پاکی و سلامتی محیط‌ زیست آبی، به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر تداوم حیات و بقای موجودات زنده‌ی کره‌ی زمین تأثیر می‌گذارد. کم‌وبیش همه این را می‌دانیم، اما باز هم نه به رود و دریا و اقیانوس رحم می‌کنیم، نه به دیگر موجودات زنده‌ی این کره‌ی خاکی و نه حتی به خودمان.

ما هم‌چنان انواع پسماندها را به رود و دریا و اقیانوس سرازیر می‌کنیم و آن‌ها را چنان آلوده می‌کنیم که نه‌ فقط سلامتی و زندگی موجودات آب‌زی که سلامتی و زندگی خود را نیز به خطر انداخته‌ایم.

البته ناگفته نماند که چند سالی است، گروه‌ها و افراد، در جای‌جای این دنیا و از جمله در کشور ما، به تفکیک پسماندها، کاهش تولید پسماند، کاهش مصرف پلاستیک و... اهمیت می‌دهند و سعی می‌کنند دیگران را نیز در این زمینه آگاه و با خود همراه کنند.

می‌دانیم که پلاستیک و اجزای آن، به سادگی در طبیعت تجزیه نمی‌شود و چندسال با همان وضع باقی می‌ماند. پلاستیک‌هایی که دور می‌اندازیم، اگر درست دفع نشوند و مثلاً در رود، جنگل، دریا و... رها شوند محیط‌زیست را آلوده می‌کنند و گاه باعث مرگ و بیماری ده‌ها و صدها موجود زنده می‌شوند.

پارسال بیش از 200 کشور جهان با برنامه‌ی سازمان ملل متحد در مورد تلاش برای غلبه بر آلودگی‌های ناشی از ریختن پسماندهای پلاستیکی در دریاها و اقیانوس‌ها، موافقت کردند.

براساس گزارش بخش محیط‌زیست سازمان ملل، سالانه حدود هشت‌میلیون تُن یا به عبارتی هشت‌میلیارد کیلوگرم پسماند پلاستیکی به دریاها و اقیانوس‌ها سرازیر می‌شود. بنا به این گزارش، چنان‌چه وضع به‌همین روال ادامه پیدا کند، در سال 2050 میلادی (1429 هجری شمسی) مقدار پلاستیک دریاها از ماهی‌ها بیش‌تر خواهد شد.

البته این‌روزها خبر خوشحال‌کننده‌ای هم منتشر شده. براساس این خبر، دانشمندان موفق شده‌اند آنزیم تجزیه‌کننده‌ی پلاستیک را متحول کنند، طوری که بتواند با سرعت خیلی بیش‌تری ماده‌ی اصلی پلاستیک را تجزیه کند. البته این کار فعلاً در ابعاد آزمایشگاهی صورت پذیرفته و زمان بیش‌تری لازم است تا این موفقیت، در سطوح گسترده قابل استفاده شود.

شنا در دریای پسماند

چند سال پیش «زَک نویل»، عکاس 32ساله‌ی آمریکایی، در مأموریتی در آب‌های منطقه‌ی مقابل سواحل جزیره‌ی جاوا (اندونزی) مشغول عکاسی بود. او هنگام عکاسی، از انبوه پسماندهای موجود در آب یکه خورد. درواقع، زَک، هنگامی که درون آب، داشت از «دیدی سوریانا»، موج‌سوار اندونزیایی، عکاسی می‌کرد، خود را در حال شناکردن در دریایی از پسماندها حس ‌کرد.

تبدیل پوست میگو به پلاستیک

این خبر هم خوشحال‌کننده است که پژوهشگران دانشگاه نیل در مصر، پس از دو سال پژوهش و تلاش علمی، موفق شدند به نمونه‌ای اولیه از محصولی دست یابند که شاید بتوان آن را پلاستیک طبیعی نامید. در این طرح، پوست میگو ذوب می‌شود و سپس از مایع به‌دست آمده ورق‌های نازک پلاستیک به‌دست  می‌آید.

صدف‌ها هم جان به‌در نمی‌برند

پژوهشگران در مطالعات خود متوجه شدند که دست‌کم در منطقه‌ای از شمال اروپا (قطب شمال) تا آب‌های مجاور چین، تکه‌های ریز پلاستیک باعث آلودگی آب‌ها شده‌اند و این آلودگی به مواد خوراکی انسان نیز منتقل می‌شود. براساس تحقیقی که مرکز پژوهش‌های آب در نروژ اواخر سال گذشته‌ی میلادی انجام داد، صدف‌ها هم از این ‌آلودگی جان سالم به‌در نبرده‌اند.

طرح پاک‌سازی رود سیتاروم

طرح تمیز‌کردن رود سیتاروم در جزیره‌ی جاوه (اندونزی) هم خبر خوشحال‌کننده‌ای است. در این طرح قرار است این رود 300کیلومتری، در طول هفت سال چنان تمیز شود که آب آن قابل آشامیدن بشود. 28میلیون نفر از آب این رود استفاده می‌کنند و آب آن برای آبیاری 400هزار هکتار شالیزار نیز به‌کار می‌رود.