رضا اباذری، کارشناس حوزه اقتصاد گردشگری در گفت‌وگو با اظهار کرد: اساساً یکی از روش‌های حمل و نقل مسافر، روش آبی است؛ هنگامی که سیاست‌گذاران سفر گردشگری را به جاده‌ای، ریلی، هوایی و دریایی تقسیم‌بندی می‌کنند به همه بخش‌ها نگاه یکسانی دارند.
وی ادامه داد: از دیرباز عمده لشکرکشی‌ها، مهاجرت‌ها و مسافرت‌ها از مسیرهای آبی بود و این مقوله توسعه پیدا کرده است و حتی با ورود تکنولوژی و ایجاد مسیرهای هوایی، ریلی از گردشگری دریایی غافل نشدند.
این فعال حوزه گردشگری خاطرنشان کرد: مساحت زیادی کره زمین را دریاها واقیانوس‌ها تشکیل می‌دهد برای همین دریا یکی از عناصر طبیعت است که جذابیت خود را دارد ضمن اینکه گردشگری آبی می‌تواند فرامنطقه‌ای هم باشد و سفرهای چندوجهی را شامل سفر با هواپیما، قطار و جاده‌ای را برنامه‌ریزی کرد تا مسافران از یک اسکله به شهری دیگر نیز بروند.
وی تصریح کرد: اگر آمارها را مشاهده کنیم کشورهایی که قابلیت‌های آن‌ها پایین‌تر از ایران است و منابع کمتری دارند محصول و درآمد حاصل از فروش محصول وخدمتشان در بخش گردشگری بیشتر از ایران است.
اباذری اشاره کرد: در گردشگری نهایتاً به گردشگری هوایی یا گردشگری درمانی رسیدیم که البته در این مقوله هم در دنیا جایگاهی نداریم؛ وقتی که حال گردشگری کشور خوب نیست کسی به گردشگری دریایی فکر نمی‌کند. وضعیت گردشگری دریایی در کشورمان بسیار پایین‌تر از حد انتظار بین‌المللی است و حتی در مقایسه با کشورهای همسایه هم وضعیت نامناسبی داریم.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به تجربه کشورهایی که تورهای کروز را برگزار می‌کنند باید دید آیا قابلیت ایجاد تورهای روزانه برای مسافرهای کروز وجود دارد؟ وقتی نگاه می‌کنیم می‌بینیم سراسر جنوب تا جنوب غرب اروپا، مدیترانه، کارائیب و آمریکای شمالی همه شامل بندرها و اسکله‌هایی هستند که از یک سو مشرف به اقیانوس بوده و از سویی دیگر مقاصد گردشگری هستند، برای مثال در اروپا شهر مارسی اینگونه است.
برای کشتی‌های کروز می‌توانیم مقاصد گردشگری تعریف کنیم
این فعال حوزه گردشگری بیان کرد: کشتی‌های کروز می‌توانند به دریای عمان و خلیج فارس هم ورود کنند و برای آنان مقاصد گردشگری تعریف کنیم، لازم به ذکر است که بگوییم این امکان در جنوب و شمال کشور وجود دارد.
وی تشریح کرد: برای رونق گردشگری دریایی در ابتدا باید احساس نیاز صورت گیرد، در ۴۰ سال گذشته هیچ‌گاه احساس نیاز نکردیم که از گردشگری آبی می‌توانیم بهره‌برداری کنیم برای همین شاید امکان‌سنجی نیز صورت نگرفته باشد؛ پس از آن باید حتماً فرهنگسازی صورت گیرد و فواید گردشگری آبی و دریایی برای مردم، دستگاه‌های دولتی و نهادهای مدنی اطلاع‌رسانی شود، اینجاست که باید برنامه مدونی برای گردشگری دریایی داشته باشیم.
اباذری مطرح کرد: در حال حاضر جزایر مقصد گردشگری هستند ولی مسافر با پرواز هوایی می‌آید و سر از فرودگاه در می‌آورد و از مسیر لذتی نمی‌برد و تجربه‌ای کسب نمی‌کند، باید از خود بپرسیم چند درصد مردم از مسیر کیش و قشم تجربه کسب می‌کنند؟ چند درصد مردم در سفر چابهار، قشم، کیش، بندرعباس و بندرامام را می‌بیینند؟ همه این مقاصد می‌تواند قابلیت‌های خیلی خوبی داشته باشند به شرطی که برای آن‌ها برنامه‌ریزی داشته باشیم.
وی افزود: در گردشگری باید جوامع محلی نیز بهره‌مند شوند و به سود برسند، برای مثال در موضوع معدن چنین چیزی مشهود نیست، معمولاً جوامع محلی صادرکننده محصول یا خدمتی هستند اما خودشان هیچ منافع مادی و فرهنگی ندارند بنابراین در ابتدا باید به توزیع عادلانه ثروت در جوامع محلی توجه داشته باشیم.
گردشگری دریایی ارزآوری غیرمستقیم خواهد داشت
این فعال حوزه گردشگری ادامه داد: در گام بعدی گردشگری دریایی ارزآوری غیرمستقیم خواهد داشت که میزان آن بیشتر از ارزآوری مستقیم خواهد بود چون گردشگری می‌تواند ۶۰۰ شغل غیرمستقیم به همراه داشته باشد و در نتیجه منافع مالی به همراه داشته باشد.
وی یادآور شد: با تمرکز روی گردشگری هوایی ابزارهای درآمدی و توسعه گردشگری را محدود کردیم، در حالی که می‌توانیم روی گردشگری دریایی و جاده‌ای نیز حساب ویژه باز کنیم. در ابتدا باید نیاز، احساس شود و این بخش از گردشگری را باور کنیم؛ اگر بخواهیم نیازسنجی و رفع اشکال کنیم در بهترین حالت گردشگری دریایی به توریسم کشور خواهد رسید که در گردشگری نسبت به قابلیت‌های موجود جایگاه خوبی نداریم.
اباذری عنوان کرد: گردشگری دریایی شاخه‌های مختلفی از جمله تفریحی، ورزشی و ماجراجویانه را هم شامل شود و فقط صرفاً مبدا و مقصد ترانزیتی و یا گردشگری نیست. کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه سواحل خود را امکان‌سنجی کردند بنابراین ورزش‌های بادی و آبی می‌تواند به اصل گردشگری کمک کند و آن را ارتقا دهد.
وی تأکید کرد: طبیعت دست ما امانت است و گردشگری می‌تواند به پایدار بودن طبیعت نیز کمک کند؛ برای نمونه اگر در منطقه‌ای گردشگری توسعه یابد صید ترال کاهش می‌یابد؛ وقتی در اقلیمی گردشگری موفق باشد آن اقلیم بخاطر احداث معدن و یا صنایع آسیب‌زا از بین نمی‌رود.
این فعال حوزه گردشگری در پایان گفت: جزایر می‌توانند به حالت اسکله و یا ساحل به لحاظ قوانین استقلال داشته باشند و قوائد زائد و دست و پاگیر در آن‌ها کاهش پیدا کند.
