداری سوق داده شود، میزان بزهکاری کاهش می‌یابد.

وی تاکید کرد: در این بین باید به عوامل اقتصادی هم به‌عنوان عاملی مهم در امر رشد بزه در جامعه نگاه کرد چراکه فقر یکی از عوامل مهم از انواع انحرافات ازجمله دزدی و انحراف جنسی در مردم، به ویژه اطفال و نوجوانان است.

میری افزود: فقر بی‌گمان به‌وجودآورنده سختی‌ها و ناملایماتی است که اگر نتوان با آنها مبارزه کرد خواه‌ و ناخواه انسان را به زانو درمی‌آورد.

این جامعه‌شناس با اشاره به اینکه احتمال می‌رود مهم‌ترین عامل موثر در بزهکاری، روش تربیتی نارس یا اختلال در شبکه ارتباطی خانواده باشد، عنوان کرد: تقریبا تمام پژوهش‌ها نشان داده‌اند والدینی که با کودکان خود مهربان نیستند بیشتر احتمال دارد فرزندانی بزهکار داشته باشند.

وی با بیان اینکه نخستین مورد را باید در خانواده‌ای دید که والدین از روش‌های انضباطی بسیار سختگیرانه یا بسیار بی‌بندوبار و فریبنده استفاده می‌کنند، ادامه داد: مورد بعدی شیوه انضباطی در برخورد والدین با کودکان است که به جای آن‌که مبتنی بر استدلال باشد مبتنی بر تنبیه بدنی است.

میری افزود: خانواده‌های آسیب‌دیده نیز خود ممکن است بستری برای ایجاد مشکلات روحی و روانی در کودک بوده و سبب رشد بزه شوند.

این جامعه‌شناس افزود: خانواده‌های کودکان بزهکار اغلب فاقد پدر بوده یا پدر غیبت طولانی دارد، همچنین والدینی که از مشکلات عاطفی رنج می‌برند یا آنهایی که سابقه جنایی دارند بیشتر احتمال دارد که کودکان بزهکار داشته باشند.

وی اظهار کرد: تنبیه والدین تأثیری بر تقلیل بزهکاری ندارد و موجب تشدید و گاهی انتقام جویی می‌شود، بنابراین این‌که بزهکاری می‌تواند ریشه در دوران کودکی افراد داشته باشد، اثبات شده است.

میری با اشاره به اینکه روانشناسان گاهی بزهکاری را نتیجه ناکامی و تعارضات شدیدی می‌دانند که کودک درحال رشد به شدت از آنها رنج می‌برد، عنوان کرد: روانشناسان اهمیت زیادی به روابط مادر و فرزند داده‌اند، محرومیت از وجود مادر عامل بزرگی است که باعث بزهکاری یک نوجوان می‌شود.

این جامعه‌شناس ادامه داد: بزهکاری با صفات روانشناختی مختلفی همراه است که برخی از آنها عبارتند از هوش کمتر از متوسط سطوح بالای خشم درونی و رفتار پرخاشگرانه، ناشکیبایی، نیاز به هیجان، فقدان هم‌حسی با دیگران و سطوح یا بین استدلال اخلاقی ثابت شده که بزهکاران نسبت به غیربزهکاران عزت‌نفس پایین‌تری داشته‌اند.

وی عنوان کرد: مهم‌ترین اختلالات روانی که منجر به بزهکاری می‌شود و به آنها نام بیماری‌های شخصیت نیز داده‌اند که ازجمله آن ها می توان به بی‌قراری، کژخویی، یارانوئی‌ها، صرع، هیستری، کاتاتونی اشاره کرد.

میری ادامه داد: برخی اختلالات روانی که مهم‌ترین علایم آن عبارتند از وسواس، انزوا، رفتار کودکانه و توهم از این‌که دشمنان می‌خواهند او را از بین ببرند، بنابراین احتمال ارتکاب جنایت دارند.

انتهای پیام