مسعود بارزانی، رئیس منطقه کردستان عراق که تا چند روز قبل از حتمی بودن برگزاری همه‌پرسی حرف می‌زد سه‌شنبه شب خواستار پیدا کردن راه‌حلی جایگزین برای تعویق همه‌پرسی شد. او در جمع حامیان جدایی اقلیم کردستان از عراق گفت: اگر در 3روز آینده راهکار جایگزینی را دریافت کنیم که جدایی کردستان را تضمین کند ما برگزاری همه‌پرسی را به تعویق می‌اندازیم.

حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق اما با اعلام اینکه دولت این کشور «نه اکنون و نه در آینده» همه‌پرسی جدایی را نمی‌پذیرد آب پاکی را روی دست کردها ریخته است تا از این موضع خود عقب‌نشینی کنند.

العبادی هشدار داده که تغییر دادن مرزها با زور و اسلحه به‌معنای گشودن در به روی خونریزی خواهد بود. پیش از این هم نخست‌وزیر عراق تهدید کرده بود درصورتی که این همه‌پرسی باعث خشونت شود نیروهای ارتش عراق آماده مداخله نظامی هستند. منابع آگاه همچنین به همشهری گفته‌اند که عراق قصد دارد در یک هماهنگی با ایران و ترکیه درصورت برگزاری همه‌پرسی مرزهای خود ازجمله حریم‌هوایی را به روی اقلیم کردستان عراق ببندد.سپهبد ستاد انور حمد امین فرمانده نیروی هوایی ارتش عراق روز گذشته به تهران سفر کرد و با مقام‌های ارشد ایران ازجمله فرمانده نیروی هوافضای سپاه دیدار و مذاکره داشت.

پیش از این، ایران هشدار داده بود که توافقات مرزی فعلی با دولت مرکزی عراق است و درصورت برگزاری همه‌پرسی جدایی این توافق‌ها باقی نخواهد ماند و ایران مرزهای خود را خواهد بست. همچنین ترکیه هم احتمالا اقدام مشابهی خواهد داشت و در بخشی از تحریم‌های خود که روز جمعه اعلام می‌شود نسبت به محدودیت مرزی اشاره خواهد کرد. کردستان عراق به جز سوریه با ایران و ترکیه همجوار است و بسته شدن مرزها از سه طرف به‌معنای بحرانی برای این منطقه خواهد بود.

• جلسه شورای امنیت ترکیه برای تحریم

رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه روز گذشته اعلام کرد که این کشور در حال بررسی اعمال تحریم‌هایی علیه منطقه کردستان عراق در واکنش به برگزاری همه‌پرسی جدایی است. آنکارا روز سه‌شنبه مخالفتش با این همه‌پرسی را بار دیگر با اعزام نیروها و ادوات جنگی خود به مرز کردستان عراق اعلام کرد و هشدار داد تجزیه عراق منجر به یک درگیری جهانی خواهد شد.

اردوغان در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل گفت: شورای امنیت ملی ترکیه و کابینه دولت این کشور در نشستی در روز جمعه درباره تحریم‌های بالقوه علیه منطقه کردستان عراق بحث و مذاکره می‌کنند. ترکیه روابط تجاری قدرتمندی با کردستان عراق داشته است. درصورت تحریم‌های آنکارا، قدرت اقتصادی اقلیم کردستان عراق که از صادرات نفت از طریق ترکیه تأمین می‌شود در معرض خطر جدی قرار می‌گیرد.

در زمانی که قیمت نفت به ۶۰ دلار در هر بشکه نزدیک می‌شود، اربیل با کمک این تجارت توانسته از نظر اقتصادی از بغداد استقلال پیدا کند. ترکیه اما می‌تواند با جلوگیری از نقل و انتقال نفت حداقل برای مدتی اقتصاد این منطقه را فلج کند. منطقه کردستان عراق ظرفیت صادرات روزانه ۶۰۰ هزار بشکه نفت را از طریق جذب سرمایه‌گذاران بین‌المللی ایجاد کرده و نفت خود را با استفاده از خط لوله عراق-ترکیه به سکو‌های بارگیری در سواحل مدیترانه می‌رساند.

به همین‌خاطر مقام‌های کردستان عراق به‌دنبال جلب نظر روسیه برای حمایت از این منطقه هستند. گزارش‌ها نشان می‌دهد شرکت بزرگ نفتی روسیه موسوم به روس‌نفت در تلاش است برای خودش در بخش انرژی اقلیم کردستان عراق پایگاه ویژه‌ای داشته باشد. روز گذشته دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین در مقابل سؤالات خبرنگاران درباره موضع روسیه واکنش دو پهلویی داشت. او اعلام کرد که روسیه از تمامیت ارضی کشورهای خاورمیانه حمایت می‌کند. سخنگوی کرملین اما درباره واکنش روسیه نسبت به نتیجه این همه‌پرسی گفت فعلا حاضر به دادن توضیح در این رابطه نیست.

• بازگشت معصوم برای مذاکرات جدید

عراق و کردستان هر دو نیاز دارند تا برای ثبات منطقه در کنار هم باقی بمانند. درحالی‌که مقام‌های کردستان عراق استقبال جدیدی از راهکار جایگزین همه‌پرسی کرده‌اند روز گذشته بار دیگر فواد معصوم، رئیس‌جمهور عراق برای دیدار با مسعود بارزانی به سلیمانیه رفت تا مذاکرات جدیدی شکل بگیرد. مقام‌های حزب اتحادیه میهنی کردستان، به‌عنوان یکی از 2 قدرت تصمیم‌گیرنده در شمال عراق می‌گویند معصوم حامل پیشنهادهای جدیدی از سوی بغداد است که می‌تواند باعث پایان بحران میان اقلیم و دولت مرکزی شود.

گفته می‌شود مسئولان دولت عراق به معصوم این اطمینان را داده‌اند که خواسته‌های رهبران کرد را تا آنجا که مخالفتی با قانون اساسی نداشته باشد برآورده خواهند کرد. روزگذشته فلاح مصطفی، مسئول اداره روابط خارجه دولت اقلیم کردستان عراق پس از دیدار با وزیر امور خارجه ترکیه اعلام کرد که آنکارا همراه با کشورهای دیگر به‌دنبال ارائه گزینه‌ای به جای همه‌پرسی جدایی کردستان عراق است.