به گزارش ایسنا، در ابتدای این نشست که اغلب مباحث آن به نقش شعر و موسیقی در نوحه های قدیم اختصاص داشت، مهدی امین فروغی؛ مولف کتاب «شعر و موسیقی در نوحه های طهران قدیم»، پیوند شعر و موسیقی را با مذهب مورد بررسی قرار داد و در این باره گفت:«پیوند موسیقی با آیین پرستش در ادیان مختلف و در دوره های مختلف تاریخ، پیوندی شگفت انگیز است. هر جایی که دین، پرستش و مذهب مطرح بوده، در کنار آن پدیده ای به نام موسیقی هم وجود داشته و آیین های پرستش به دستیاری موسیقی، اهداف خود را دنبال می کردند.»

امین فروغی از ایلامی ها، یونانیان باستان، هندی ها، سرخپوستان آمریکا و ایرانیان باستان به عنوان برخی از اقوامی که با موسیقی پیوند داشته اند نام برد و در این باره توضیح داد:«گات ها، قدیمی ترین متن موجود که به دین زرتشت تعلق دارد، مجموعه ای آهنگین است که در ایران باستان رواج داشته. پیوند زرتشت با موسیقی تا جایی است که به قول نیچه زرتشت و موسیقی از هم جداشدنی نیستند. اوستاخوانی هم شاهدی بر این معنا است.»

مسیحیت و اسلام هم جزو ادیانی بود که مولف کتاب «شعر و موسیقی در نوحه های طهران قدیم» از پیوند موسیقی با آن ها نام برد و گفت:«در مسیحیت و کلیسای کاتولیک پیوند موسیقی بیش از سایر ادیان بوده. در اسلام هم موسیقی مذهبی در شکل های مختلف از جمله منقبت خوانی، شبیه خوانی، اذان و تلاوت قرآن وجود دارد تا روزگار ما که یکی از انواع موسیقی مذهبی، نوحه خوانی است.»

وی به این موضوع اشاره کرد که در طول تاریخ، نوحه گری عمدتا بایسته زنان بوده و در طول تاریخ شیعه در نوحه خوانی ها سایه سوگواری زنانه بر مراسم سنگینی می کرده.

امین فروغی به این موضوع اشاره کرد که لفظ روضه خوانی از زمان انتشار کتاب «روضه الشهدا» به وجود آمده و حضرت زینب (س)، نخستین کسی بوده که واقعه عاشورا را به شکل نوحه روایت کرده است.

وی ضمن تاکید بر این که روضه خوان ها و نوحه خوان ها باید به راویان اصلی نوحه در خاندان رسالت توجه کنند و خطابه هایشان انسان ساز باشد، درباره عناصر مهم مرثیه ها چنین بیان کرد:«حماسه و عاطفه، دو عنصر مهم مرثیه ها است که حماسه، حالت مردانه و عاطفه، حالت لطیف و زنانه سوگواری ها است. در سبک نوحه خوانی که حالا رایج است، عنصر عاطفه بیشتر است، اما افرادی که در عرصه نوحه و مرثیه کار می کنند باید دقت کنند که مرثیه باید هر دو عنصر را دارا باشد.»

مولف کتاب «شعر و موسیقی در نوحه های تهران قدیم»، ترکیب ملودی، کلام و ریتم را در نوحه ها شگفت انگیز دانست و گفت:«موسیقی دان ها معتقدند که ریتم محرک نفس و ملودی محرک عاطفه است. نوحه، شکلی از هنر مذهبی است که هم ریتم و هم ملودی را تغذیه می کند به همین دلیل هم مورد علاقه مردم است.»

احمد تمیم‌داری، مهمان دیگر این برنامه نیز در ابتدای سخنانش از سه مکتب بسیار مهم در طول تاریخ اسلام نام برد و گفت:«معارف، مواعظ و مرثیه، مکتب هایی است که در طول تاریخ اسلام وجود داشته. مکتب معارف شامل دانش های دینی مانند زبان دین، فقه، اصول، منطق، فلسفه و عرفان است.»

تمیم داری ادامه داد:«مکتب مواعظ، ویژه بزرگان اهل دانش بود که گفتار وزینی داشتند. در قدیم، بزرگان ابتدا دانش های مختلف را می آموختند، سپس از طریق موعظه به ارشاد می پرداختند. مکتب مرثیه هم ویژه شاعرانی بود که مقدمات صرف و نحو را می دانستند، با آثار شاعران گذشته آشنا بودند، این آثار را مطالعه و حفظ می کردند. وجه مشترک هر سه مکتب هم آگاهی و ادبیات بود.»

وی درباره تلاش امین فروغی در گردآوری کتاب «شعر و موسیقی در نوحه های طهران قدیم» نیز بیان کرد:«مهدی امین فروغی، شهرهای مختلف را زیر پا گذشته و در فقری تحمیلی این اشعار را جمع آوری کرده. با توجه به این که مرثیه ها در قدیم شفاهی بوده، او کار دشواری را انجام داده است.»

تمیم داری ادامه داد:«آقای امین فروغی در این کتاب، دستگاه های موسیقی ایرانی را که در خواندن مرثیه استفاده شده، گردآوری و نت نویسی کرده است. انتشار این کتاب را باید به فال نیک بگیریم و نظیر این کتاب را در سایر هنرها نیز منتشر کنیم.»

رضا مهدوی نیز کتاب «شعر و موسیقی در نوحه های طهران قدیم» را خدمتی به موسیقی دینی و آیینی دانست و گفت:«این کتاب نقطه عطفی است تا آیندگان آن را دستمایه قرار دهند. نقش امین فروغی در تاریخ یکصد ساله موسیقی تا حدی است که از ایشان به عنوان مرکز ثقل یاد خواهد شد. این کتاب برای آن هایی که به پیشینه آیین موسیقایی و مذهبی علاقه دارند، قابل توجه است.»

انتهای پیام